Кельты: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 3:
'''Ке́льты''' ({{lang-grc|Κέλτοι}}, {{lang-la|Celtae}}) — блізкія па мове і матэрыяльнай культуры [[індаеўрапейцы|індаеўрапейскія]] народы. У другой палове 1 тысячагоддзя займалі шырокую тэрыторыю ў [[Еўропа|Еўропе]] і [[Малая Азія|Малой Азіі]]. У нашы дні жывуць пераважна на [[Брытанскія астравы|Брытанскіх астравах]] і ў [[Брэтань|Брэтані]].
 
== Паходжанне ==
[[Выява:Celts in Europe.png|300px|thumb|left|Распаўсюджанне кельтаў <br />
{{legend|#ffff43|Тэрыторыя [[Гальштацкая культура|Гальштацкай культуры]] да VI ст. да н. э.}}
Радок 13:
Упершыню ў [[Старажытная Грэцыя|грэчаскіх]] пісьмовых крыніцах кельты ўзгадваліся толькі ў сярэдзіне 1 тысячагоддзя да н. э. Сучасныя [[мовазнаўства|лінгвісты]] лічаць, што [[пракельцкая мова]] вылучылася з агульнага [[індаеўрапейцы|індаеўрапейскага]] пласту ў канцы [[Бронзавы век|бронзавага веку]], каля 3 тысяч гадоў таму. [[Генетыка|Генетыкі]] адносяць старажытных кельтаў да носьбітаў [[ДНК]]-галагрупы R1b, якая ў наш час шырока распаўсюджана ў [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]].
 
[[археалогія|Археолагі]] звязваюць з'яўленнез’яўленне кельтаў непасрэдна з [[культура палёў пахавальных урнаў|культурай палёў пахавальных урнаў]] ([[1300 да н.э.|1300]] - — [[750 да н.э.|750]] гг. да н. э.). Яна ўзнікла на тэрыторыі сучаснай Паўднёвай [[Германія|Германіі]], [[Аўстрыя|Аўстрыі]] і [[Швейцарыя|Швейцарыі]]. Прадстаўнікі гэтай культуры займаліся [[земляробства]]м, шанавалі [[Конь свойскі|канёў]], былі выдатнымі ювелірамі і металургамі, выраблялі [[бронза|бронзу]], пазней навучыліся здабываць і апрацоўваць [[жалеза]]. Дзяржальні іх [[меч|мячоў]] па-майстэрску дэкараваліся, рабіліся металічныя [[каркас]]ы і ўпрыгожванні для [[шчыт]]оў, былі вядомы [[кальчуга|кальчугі]].
 
Каля [[800 да н.э.|800]] г. да н. э. сфарміравалася першасная асабіста кельцкая [[Гальштацкая культура]]. Тады ж кельты з'явілісяз’явіліся ў басейне ракі [[Дунай]]. Да [[4 стагоддзе да н.э.|IV]] ст. да н. э. яны насялілі тэрыторыі [[Альпы|Альп]], [[Галія|Галіі]], [[Брытанскія астравы]], занялі значную частку [[Пірэнейскі паўвостраў|Пірэнейскага паўвострава]], Паўночнай [[Апенінскі паўвостраў|Італіі]]. У [[3 стагоддзе да н.э.|III]] ст. да н. э. частка кельтаў таксама рассялілася ў [[Малая Азія|Малой Азіі]].
 
== Сучасныя кельцкія народы ==
* [[Брэтонцы]]
* [[Валійцы]]
* [[Ірландцы]]
* [[Корнцы|Корнуальцы]]
* [[Мэнцы]]
* [[Шатландцы]]
 
== Гл. таксама ==
* [[Эзус|Езус]]
 
==Спасылкі==
*[http://history-world.org/celts.htm CELTS]
*[http://geomacc.com/history/celts.shtml George McCartney, A Brief History of the Celts]
*[http://www.knowth.com/the-celts.htm Desmond Johnston, Some Thoughts on the Celts]
*[http://www.sacred-texts.com/neu/celt/mlcr/mlcr01.htm The Celts in Ancient History]
 
 
 
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
* [http://history-world.org/celts.htm CELTS]
* [http://geomacc.com/history/celts.shtml George McCartney, A Brief History of the Celts]
* [http://www.knowth.com/the-celts.htm Desmond Johnston, Some Thoughts on the Celts]
* [http://www.sacred-texts.com/neu/celt/mlcr/mlcr01.htm The Celts in Ancient History]
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Кельты|*]]
[[Катэгорыя:Індаеўрапейскія народы]]