Тры законы робататэхнікі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
перапісаў законы
Радок 1:
[[Файл:Superman-mechanical-monster.jpg|thumb|Тыповы робат у «эпоху» да Азімаўскіх Законаў — у мультфільме [[Супермен (мультсерыял, 1940-я)|''Супермен'']]. Ужо Першы Закон забараніў бы робату атакаваць людзей.]]
'''Тры законы робататэхнікі''' ў [[навуковая фантастыка|навуковай фантастыцы]] — абавязковыя правілы паводзінаў для [[робат]]аў, упершыню сфармуляваныя [[Айзэк Азімаў|Айзэкам Азімавым]] у апавяданні «[[Карагод (апавяданне)|Карагод]]» ({{lang-en|Runaround}}) у 1942 годзе. Паводле Законаў:
# ''Робат не можа нашкодзіцьзрабіць чалавеку або,шкоду празці нячыннасць,сваім дазволіцьбяздзеяннем дапусціць, каб чалавеку нашкодзілібыла зробленая шкода.''
# ''Робат мусіць падпарадкоўвацца загадамкамандам людзейчалавека, калі толькі гэтыя загадыкаманды не супярэчаць Першамупершаму Законузакону.''
# ''Робат мусіць дбацьклапаціцца пра сваю бяспеку, каліў толькітой меры, падобнаенаколькі дбаннегэта не супярэчыць Першамупершаму і Другомудругому Законамзаконам.''
 
Тром Законам, а таксама магчымым прычынам і вынікам іх парушэння, прысвечаны цыкл апавяданняў Азімава пра [[робат]]аў. У некаторых з іх, наадварот, разглядаюцца неперадбачаныя вынікі выканання робатамі Трох Законаў (напрыклад, у апавяданні «{{артыкул у іншым раздзеле|Люстраны адбітак||en|Mirror Image (short story)}}»).
 
Арыгінальныя Законы пазней не раз удакладняліся як самім Азімавым, гэтак і іншымі пісьменнікамі. У некаторых творах Азімаў нязначна змяняў законы, каб з другога боку адлюстраваць узаемадзеянне робатаў з людзьмі і іншымі робатамі. У пазнейшых творах, у якіх робаты кіравалі ўрадам цэлых планет і чалавечых цывілізацый, Азімаў таксама дадаў чацверты, Нулявы Закон, які папярэднічаў астатнім:
: 0. Робат не можа нашкодзіцьзрабіць шкоду чалавецтву або,ці празсваім нячыннасць,бяздзеяннем дазволіцьдапусціць, каб чалавецтву нашкодзілібыла зробленая шкода.
 
У рамане «[[Робаты і Імперыя]]» 1986 года Азімаў прапанаваў іншы Нулявы Закон:
: 0. Робат не можа нашкодзіцьзрабіць чалавеку шкоду, толькі калі толькіён не зможа давесцідакажа, што, уў выніку, нанесенаягэта шкодабудзе здабудзе карысцькарысна для ўсяго чалавецтва<ref>''Бахарэвіч А.'' Каляндар Бахарэвіча. — Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода, 2014</ref>.
 
Законы робататэхнікі праходзяць лейтматывам праз шматлікія творы навуковай літаратуры, як кнігі, кіно, ці іншыя віды мастацтва.
Радок 18:
* [[Баявы робат|Баявыя робаты]], якія не выконваюць Законы робататэхнікі Азімава
* [[Этыка штучнага інтэлекту]]
 
{{зноскі}}
 
[[Катэгорыя:Выдуманыя законы|Робататэхнікі тры законы]]