Ідал: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Беларусь: вікіфікацыя, афармленне
→‎Беларусь: вікіфікацыя
Радок 9:
Найбольш старажытныя антрапаморфныя выявы, якія прынята лічыць ідаламі, знойдзеныя пры раскопках паселішча позняга [[неаліт]]у і ранняга [[Бронзавы век|бронзавага веку]] (2 тыс. да н.э.) каля вёскі [[Асавец (Бешанковіцкі раён)|Асавец]] ([[Бешанковіцкі раён]]). Вядомыя таксама амаль 30 каменных і металічных ідалаў 1-га — пачатку 2-га тыс. н.э<ref name="gants"/>. У большасці выпадкаў скульптуры ідалаў вырабляліся з дрэва і, таму яны да нашых дзён не захаваліся<ref name="ГБМ">{{крыніцы/Гісторыя беларускага мастацтва|1}}</ref>.
 
У часы [[язычніцтва]] ідалы былі аб’ектамі [[Ідалапаклонства|пакланення]]: іх ушаноўвалі, ім рабілі [[Ахвярапрынашэнне|ахвярапрынашэнні]], часам нават чалавечыя, размяшчалі на [[свяцілішча]]х. Найхутчэй, кожны быў увасабленнем пэўнага язычніцкага бога. Звычайна каменныя ідалы былі 0,6 — 16—1,2 м вышынёй, металічныя — меншых памераў, з — 41—4 тварамі. Калісьці ідал у выглядзе [[слуп]]а з чатырма тварамі стаяў на поплаве [[Дняпро|Дняпра]] пры дарозе з [[Рэчыца|Рэчыцы]] ў [[Бабруйск]]. Каменныя ідалы з трыма тварамі, т. зв. [[Трыглаў]], выяўлены каля вёсак [[вёска Млыны, Камянецкі раён|вМлыны]] [[Камянецкі раён|Камянецкага]] і [[вёска Багуслаўцы, (Пружанскі раён)|в. Багуслаўцы]] ([[Пружанскі раён]]; не захаваліся)<ref name="gants"/>.
 
Большасць стодаў былі аднатварымі. Найбольш вядомыя: [[Слонімскі ідал|Слонімскі]], [[Шклоўскі ідал|Шклоўскі]] (пад назвай Ёлап), знойдзеныя ў вёсцы [[Астрамечаўскі ідал|Астрамечава]] ([[Брэсцкі раён]]), на [[Ваўкавыскі ідал|Ваўкавыскім замчышчы]], каля вёсак [[вёска Хажова, (Маладзечанскі раён)|в. Хажова]] ([[Маладзечанскі раён]]), [[Вёска Чаплічы, (Кобрынскі раён)|Чаплі]] ([[Кобрынскі раён]]), [[Ульянавічы]] ([[Сенненскі раён]]), [[Міжэвічы (Слонімскі раён)|Міжэвічы]] і [[Юхнавічы (Слонімскі раённраён)|Юхнавічы]] ([[Слонімскі раён]]), непадалёк ад [[Орша|Оршы]] і [[Клецк]]а (усе не захаваліся). Вядомыя і іншыя ідалы ў розных мясцінах краіны<ref name="gants"/>.
 
Пасля [[Хрышчэнне Русі|прыняцця хрысціянства]] царква спрабавала прыстасаваць язычніцкія абрады да [[Хрысціянства ў Беларусі|хрысціянскіх]], таму вядомыя выпадкі, калі ідалам надавалі форму [[крыж]]а або на іх выбівалі крыж. Такія стоды выяўленыя каля вёсак [[Даўгінаўскі ідал|Даўгінава]] ([[Вілейскі раён]]; стаіць на месцы), [[Грабавецкі ідал|Грабаўцы]] і [[Залузскі ідал|Залуззе]] ([[Жабінкаўскі раён]]; абодва захоўваюцца ў [[Брэсцкі абласны краязнаўчы музей|Брэсцкім абласным краязнаўчым музеі]]). Значная ж частка ідалаў пасля хрышчэння была знішчана, скінута ў вадаёмы ці балоты, закапана ў зямлю<ref name="gants">[http://www.gants-region.info/index/idaly/0-993 ІДАЛЫ]</ref>.
 
{{зноскі}}