Пружаны: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
вікіфікацыя |
|||
Радок 67:
|OpenStreetMap = 242978895
}}
'''Пружа́ны'''<ref name="NNP"/> ([[Інструкцыя па транслітарацыі
{{змест злева}}
== Гісторыя ==
Вядомы з [[1487]] як Дабучын, княжацкі двор у складзе Кобрынскага княства [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]. Пасля смерці кобрынскага князя Івана Сямёнавіча Дабучын перайшоў да ягонай жонкі Фядоры, у [[1519]] паводле прывілея вял.кн. [[Жыгімонт I Стары|Жыгімонта Старога]] перайшоў да маршалка [[Вацлаў Касцевіч|Вацлава Касцевіча]] і ўвайшоў у Кобрынскае староства. 3 [[1520]] года ў Кобрынскім павеце [[Падляшскае ваяводства
З [[1795]] у складзе [[Расія|Расійскай імперыі]], горад, цэнтр павета; [[Кацярына ІІ]] падаравала Пружанскі ключ графу, генералу-фельдмаршалу Румянцаву-Задунайскаму, які хутка распрадаў іх Трэнбіцкаму, Булгарыну, Влодкам і Швыкоўскаму. У руска-французскую вайну ([[1812]]) Пружаны занятыя і разрабаваныя [[Напалеон Банапарт|напалеонаўскімі]] войскамі. У [[1817]] у горадзе налічваецца 824 жыхары. У [[1838]] у горадзе тры забрукаваныя вуліцы; дзейнічала дваранскае вучылішча (130 вучняў), бальніца, аптэка. Каля горада працавала цагельня. Сярод павятовых гарадоў Гродзенскай губерні з'яўляюцца самым бедным, але нягледзячы на гэта ў сяр. 19 ст. у Пружанах кожную зіму адбываліся тэатральныя пастаноўкі. У [[1845]] атрымаў іншы герб (у светла-карычневым полі яліна, на галінах якой вісіць паляўнічая труба). У [[1857]] — 5665 жыхароў, працавалі бровар, гарбарны і мукамольны заводы. У час [[
У студзені [[1919]] Пружаны на некалькі дзёнь занялі бальшавікі. [[30 студзеня]] [[1919]] з рукаў бальшавікоў адбіў яе Віленскі Атрад Польскага Войска пад кіраўніцтвам ротмістра Владыслава Дамброўскага<ref name="Wyszczelski"/>. [[7 чэрвеня]] [[1919]] Ружаны увайшлі ў склад Берасцейскай акругі Грамадзянскай Управы Усходніх Зямель — часовай польскай адміністрацыйнай адзінкі<ref name="DU"/>. У [[1921]]—[[1939]] у складзе [[Польшча|Польшчы]], цэнтр павета Палескага ваяводства. Дзейнічала [[Таварыства беларускай школы]].
Радок 122:
== Культура ==
Музей-сядзіба «[[Сядзібна-паркавы ансамбль Швыкоўскіх (Пружаны)|Пружанскі палацык]]». У горадзе праводзіцца фестываль звышлёгкай авіяцыі (ўзлётна-пасадачная паласа «Вялікія Якавічы»).
5 сярэдніх, вочна-завочная, музычная, юнацка-спартыўная школы, 8 дашкольных устаноў, 2 бібліятэкі, Дом культуры, бальніца.
== Славутасці ==
[[File:Pruzhany palace.jpg|thumb|250px|[[
* [[
* Капліца на каталіцкіх могілках (1852) {{Гісторыка-культурная каштоўнасць РБ 4|113Г000586}}
* Пружанская Спаса-Праабражэнская царква на праваслаўных могілках (1875—1878; абкладзена цэглай у 2003)
* [[Свята-Аляксандра-Неўскі сабор (Пружаны)|Пружанскі сабор Аляксандра Неўскага]] (1866—1880)
* Пружанскі касцёл Узнясення Дзевы Марыі (1883)
* Пружанскія гандлёвыя рады (1896) {{Гісторыка-культурная каштоўнасць РБ 4|112Г000588}}
Радок 138:
== Вядомыя асобы ==
* [[Люцыян Крашэўскі|Л. Крашэўскі]] (1820—1892), беларускі і польскі [[мастак]], [[Фатаграфія|фатограф]]
* [[
* [[Мікола Ільяшэвіч]] ([[1903]]—[[1934]]) — беларускі грамадскі дзеяч, гісторык, настаўнік.
* [[Раіса Мікалаеўна Жук-Грышкевіч]] (Жукоўская; [[1919]]—[[2009]]) — беларуская грамадская дзеячка.
Радок 145:
== Гл. таксама ==
* [[Будынак земскага і гродскага судоў (Пружаны)|Жылы дом (Пружаны)]]
* [[Гарады Брэсцкай вобласці]]
* [[Гарады Беларусі]]
|