Заходне-Украінская Народная Рэспубліка: Розніца паміж версіямі

Напярэдадні Першай Сусветнай вайны вялікая частка ўкраінскіх тэрыторый — Усходняя Галічына, Букавіна, Закарпацце — знаходзіліся ў складзе Аўстра-Венгрыі. Калі ў кастрычніку [[1918]] года ва ўмовах ваеннага паражэння аўстра-нямецкага блоку і нацыянальна-вызваленчае барацьбы народаў Аўстра-Венгерская імперыя распалася на некалькі незалежных дзяржаў, украінцы пачалі здзяйсняць шэраг захадаў з мэтай стварэння ўласнай дзяржавы на заходнеўкраінскіх землях [якія ўваходзілі ў склад колішняй Аўстра-Венгрыі].

 

 

[[18 кастрычніка]] гэтага ж года ў Львове на сходах усіх украінскіх дэпутатаў аўстрыйскага парламента, украінскіх членаў галіцкага і букавінскага [[сойм]]аў, прадстаўнікоў палітычных партый Галічыны і Букавіны, духавенства і студэнцтва была ўтворана {{нп3|Украінская Нацыянальная Рада Заходне-Украінскай Народнай Рэспублікі|Украінская Нацыянальная Рада|uk|Українська Національна Рада Західноукраїнської Народної Республіки}} — палітычны прадстаўніцкі орган украінскага народа ў Аўстра-Венгерскай імперыі<ref>[http://www.uazakon.com/documents/date_5r/pg_ifwzxr.htm Статут Української Національної Ради, прийнятий у Львові 18 жовтня 1918 года]</ref>.

== Бітва за Львоў ==

[[Выява:Ukrainian State 1918.5-11.png|справа|thumb|290px|ЗУНР у кастрычніку [[1918]] года:

{{легенда|#D3F47B|[[Украінская Дзяржава]] <small>(разам з шэрагам тэрытарыяльных прэтэнзій)</small>}}

{{легенда|#77D9B7|[[Крым]]скі краёвы ўрад}}

{{легенда|#A0E19D|{{нп3|Усевялікае Войска Донскае|Усевялікае Войска Донскае|ru|Всевеликое войско Донское}}}}

{{легенда|#C1E8E1|[[Беларуская Народная Рэспубліка]] <small>(шэраг кантраляваных ёю тэрыторый; бяз поўных тэрытарыяльных прэтэнзій)</small>}}

{{легенда|#D3DEEB|[[Польская Рэспубліка (1918-1939)|Польшча]]}}

{{легенда|#FFFF99|[[Аўстра-Венгрыя]]}}

У студзені-маі [[1919]] года, нягледзячы на пастаянны недахоп зброі, баепрыпасаў і амуніцыі, {{нп3|Украінская Галіцкая Армія|Украінская Галіцкая Армія|uk|Українська Галицька армія}} кантралявала сітуацыю на ўкраінска-польскім фронце і паступова выціскала польскую армію з тэрыторыі Галічыны.

 

 

[[13 мая]] гэтага года Найвышэйшы Савет краін [[Антанта|Антанты]] здзейсніў новую спробу скласці перамір’е між бакамі, што знаходзіліся ў стане вайны. Прапановы міжсаюзнай камісіі, якую ўзначальваў генерал {{нп3|Луіс Бота|Луіс Бота|en|Louis Botha}}, былі прыняты ўкраінскім бокам. Аднак умовы перамір’я, паводле якіх Драгобыцкі басейн заставаўся на баку ЗУНР, былі адрынуты ўрадам Польшчы.

 

Праз гэтыя ўмовы праз два дні на ўкраінскі фронт у Галічыне і Валыні была адпраўлена сфарміраваная і ўзброеная ў [[Францыя|Францыі]] васьмідзесяцітысячная польская армія генерала [[Юзэф Галер|Юзэфа Галера]], якая (паводле планаў Антанты) прызначалася толькі для барацьбы супраць бальшавікоў.

 

Напачатку чэрвеня [[1919]] года польскія войскі, у тым ліку армія генерала [[Юзэф Галлер|Галлера]], арганізавана пры спрыянні [[Антанты]], захапілі амаль усю Галічыну, за выключэннем тэрыторыі паміж [[Днестр]]ам і ніжнім [[Збруч]]ам. [[2 чэрвеня]] {{нп3|Бучацкі кляштар|кляштары базыльянаў|uk|Бучацький монастир}} ([[Бучач]]) была праведзена нарада<ref>''Шанковський Л.'' Бучаччина в роки визвольної війни 1918—1920 // Бучач і Бучаччина. Історично-мемуарний збірник. — Ню-Йорк-Лондон-Париж-Сидней-Торонто: НТШ, 1972. — Т. XXVII. — 944 с.,іл. с.78</ref>. У сувязі з крытычным становішчам ЗВ УНР [[9 чэрвеня]] [[1919]] урад Сідара Галубовіча склаў свае паўнамоцтвы, а Аддзел УНРады перадаў усю паўнату ваеннай і грамадзянай улады Яўгену Петрушэвічу, які атрымаў тытул [[дыктатар]]а ЗВ УНР. Для выканання ўскладзеных на яго функцый Петрушэвіч стварыў пры сабе часовы выканаўчы орган — Раду Упаўнаважаных Дыктатара і Ваенную Канцылярыю. Начальным правадыром быў прызначаны генерал {{нп3|Аляксандр Грэкаў|Аляксандр Грэкаў|uk|Греків Олександр Петрович}}.

{{Распад Аўстра-Венгрыі}}

{{Дзяржаўныя ўтварэнні перыяду Грамадзянскай вайны і станаўлення СССР, 1917—1924}}

[[Катэгорыя:Заходне-Украінская Народная Рэспубліка| ]]

[[Катэгорыя:Заходняя Украіна]]