Веліжскі павет: Розніца паміж версіямі

'''Ве́ліжскі павет''', ('''Вяліжскі павет''')  — адміністрацыйная адзінка ў складзе [[Пскоўская губерня|Пскоўскай]] і [[Полацкая губерня|Полацкай губерняў]], [[Полацкае намесніцтва|Полацкага намесніцтва]], [[Беларуская губерня|Беларускай]], [[Віцебская губерня|Віцебскай губерняў]], якая існавала ў 1772-19271772—1927 гадах. Самы ўсходні павет Віцебскай губерні. Трэці па плошчы (пасля Люцынскага і Полацкага) павет Віцебскай губерні (пасля скасавання ў 1866  г. Суражскага павета). Уваходзіў у [[Мяжа аселасці|мяжу аселасці]]. Цэнтр - — [[горад Веліж]].

== Гісторыя ==

Веліжскі павет у складзе Пскоўскай губерні [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] быў утвораны ў [[1772]] годзе пасля [[Падзелы Рэчы Паспалітай|1-га падзелу Рэчы Паспалітай]]. У 1776 г.годзе павет быў перададзены ў Полацкую губерню (з 1778 г. года — намесніцтва). У 1796 г.годзе павет адышоў да [[Беларуская губерня|Беларускай губерні]], а ў 1802 г. годзе — да Віцебскай. У сакавіку 1924 г.года уў сувязі са скасаваннем Віцебскай губерні павет быў перададзены ў Пскоўскую губерню. 1 жніўня 1927 г.года павет быў скасаваны разам з губерняй.

Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 100,1 тыс. чал.<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=5 Дадзеныя агульнага перапісу насельніцтва Расійскай імперыі на "«Демоскоп Weekly"»]</ref> У тым ліку [[беларусы|беларусаў]] - — 85,7 %, [[яўрэі|яўрэяў]] - — 9,8 %, [[латышы|латышоў]] - — 2,5 %, [[рускія|рускіх]] - — 1,3 %. У павятовым горадзе Вяліжы пражывала 12 193 чал.

У 1926 годзе ў павеце, які зменшыўся да таго часу па плошчы, пражывала 128,2 тыс. чал.

== Адміністрацыйны падзел ==

У 1906 годзе ў павеце было 13 валасцей <ref>[http://www.radzima.net/be/uezd/velizhskiy.html Веліжскі павет на Radzima.net]</ref>:

* Баранаўская,

* Будніцкая,

* Вязьменская (цэнтр - — м. Крутое),

* Ільінская,

* Казакоўская,

* Крэстаўская,

* Маклакоўская,

* Сярцейская,

* Усвяцкая,

* Усмынская,

* Царкавішчанская,

У 1926 годзе колькасць валасцей скарацілася да шасці:

* Веліжская,

* Ільінская,

* Крэстаўская,

* Селязнёўская,

* Усвяцкая,

У цяперашні час тэрыторыя павета (у межах на 1917  г.) уваходзіць у склад [[Веліжскі раён|Веліжскага раёна]] [[Смаленская вобласць|Смаленскай вобласці]], Куньінскага і Усвяцкага раёнаў [[Пскоўская вобласць|Пскоўскай вобласці]], Заходнедзвінскага і Жаркоўскага раёнаў [[Цвярская вобласць|Цвярской вобласці]] [[Расія|Расіі]] і [[Віцебскі раён|Віцебскага раёна]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]].

* [[Сяргей Барысавіч Вярхоўскі|Сяргей Вярхоўскі]] (1909—1963)  — савецкі военачальнік беларускага паходжання, [[контр-адмірал]].

* [[Георгій Хрысанфавіч Даўгяла|Георгій Даўгяла]] (1902-19741902—1974)  — беларускі вучоны-тэрапеўт, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР.

* [[Бацька Мінай]] (1891—1964)  — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Віцебскай вобласці, [[Герой Савецкага Саюза]].

* [[Мікалай Якаўлевіч Нікіфароўскі|Мікалай Нікіфароўскі]] (1845—1910)  — беларускі этнограф і фалькларыст.

* [http://starye-karty.litera-ru.ru/uezd/vit_karta-velizhskiy_uezd.html Старыя карты Веліжскага павета на сайце "«Литера Ру"»]

[[Катэгорыя:ВеліжВеліжскі павет| ]]