Славянская міфалогія: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Sanya3 (размовы | уклад)
→‎Крыніцы звестак: вікіфікацыя
Радок 9:
Па-другое, пісьмовыя крыніцы [[15 стагоддзе|XV]] — [[17 стагоддзе|XVII]] стагоддзяў і [[фальклор]]ныя крыніцы [[18 стагоддзе|XVIII]] — [[20 стагоддзе|XX]] стагоддзяў, якія менш набліжаны да паганства, але ўтрымліваюць у сабе шэраг звестак больш ранніх крыніц, якія не дайшлі да нас, а таксама разгорнутыя запісы [[легенда|легенд]], [[казка|казак]], [[замова|замоў]], [[быліна|былін]] і [[паданне|паданняў]], [[прыказка|прыказак]] і [[прымаўка|прымавак]], па якіх магчыма рэканструяваць старажытныя [[міф]]ы. Асаблівую ролю адыгрываюць звесткі польскіх, чэшскіх і нямецкіх аўтараў і гісторыкаў, запісаўшых мясцовыя легенды заходніх славян, якія захавалі звесткі старажытнарускіх крыніц. У Расіі XVI—XVII стагоддзяў некаторыя звесткі запісалі заходнія дыпламаты, ваенныя і вандроўцы ([[Сігізмунд Герберштэйн]], {{нп3|Адам Алеарый|Алеарый|ru|Олеарий}} і іншыя). Сярод фальклорных сюжэтаў да паганства звычайна адносяць быліны пра {{нп3|Святагор|Святагора|ru|Святогор}}, {{нп3|Міхайла Патык|Патыка|ru|Михайло Потык}}, {{нп3|Вольх Святаславіч|Вольха|ru|Вольга Святославич}}, {{нп3|Мікула Селянінавіч|Мікулу|ru|Микула Селянинович}}; казкі пра [[Кашч|Кашчэя Несмяротнага]], {{нп3|Змей Гарыныч|Змея Гарыныча|ru|Змей Горыныч}}, [[Баба-Яга|Бабу-Ягу]], Алёнушку і Iванку. Цяжкасць інтэрпрэтацыі гэтых крыніц складаецца ў тым, што на старажытныя ўяўленні напластоўваюцца больш познія пласты, выдумкі аўтараў, расказчыкаў, збіральнікаў фальклору. Сярод аўтарытэтных даследчыкаў фальклору {{нп3|Іван Пятровіч Сахараў|І. П. Сахараў|ru|Сахаров, Иван Петрович}}, {{нп3|Аляксандр Мікалаевіч Афанасьеў|А. М. Афанасьеў|ru|Афанасьев, Александр Николаевич}}, [[Дзмітрый Канстанцінавіч Зяленін|Д. К. Зяленін]], [[Уладзімір Якаўлевіч Проп|У. Я. Проп]] і іншыя. Характэрна, што ўсе пералічаныя творы, у тым ліку запісаныя ўжо на рубяжы ХХ стагоддзя, нясуць у сабе дваяверства, гэта значыць сумесь паганства і праваслаўя.
 
Больш дакладныя, але і больш складаначытаемыя [[археалогія|археалагічныя]] крыніцы: звесткі раскопак культавых месцаў, знаходкі [[ідал]]аў, рытуальных прадметаў, упрыгожванняў, паганскіх [[сімвал]]аў, надпісаў са згадваннем пра паганскіх багоў або язычнікаў, рэшткі ахвярапрынашэнняў і рытуальных дзействаў. Значны ўклад у вывучэнне паганскіх старажытнасцей унеслі [[Любар Нідэрле|Л. Нідэрле]], [[Аляксандр Мікалаевіч Ляўданскі|А. М. Ляўданскі]], [[Пётр Мікалаевіч Траццякоў|П. М. Траццякоў]], {{нп3|Вілья Іаханес Мансіка|В. І. Мансіка|ru|Мансикка, Вильо Йоханнес}}, [[Валянцін Васілевіч Сядоў|В. В. Сядоў]], {{нп3|[[Барыс Аляксандравіч Рыбакоў|Б. А. Рыбакоў|ru|}}]], {{нп3|Пётр Пятровіч Талочка|П. П. Талочка|ru|Толочко, Пётр Петрович}}, {{нп3|Мікіта Ільіч Талстой|М. І. Талстой|ru|Толстой, Никита Ильич}}, [[Леў Самуілавіч Клейн|Л. С. Клейн]] і іншыя.
 
Важнымі аказваюцца звесткі мовазнаўства, параўнальнага рэлігіязнаўства і вывучэння міфалагічных сюжэтаў у іншых народаў. Акрамя сусветнага аўтарытэту ў гэтай галіне [[Джэймс Джордж Фрэзер|Д. Д. Фрэзера]], можна назваць {{нп3|Сяргей Аляксандравіч Токараў|С. А. Токарава|ru|Токарев, Сергей Александрович}}, {{нп3|Уладзімір Мікалаевіч Тапароў|У. М. Тапароў|ru|Топоров, Владимир Николаевич}} і {{нп3|Вячаслаў Усеваладавіч Іваноў|В. У. Іванова|ru|Иванов, Вячеслав Всеволодович}}.