|
'''ВАЗ-2103''' ''(на экспарт ішоў пад назвай '''Lada 1500''')'' — [[СССР|савецкі]] заднепрывадны малы [[седан]] II групы. Быў распрацаваны сумесна з [[Італія|італьянскай]] фірмай [[Fiat]] на базе мадэлі [[Fiat 124]] і серыйна вырабляўся на [[АўтаВАЗ|Волжскім аўтамабільным заводзе]] з [[1972]] па [[1984]] год. За 12 гадоў было выпушчана 1 304 899 аўтамабіляў.
== ГісторыяМадыфікацыі ==
* '''ВАЗ-21031''' ([[1975]]) — папярэдніца мадэлі [[ВАЗ-2106]], дробнасерыйная з рухавіком ВАЗ-2106 (1,6 л 80 к.с.)<ref name="Высокай думкі полымя">''Катляроў В. А. Высокай думкі полымя. — Тальяці: АВТОВАЗ, 2000.''</ref> ▼[[Fiat 124]], які стаў прататыпам мадэляў [[ВАЗ-2101]] і ВАЗ-2103, быў упершыню прадстаўлены публіцы ў [[1964]] годзе, серыйная вытворчасць у [[Італія|Італіі]] пачалася ў [[1966]]. У наступным, [[1967]] годзе фірмай быў прадстаўлены аўтамабіль больш высокага класу з падобным дызайнам — Fiat 125.
* '''ВАЗ-21033''' ([[1977]]—[[1983]]) — з рухавіком ВАЗ-21011 (1,3 л 69 к.с.)<ref name="DeAgostini"/>. ▼
* '''ВАЗ-21032''' ([[1973]]—[[1981]]) — версія з правым рулём для экспарту ў краіны з левабокавым рухам<ref name="DeAgostini">''Де Агостини'' Автолегенды СССР № 7. ВАЗ-2103 Масква ISSN 2071-095X</ref>. ▼Менавіта гэтыя гатовыя, ужо асвоеныя ў [[вытворчасць|вытворчасці]] рашэнні былі прадстаўлены савецкай дэлегацыі пры падпісанні пагаднення аб праекце Волжскага аўтамабільнага завода, якім было абмоўлена, што «Фіат» прадаставіць, разам з тэхнічным праектам завода, поўную дакументацыю на два аўтамабіля: № 1 («норма») і № 2 («люкс»).
* '''ВАЗ-21035''' ([[1973]]—[[1981]]) — [[экспарт]]ная мадыфікацыя, з рухавіком ВАЗ-2101 (1,2 л 64 к.с.)<ref name="DeAgostini"/>. ▼
Першапачаткова такая прапанова савецкім бокам было прынята; аднак па меры больш дэтальнай працы над праектам вельмі хутка высветлілася, што нягледзячы на знешнюю схожасць 124-я і 125-я мадэлі «Фіата» уяўлялі сабою па сутнасці прыцыпова розныя аўтамабілі, мінімальна уніфікаваныя паміж сабой. Нпрыклад, «125» пераўзыходзіў «124» па геаметрычных памерах, пры гэтым «124» меў ніжневальны матор са штангавым прывадам клапанаў аб'ёмам 1200 см³, а «125» — рухавік з двума верхнімі размеркавальнымі валамі з раменным прывадам, аб'ёмам 1600 кубоў і моцнасцю 90 к.с. Шасі таксама прынцыпова адрозніваліся, так як «125» быў выкананы на базе састарэлай мадэлі Fiat 1500 разпрацоўкі канцу [[50-я|50-х]] годоў, у прыватнасці — меў рысорную заднюю падвеску, мяккую і камфортную, але архаічную, якая патрабавала асваення ў [[СССР]] вытворчасці рысор патрэбнага тыпу, якое з'яўляецца дастаткова складаным і «капрызным».
Разабраўшыся ў сітуацыі, савецкая дэлегацыя прыйшла к выснове, што такое палажэнне спраў ніяк яе не задавальняла. Было патрабавана забяспечыць максімальную — да 80 % — уніфікацыю [[Аўтамабільныя дарогі Беларусі|аўтамабіляў]] № 1 і № 2, а таксама — увесці на аўтамабіле № 1 верхні размеркавальны вал рухавіка. З боку «Фіата», аднак, такія патрабаванні сустрэлі адчайны супраціў, асабліва адносна ўнясення зменаў у рухавік. Справа ў тым, што 1,2-літровы верхневальны матор на «Фіаце» ужо быў, але ў якасці перспектыўнай разпрацоўкі, яшчэ нават не прайшоўшы паўнавартастнай праверкі на надзейнасць і даўгавечнасць, і, па зразумелых прычынах, дзяліцца сваімі прататыпамі кіраўніцтва фірмы жаданнем не гарэла. Аднак у ходзе далейшых перамоваў быў усё ж дасягнуты кансэнсус: даводачныя працы па 1,2-літроваму верхневальнаму матору вяліся сумесна з савецкім бокам. На яго жа базе быў створаны і 1,5-літровы сілавы агрэгат, які прызначаўся дзеля аўтамабіля № 2.
