Orrorin: Розніца паміж версіямі

'''Orrorin''' - — вымерлы ў Афрыцы род вялікіх чалавекападобных малпаў.

Адзіны від у родзе orrorin -— ''Orrorin tugenensis'' або ''Praeanthropus tugenensis''. Лічыцца адным з самых старажытных вядомых продкаў [[гамініні|гамінін]] і, магчыма, сучасных [[людзі|людзей]]. Астанкі былі знойдзены ў Кеніі. Яны залягалі паміж двума пластамі вулканічнага попелу, дзякуючы якім датуюцца адносна дакладна: паміж 5,8 і 6,1  млн гадоў таму, у эпоху міяцэна .

Парэшткі orrorinOrrorin належалі, па меншай меры, пяці розным асобінам. Яны ўключаюць часткі сцегнавой косткі, форма якіх ўскосна паказвае на прамахаджэнне, а таксама косткі правай рукі, прыстасаванай для лазання па дрэвах, але непрыдатнай для [[брахіацыя|брахіацыі]], і некалькіх зубоў, якія належалі істотам з дыетай як у [[парантрап]]аў. Форма карэнных зубоў і іклоў характэрная для жывёл, якія харчуюцца садавінай і зрэдку - — мясам. Па памерах orrorinOrrorin былі параўнальныя з сучаснымі [[шымпанзэ]].

Астанкі былі знойдзеныя ў [[2000]] годзе Брыгітай Сенут і Марцінам Пікфардам з французскага Музея прыродазнаўства. Першаадкрывальнікі на падставе прыкмет прамахаджэння і па форме зубоў аднеслі orrorinOrrorin да [[гамініні|гамінінаў]]. Акрамя таго, яны палічылі, што агульны продак людзей і малпаў жыў не менш як 7  млн гадоў таму.

Калі orrorinOrrorin сапраўды з'яўляеццаз’яўляецца прамым продкам людзей, то [[Ardipithecus|ардыпітэк]] і [[аўстралапітэкі]] аказваюцца тупіковай галіной эвалюцыі, такбо як orrorinOrrorin жыў да іх з'яўленняз’яўлення, а форма яго сцегнавой косткі істотна бліжэй да чалавечай, чым у [[Люсі, аўстралапітэк|Люсі]]. Пакуль гэтае пытанне застаецца дыскусійным.

Мяркуючы па рэштках жывёл і раслін той жа эпохі, orrorin жылі ў сухіх вечназялёных лясах, а не ў саване, як прадказвалі многія тэорыі эвалюцыі чалавека. Таму прамаходзячыя малпы, відаць, упершыню з'явілісяз’явіліся ў лясах, а не эвалюцыянавалі ад чатырохногіх, якія выйшлі на адкрытыя прасторы. Магчыма, прамахаджэнне было элементам адаптацыі да жыцця на дрэвах. Сучасныя [[арангутан]]ы выкарыстоўваюць усе чатыры лапы для перамяшчэння толькі па тоўстым суччам, у той час як да больш тонкіх галінах альбо чапляюцца знізу, альбо ідуць па іх на задніх лапах, рыхтуючыся пярэднімі ўчапіцца за іншыя галіны вышэй або балансуючы для ўстойлівасці. Такая тактыка дазваляе ім наблізіцца да плёну, размешчаным далёка ад ствала, або скакаць з аднаго дрэва на другое. У адрозненне ад іх продкі сучасных шымпанзэ і гарыл спецыялізаваліся на лазанні па вертыкальных ствалах і ліянам, чым абумоўлена іх крываногая і касалапая хада на зямлі. Тым не менш, людзі атрымалі ў спадчыну шмат агульнага з гэтымі малпамі, уключаючы будову костак рук, узмоцненых для хадні з апорай на косткі пальцаў.<ref>{{cite web|url=http://education.guardian.co.uk/higher/research/story/0,,2093002,00.html|title=New theory rejects popular view of man's evolution - Research - EducationGuardian.co.uk|accessdate=2007-11-05|author=Sample, I.|date=June 1, 2007|archiveurl=http://www.webcitation.org/66QHosZ6V|archivedate=2012-03-25}}</ref><ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/6709627.stm|title=BBC NEWS - Science/Nature - Upright walking 'began in trees'|accessdate=2007-11-05|date=31 May 2007|archiveurl=http://www.webcitation.org/66QHptAzG|archivedate=2012-03-25}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.liv.ac.uk/premog/premog-sup-info-SCIENCE.htm|title=PREMOG - Supplementry Info|accessdate=2007-11-01|author=Thorpe S.K.S.|coauthors=Holder R.L., and Crompton R.H.|date=[[24 May]] [[2007]]|work=Origin of Human Bipedalism As an Adaptation for Locomotion on Flexible Branches|publisher=Primate Evolution & Morphology Group (PREMOG), the Department of Human Anatomy and Cell Biology, the School of Biomedical Sciences at the [[University of Liverpool]]|deadlink=404|archiveurl=http://web.archive.org/20070717191040/www.liv.ac.uk/premog/premog-sup-info-SCIENCE.htm|archivedate=2007-07-17}}</ref>.

* Richmond B.G. et Jungers W.L. Orrorin tugenensis femoral morphology and the evolution of hominin bipedalism // Science, 2008, V.319, №  5870, pp.1662-1665.

* Senut B., Pickford M., Gommery D., Mein P., Cheboi K. et Coppens Y. First hominid from the Miocene (Lukeino Formation, Kenya) // Comptes Rendus de l’Academie des Sciences, serie II, fascicule A  — Sciences de la Terre et des planetes, 2001, V.332, №  2, pp.137-144.