Птушкі і гнёзды: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
 
Радок 27:
 
== Сюжэт ==
Янка Брыль пачаў працу над раманам адразу па вяртанні з нямецкага палону (1942—1944), аднак здолеў завяршыць толькі пасля вялікага перапынку, у 1962—1964 гадах. У апісанні вайны пісьменнік ідзе следам [[Кузьма Чорны|Кузьмы Чорнага]] («[[Вялікі дзень]]», «[[Пошукі будучыні]]», «[[Млечны шлях (раман)|Млечны шлях]]») і прадвяшчае трагічныя творы [[Васіль Быкаў|Васіля Быкава]]. Аднак праз асабістую трагедыю галоўнага героя пісьменнік уздымае глыбейшую праблему — пошукаў і захавання беларусамі свайго гнязда, сваёй Радзімы. Радзіма — сюжэтна-кампазіцыйны і ідэйны цэнтр рамана.
 
Галоўны герой рамана — Алесь Руневіч з заходнебеларускай вёскі Пасынкі, прататыпам якога з’яўляецца сам аўтар. Алесь, як і Янка Брыль, служыў у [[польскае войска|польскім войскувойск]]у, а пасля нападу нацысцкай Германіі трапіў у палон. Перажываючы пагарду да свайго нацыянальнага не толькі з боку немцаў, але і здраднікаў, Алесь надта балюча гэта ўспрымае. У яго душы расце перакананасць, што і шматпакутнаму беларускаму народу «нароўні з усімі дадзена права жыць сапраўдным жыццём»<ref>{{cite web | author = | last = | first = | authorlink = | coauthors = | date = | url = https://studopedia.org/13-132548.html| archiveurl = | archivedate = | title = Раман Я. Брыля „Птушкі і гнёзды“: праблематыка, жанрава-стылёвыя асаблівасці. Наватарства пісьменніка ў адлюстраванні падзей вайны| format = | work = Студопедия| publisher = | accessdate = 5 лютага 2021 | language = | postscript = }}</ref>. Як птушка да пакінутага гнязда, мкнеццаімкнецца герой да роднай Беларусі.
 
Моваю мастацкіх вобразаў аўтар паказвае, што няма благіх ці добрых народаў — але ў кожным народзе ёсць людзі і нелюдзі. Нават у самых бесчалавечных абставінах людзі незалежна ад нацыянальнасці застаюцца людзьмі, а нелюдзі ператвараюцца ў пачвараў<ref name="kz1">{{cite web | author = | last = | first = | authorlink = | coauthors = | date = | url = https://karotkizmest.by/%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F-%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0/%D1%8F%D0%BD%D0%BA%D0%B0-%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8C/%D1%83%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%8C-%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82-%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD-%D0%B4%D0%BE%D0%BC-%D0%BF%D0%B0-%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83-%D1%8F%D0%BD%D0%BA%D1%96-%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB.html| archiveurl = | archivedate = | title = Увесь свет — адзін дом (па рамана Янкі Брыля „Птушкі і гнёзды“)| format = | work = Кароткі змест| publisher = | accessdate = 5 лютага 2021 | language = | postscript = }}</ref>. Як адзначае беларускі літаратуразнаўца [[Дзмітрый Бугаёў]], у рамане добра прасочана, як «звычайны фашызм, напачатку не такі ўжо для ўсіх страшны, набіраючы сілу, ператвараецца ў фашызм ваяўнічы, агрэсіўны і адкрыта бесчалавечны не толькі ў дачыненні да „ніжэйшых расаў“, але і да ўсяго жывога, людскага ва ўласным народзе»<ref>{{cite web | author = | last = | first = | authorlink = | coauthors = | date = | url = https://naurok.su/izlog/bel/Yanka_Bryl/03.html| archiveurl = | archivedate = | title = Птушкі і гнёзды, в сокращении. Краткое содержание| format = | work = На ўрок| publisher = | accessdate = 5 лютага 2021 | language = | postscript = }}</ref>.
 
Сюжэт рамана небагаты на знешняе дзеянне; аўтара болей цікавіць унутраны стан героя, тыя змены, якія адбываюцца ў светапоглядзе чалавека пад уздзеяннем рэчаіснасці. Лірызм і паэтычнасць у рамане арганічна спалучаюцца з тонкім псіхалагізмам[[псіхалагізм]]ам (так званая «плыня свядомасці»). Прачытанне такога кшталту твораў патрабуе працы душы і роздуму<ref name="kz1" />.
 
З рамана «Птушкі і гнёзды» выйшла пазнейшая проза Васіля Быкава, [[Вячаслаў Адамчык|Адамчыка]], [[Іван Пташнікаў|Івана Пташнікава]], [[Іван Чыгрынаў|Чыгрынава]], [[Генрых Далідовіч|Далідовіча]] і іншых пісьменнікаў пра беларусаў, якія, падобна птушкам, «шукаюць гнёзды свае»<ref name="uk">{{cite web | author = | last = | first = | authorlink = | coauthors = | date = | url = http://www.uznaem-kak.ru/chalavek-i-radzima-%D1%9E-ramane-yanki-brylya-ptushki-i-gnyozdy/| archiveurl = | archivedate = | title = Чалавек і Радзіма ў рамане Янкі Брыля „Птушкі і гнёзды“| format = | work = Узнаем как| publisher = | accessdate = 5 лютага 2021 | language = | postscript = }}</ref>.