[[Файл:Polski Fiat 125p.jpeg|left|thumb|Fiat 125.]]
Варта адзначыць, што створаны такім чынам рухавік аўтамабіля № 1 (1200 см³) так і застаўся ў пэўнай меры недаведзеным нават на этапе серыйнай вытворчасці, так як дзеля яго быў характэрны адносна хуткі знос размеркавальнага вала (90%-ы рэсурс 63 тыс. км, сярэдні — 80), абумоўлены галоўным чынам канструктыўнымі прычынамі (высокая нагружанасць у зоне кантакту кулачкоў вала з рычагамі прываду клапаноў пры адначасовай недастатковай падачы масла), і толькі ў другую чаргу — нізкай якасцю даступных змазачных матэрыялаў. На аўтамабілях Fiat гэты варыянт рухавіка не выкарыстоўваўся.
Што тычыцца самаго аўтамабіля № 2, то адносна яго было прынята рашэнне ў цэлым захаваць знешняе афармленне аналагічна мадэлі «125», але пры гэтым забяспечыць максімальную уніфікацыю з № 1.
Прымальным варыянтам стала выкарыстоўванне разпрацовак «Фіята» па варыянту мадэлі «124» з палепшаным афармленнем — [[Fiat 124]] Special («Спечыяль»), якая ў той час якраз знаходзілася ў працэсе распрацоўцы. У выніку работа па абодвух праектах вялаяся паралельна і са ўзаемным уплывам, а канчатковыя вынікі — трапіўшы ў серыю ў [[1968]] годзе Fiat 124S і з'явіўшыся ў [[1972]] ВАЗ-2103 — калі не капіявалі знешне адзін аднаго, то зусім відавочна перагукваліся.
Такім чынам, на самой справе не Fiat 124S стаў прататыпам ВАЗ-2103 (такое зацвярджэнне нярэдка сустракаецца), а яны ўяўлялі сабою разнастайныя варыянты аднаго аўтамабіля, прычым іх распрацоўка вялася паралельна і сумесна, але асваенне савецкага варыянта спазнілася на 4 года, што цалкам зразумела ў кантэксце будаўніцтва новага завода і прэвалюючай неабходнасці першапачатковага асваення аўтамабіля № 1, «нормы», як болей масавага і неабходнага дзеля першапачатковай адпрацоўкі тэхналогіі.
Як знешнасць, так і канструкцыя мадэлі «124» была перапрацавана, пры гэтым дызайнеры змаглі максімальна «развесці» экстэр'ер аўтамабіля з базавым [[Fiat 124]] і [[ВАЗ-2101]] дзякуючы дадатковым бліскучым аздабляючым дэталям, якія надалі «тройцы» візуальны адбітак больш высокакласнай машыны, а таксама зрабіць салон троху прасторней і адчувальна камфартабельней. Нярэдка адзначаюць, што варыянт знешняга афармлення, які быў распрацаваны для савецкага варыянту, выглядаў у цэлым удалей і сучасней, чым выкарыставаны на Fiat 124S.
Фармальна асваенне ВАЗ-2103 адбылося ў 1972 годзе, але на справе паўнавартасная вытворчасць ВАЗ-2103 пачалася толькі ў пачатку 1973 года.
== Апісанне ==
=== Рухавік ===
Базавы 77-сільны [[Рухавік унутранага згарання|рухавік]] ВАЗ-2103 дазваляў дасягнуць хуткасці ў 100 км/г за 16 секундаў, што рабіла яго самым дынамічным з масавых савецкіх аўтамабіляў тых гадоў.
== Мадыфікацыі ==
▲* '''ВАЗ-21031''' ([[1975]]) — папярэдніца мадэлі [[ВАЗ-2106]], дробнасерыйная з рухавіком ВАЗ-2106 (1,6 л 80 к.с.)<ref name="Высокай думкі полымя">''Катляроў В. А. Высокай думкі полымя. — Тальяці: АВТОВАЗ, 2000.''</ref>
▲* '''ВАЗ-21033''' ([[1977]]—[[1983]]) — з рухавіком ВАЗ-21011 (1,3 л 69 к.с.)<ref name="DeAgostini"/>.
▲* '''ВАЗ-21032''' ([[1973]]—[[1981]]) — версія з правым рулём для экспарту ў краіны з левабокавым рухам<ref name="DeAgostini">''Де Агостини'' Автолегенды СССР № 7. ВАЗ-2103 Масква ISSN 2071-095X</ref>.
▲* '''ВАЗ-21035''' ([[1973]]—[[1981]]) — [[экспарт]]ная мадыфікацыя, з рухавіком ВАЗ-2101 (1,2 л 64 к.с.)<ref name="DeAgostini"/>.
{{зноскі}}
| 