Вікіпедыя

Бітва на Дурбэ: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дрНяма тлумачэння праўкі
Тэгі: Праўка з маб. прылады Праўка праз мабільную версію сайта Пашыраная мабільная праўка
др стыль, удакладненне
Радок 1:
{{бітва
| Канфлікт = Бітва на ДурбеДурбэ
| Дата = [[13 ліпеня]] [[1260]]
| Бок1 = [[Тэўтонскі ордэн]]
| Бок2 = [[жамойты]]
| Камандуючы1 = [[Бурхард фон Харнхаўзен]]
}}
'''Бітва на ДурбеДурбэ'''  — бітва паміж войскамівойскаў [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэна]] пад камандаваннем [[Ландмайстры Тэўтонскага ордэна ў Лівоніі|Лівонскага магістра]] [[Бурхард фон Харнхаўзен|Бурхарда фон Харнхаўзена]] і маршала Прусіі [[Генрых Ботэль|Генрыха Ботэля]] і іхяго саюзнікаў з атрадамі [[жамойты|жамойтаў]] і [[куршы|куршаў]]. Адбылася [[13 ліпеня]] [[1260]]. Бітвагода і скончылася перамогай войскаў жамойтаў і куршаў. Параза ордэна паслужыластала штуршком для маштабных паўстанняў прусаў у 1261—1270 гадах.
 
== Перадгісторыя ==
Заключэннем [[15 чэрвеня]] [[1260]] года мірнага дагавора з [[Мазовія|мазавецкім]] князем [[Земавіт Мазавецкі|Земавітам]], Тэўтонскі ордэн засцярог свае ўладанні з поўдня і вызваліў сілы для дзеянняў на іншым кірунку.
Мэтай заваявальнага паходу Тэўтонскага Ордэна быў захоп [[Жамойць|Жамойці]] і тэрытарыяльнае злучэнне двух частак Ордэна — Тэўтонскай і Лівонскай і стварэнне адзінай нямецкай дзяржавы на ўсходнім беразе [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]. Разам з войскамі Ордэны ў бітве прынялі ўдзел [[Данія|дацкія]] і [[Швецыя|шведскія]] атрады на чале з прынцам Карлам, свецкія рыцары еўрапейскіх краін, заваяваныя мясцовыя жыхары. Войска саюзнікаў склала прыблізна 3000 чалавек.▼
 
▲Мэтай заваявальнага паходу Тэўтонскага Ордэна быў захоп прынамсі часткі [[Жамойць|Жамойці]] ідля тэрытарыяльнаетэрытарыяльнага злучэннезлучэння двухдзвюх сваіх частак Ордэна — ТэўтонскайПрускай і Лівонскай, і стварэннестварэння адзінайцэльнай нямецкайордэнскай дзяржавы на ўсходнім беразе [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]. Разам з войскаміуласна Ордэныорэндскім войскамі ў бітве прынялібралі ўдзел [[Данія|дацкія]] і [[Швецыя|шведскія]] атрады на чале з прынцам Карлам, свецкія рыцары еўрапейскіх краін, заваяваныяатрады мясцовыяраней жыхары.заваяваных Войскамясцовых саюзнікаўнародаў склала(прусаў, прыблізнакуршаў і эстаў), агульная колькасць войска — каля 3000 чалавек. Камандаванне здяйснялі [[Ландмайстры Тэўтонскага ордэна ў Лівоніі|лівонскі ландмайстр]] [[Бурхард фон Харнхаўзен]] і прускі ландмаршал [[Генрых Ботэль]].
Жамойтаў было каля 4000, мяркуецца, што на чале іх стаяў [[Транята]], пляменнік [[Міндоўг]]а, аднак дакументальных пацверджанняў гэтаму няма. [[15 чэрвеня]] [[1260]] г. [[Тэўтонскі ордэн]], асцерагаючыся за свае паўднёвыя тэрыторыі, заключыў мірны дагавор з [[Мазовія|мазавецкім]] князем [[Земавіт Мазавецкі|Земавітам]].
 
Жамойтаў было каля 4000, ёсць версія, што камандаваў імі [[Транята]], пляменнік [[Міндоўг]]а, але крыніцы нікога не называюць.
Магчыма, вырашальнай была адмова немцаў на просьбу куршаў вызваліць пасля бітвы паланённых жамойтамі куршскіх жанчын і дзяцей, пра што паведамляе [[Пётр з Дусбурга]]. Немцы лічылі, што здабыча пасля бітвы мусіць быць падзеленая пароўну.▼
 
▲Магчыма, вырашальнай для зыходу бітвы была адмова немцаў на просьбу куршаў вызваліць пасля бітвыяе паланённых жамойтамі куршскіх жанчын і дзяцей, пра што паведамляе [[Пётр з Дусбурга]]. Немцы лічылі, што здабыча пасля бітвы мусіць быць падзеленая пароўну, т.б. і перазахопленыя палонныя таксама.
 
