Акадэмічны асяродак: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Brubaker610 (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі Тэг: рэдактар вікітэксту 2017 |
clean up з дапамогай AWB |
||
Радок 1:
'''Акадэмічны асяродак''' — назва
==Гісторыя==
Абстаноўка 1960-х гадоў у краіне характарызавалася ліквідацыяй беларускага школьніцтва, беларускамоўнага перыядычнага друку. Айчынную літаратуру пачыналі вывучаць па расійскіх перакладах, а чынавенства спяшалася здзейсніць заклік [[Мікіта Сяргеевіч Хрушчоў|Хрушчова]] хутчэй прыйсці да камунізму, пазбавіўшыся роднай мовы. Становішча ж у Акадэміі Навук БССР могуць тлумачыць такія факты: дырэктар
Усеагульная і ваяўнічая палітыка русіфікацыі выклікала пратэст многіх з беларускай інтэлігенцыі, у тым ліку і акадэмічнай. Праўда, далёка не кожны адважваўся на выказванне сваёй пазіцыі, тым больш на нейкія дзеянні. У выніку ўжо з пачатку 1960-х гадоў у асяроддзі маладых навукоўцаў і аспірантаў пераважна гуманітарных навуковых інстытутаў Акадэміі пачынае складвацца нефармальнае кола аднадумцаў. Рух не быў фармалізаваны, не вялося ні спісаў, ні пратаколаў, не прымалася пісьмовых рашэнняў. Некаторыя яго ўдзельнікі нават не былі між сабою знаёмыя. Удзельнікі руху трапілі ў сталіцу ўжо пераважна нацыянальна свядомымі асобамі. Большасць з іх паходзіла з [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]], або пэўны час там працавала. Менавіта на захадзе яны знаходзілі яшчэ жывых носьбітаў заходнебеларускага незалежніцкага руху, там маглі знаёміцца і з віленскімі беларускімі выданнямі, якіх нямала дзе ацалела ў куфрах.
У 1974—1975 гадах былі звольнены з працы, як «нацыяналісты»:
#[[Алесь Аляксандравіч Каўрус|Алесь Каўрус]], старшы навуковы супрацоўнік
#Віктар Лапуць, загадчык
#[[Сцяпан Міхайлавіч Міско|Сцяпан Місько]], старшы навуковы супрацоўнік
#[[Зянон Станіслававіч Пазняк|Зянон Пазняк]], аспірант
#[[Мікалай Іванавіч Прашковіч|Мікола Прашковіч]], старшы навуковы супрацоўнік
#Валянцін Рабкевіч, старшы рэдактар [[Беларуская Савецкая Энцыклапедыя|Беларускай Савецкай Энцыклапэдыі]], нарадзіўся на Капыльшчыне, працаваў журналістам на Браслаўшчыне і Валожыншчыне
#[[Міхаіл Міхайлавіч Чарняўскі|Міхась Чарняўскі]], старшы навуковы супрацоўнік
Светапогляд і патрыятычная пазіцыя гэтых людзей фарміраваліся:
*заходнебеларускай традыцыяй (кантакты з жывымі яе носьбітамі, знаёмства з адпаведнай патрыятычнай літаратурай)
*традыцыямі беларусізацыі другой паловы 1920-х гадоў (праз знаёмства з тагачаснай літаратурай, якая ацалела ад
*
*дзейнасцю беларускай эміграцыі (праз радыё «[[Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода|Свабода]]» і дзякуючы «выкрывальным» савецкім публікацыям, з якіх выбіралі патрэбную інфармацыю)
*уплывам украінскага нацыянальна-
*уплывам расійскага
*сціслымі кантактамі з прадстаўнікамі старога беларускага Адраджэння, якія вярнуліся з канцлагераў, або з іх бліжэйшымі родзічамі ([[Язэп Сушынскі]], [[Ларыса Антонаўна Геніюш|Ларыса Геніюш]], [[Мікола
{{зноскі}}
==Літаратура==
Радок 28:
*Міско С. Міфы застаюцца толькі міфамі // Менская грамада. 1994, № 1(6), ліпень 1994
*Рабкевіч В. Група пяцёх // Наша Ніва. 1995, № 3
*Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. -
==Спасылкі==
*[https://vytoki.net/?organization=00002663 Акадэмічны асяродак] на Vytoki.net
|