Вікіпедыя

Сінільная кіслата: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др аўтаматычнае выдаленне шаблонаў стабаў
Няма тлумачэння праўкі
Радок 39:
| ЛД50 = мышы (пэраральна) 3.7
| таксічнасць = {{NFPA 704
| опасностьнебяспека для здоровьяздароўя = 4
| огнеопасность вогненебяспечнасць = 4
| рэакцыяздольнасць = 1
| реакционоспособность = 1
| іншае =
| прочее =
}}
| вугал Брустара =
Радок 56:
| цвёрдасць =
}}
'''Сіні́льная (цыяніставадародная) кіслата''', '''цыяністы вадарод''', '''нітрыл мурашынай кіслаты, HCN'''  — аднаасноўная [[кіслата]]. Адкрыта ў 1782 годзе шведскім [[хімік]]ам [[Карл Вільгельм Шэеле|К.  В.  Шэеле]], у 1811 годзе [[Жазеф Луі Гей-Люсак|Ж.  Л.  Гей-Люсак]] атрымаў бязводную сінільную кіслату і вызначыў яе склад<ref name="bse">[http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Синильная%20кислота/{{З ВСЭ|Синильная кислота] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]] {{ref-ru|}}</ref>.
 
Бескаляровая, вельмі лятучая, лёгкарухомая атрутная [[вадкасць]] з характэрным пахам горкага міндалю. [[Тэмпература кіпення]] 25,65 [[Градус Цэльсія|°C]], [[шчыльнасць]] 687,08 кг/м³. Сумесь пары з [[паветра]]м (4,9—39,7  % кіслаты) выбуханебяспечная. Змешваецца ва ўсіх адносінах з [[вада|вадой]], [[этанол]]ам, дыэтылавым эфірам. Узаемадзейнічае з [[аксід]]амі і [[гідраксід]]амі [[Шчолачныя металы|шчолачных]] і [[Шчолачназямельныя металы|шчолачназямельных]] металаў. Не ўзаемадзейнічае з карбанатамі.
 
Сінільная кіслата ўтрымліваецца ў некаторых [[Расліны|раслінах]], [[кокс]]авым газе, [[Тытунь|тытунёвым]] дыме, вылучаецца пры тэрмічным раскладанні [[нейлон]]у, поліурэтанаў.
 
З металамі ўтварае [[солі]]  — цыяніды. [[Арганічныя рэчывы|Арганічныя]] вытворныя сінільнай кіслаты маюць назву [[нітрылы]].
 
Асноўны метад атрымання ў [[Прамысловасць|прамысловасці]]  — акісляльны [[аманоліз]] [[метан]]у пры тэмпературы 1000&nbsp;°C на каталізатары ([[Плаціна (хімічны элемент)|плаціна]], [[Сплаў|сплавы]] плаціны з [[Родый|родыем]] і плаціны з [[Ірыдый|ірыдыем]])<ref name="ch">[http://www.xumuk.ru/encyklopedia/2/4076.html ''Смирнов С. К.'' Синильная кислота] {{ref-ru}}</ref>.
 
Сінільная кіслата выкарыстоўваецца у вытворчасці [[Цыяніды|цыянідаў]], хлорцыяну[[хлорцыян]]у, акрылатаў, [[Амінакіслоты|амінакіслот]], у якасці фуміганта і інш.
 
{{зноскі}}
Радок 73:
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=14|старонкі=400|старонак=512|isbn=985-11-0238-5 (Т. 14)|тыраж=10&nbsp;000}}
* {{кніга|загаловак=Хімічны слоўнік навучэнца: Дапам. для вучняў|адказны=Б. Н. Качаргін, В. М. Макарэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская|месца=Мн.|выдавецтва=Народная асвета|год=2003|старонкі=214|старонак=287|isbn=985-12-0621-8|тыраж=1000}}
* {{З ВСЭ|Синильная кислота|}}
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/Охрана%20труда/Синильная%20кислота/ Синильная кислота] // Российская энциклопедия по охране труда: В 3 т.  — 2-е изд., перераб. и доп.  — М.: Изд-во НЦ ЭНАС,2007. {{ref-ru}}▼
 
== Спасылкі ==
* [http://www.xumuk.ru/encyklopedia/2/4076.html ''Смирнов С. К.'' Синильная кислота] {{ref-ru}}
 
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Синильная%20кислота/ Синильная кислота] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]] {{ref-ru}}
▲* [http://slovari.yandex.ru/~книги/Охрана%20труда/Синильная%20кислота/ Синильная кислота] // Российская энциклопедия по охране труда: В 3 т. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Изд-во НЦ ЭНАС,2007. {{ref-ru}}
 
{{Баявыя атрутныя рэчывы}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Сінільная_кіслата"