== Бітва ==
Калі аб'яднанаеаб’яднанае нямецкае войска ішло да ЮргенбургуЮргенсбурга (цяперордэнскага [[Юрбаркас]])замка дляў захопуКурляндыі Жамойціна мяжы з Жамойцю), жамойты ўварвалісянапалі ўна [[Курляндыя|Курляндыю]]. Гэтымі манеўрамтакім жамойтычынам прадухілі вярнуліўварванне немцаў у [[Курляндыя|Курляндыю]]свой край, зблытаўшы іх планы. Бітва адбылася [[13 ліпеня]] [[1260]] каля броду праз рэчку, якая выцякае з возера ДурбеДурбэ. У асновеАсновай нямецкага строювойска, як ізвычайна ва ўсіх рыцарскіх бітвахў СярэднявеччаСярэднявеччы, была цяжкаўзброеная рыцарская конніца колькасцю ўда 200 чалавек, вакол яе атачалагрупавалася лёгкая кавалерыя лаяльных і падпарадкаваўшыхся рыцарамОрдэну [[прусы|прусаў]]. УНа пачатку бітвы куршы і эсты пакінулі войска Ордэна і напалі на яго ззаду.з Жамойтытылу, жамойты адразу жа напалі наатакавалі ворагапраціўніка і знішчылі яго. Паводле [[Лівонская Рыфмаваная хроніка|Лівонскай Рыфмаванай хроніцы]]<ref>[http://www.castle.lv/hroniki/rifmov-hronika.html Бітва пры Дурбе ў 1260 годзе]  — Лівонская Рыфмаваная хроніка (праверана 30 чэрвеня 2008)</ref> і [[Хроніка зямлі Прускай|хроніцы]] [[Пётр з Дусбурга|Пятра з Дусбурга]], загінула 150 рыцараў Ордэнаў, шмату простыхт.л. ваяроў, магістрландмайстр [[Бурхард фон Харнхаўзен]], маршалландмаршал [[Генрых Ботэль]], і прынц Карл., Уа таксама шмат простых ваяроў, у палон трапіла каля 15 рыцараў. Адразу жа пасля бітвы жамойцкія войскіжамойты адступілі разамвярнуліся з ваеннымі трафеямі ў Літвусваю зямлю, не працягваючы кампанію ў Курляндыі.
 
== Наступствы ==
ДзякуючыПараза бітвеспыніла былотэрытарыяльнае спыненапашырэнне прасоўваннеОрдэна нямецкіх рыцараў уў гэтым рэгіёне да 1280-х гадоў. ПасляВялікія вялікіхстраты стратпаставілі упад бітве не толькі не былі дасягнутыя мэты Ордэнаў па сувязі Лівоніі і Прусіі па сушы, але быў пастаўлена падсумнеў пытанненаогул само існаванне Тэўтонскага Ордэна на тэрыторыі Прусіі і Лівоніі., Яныбо таксамабылі прывялі дапрычынай шматлікіх паўстанняў заваяваных прыбалтыйскіхбалтыйскіх народаў, у першую чаргу — прусаў (больш вядомае, як «другое вераадступніцтва прусаў»). КнязьЛітоўскі Літвы,князь [[Міндоўг]], тым жа часам адмовіўся да хрысціянства і пачаў вайну з немцамі. Нягледзячы на ўнутраныя звадыпраблемы ў [[Вялікае княства Літоўскае|Вялікім княстве ЛітоўскімЛітве]], у гэтыбыў час, быўда атрыманы1280-х часгадоў для ўмацавання уладыяе ВКЛяк у Жамойці да 1280-хдзяржавы.
 
{{зноскі}}
Радок 25 ⟶ 27:
== Гл. таксама ==
* [[Паўночныя крыжовыя паходы]]
* [[ДурбеДурбэ]]
* [[Бурхард фон Харнхаўзен]]
 
== У СецівеСпасылкі ==
* [http://members.tripod.com/teutonic/krestonoscy1.htm#durbe Бітвы Лівонскага Ордэна]  — BORUSSIA. Сайт, прысвечаны гісторыі Прыбалтыкі
* [http://www.castle.lv/hroniki/rifmov-hronika.html Бітва пры Дурбе ў 1260 годзе]  — «Лівонская Рыфмаваная хроніка»
* [http://www.vostlit.info/Texts/rus12/Eroschin/frametext.htm «Хроніка зямлі Прускай»]  — Мікалай фон Ерошын
* [http://www.historia.lv/alfabets/D/DU/durbes_kauja/raksti/briedis.htm «Дурбе. Апошні прамень Волі»]  — аповяд, аўтар  — М.Брэдыс
 
[[Катэгорыя:Бітвы Тэўтонскага ордэна|Дурбе]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Бітва_на_Дурбэ"