Васіль Васілевіч Нікольскі: Розніца паміж версіямі

'''НікольскіВасіль Васілевіч ПаўлавічаМікольскі''' (1496, 1508, 1510), або '''Нікольскі''' (1505, 1508, 1509) (сяр. XV ст. — пасля 1508) — пісар гаспадарскі за часам вялікіх князёў [[Казімір IV Ягелончык|Казіміра]], [[Аляксандр Ягелончык|Аляксандра]] і [[Жыгімонт I Стары|Жыгімонта Старога]].

Уласнае імя пэўна не вядома, але ''Нікольскі'' магло быць не прозвішчам, а імем{{sfn|Груша|2006|с=161}}. Паходзіў зЗ чарнігаўскіх баяр, сын пісара гаспадарскага [[Васіль Паўлавіч (пісар гаспадарскі)|Васіля Паўлавіча]]. Пачаў служыць у [[Канцылярыя Вялікага Княства Літоўскага|Канцылярыі]] пры вял.кн. Казіміры, што вядома з ліста ад 1505 года вял. кн. Аляксандра свайму пісару «Нікольскаму Васілевічу Паўлавіча» на бацькоўскі маёнтак у Дзярэчынскай воласці (частку вядомую як сяло Кочын).{{sfn|Русина|2000|с=46}}

Паміж 1500—1506 гадамі НікольскіМікольскі атрымаў ад вял. кн. Аляксандра двор Вакінікі ў Троцкім павеце, замест чарнігаўскай вотчыны, захопленай маскоўскімі войскамі, да часу яе вызвалення. У 1506 годзе часовае наданне пацвердзіў вял.кн. Жыгімонт Стары. У 1508 годзе, аднак, гэтыя тэрыторыі былі канечна страчаны ВКЛ на карысць маскоўскага боку.{{sfn|Русина|2000|с=46}}

Узяў удзел у [[Мяцеж Глінскага|мецяжы Глінскага]], прычыны ўчынку не вядомы, і з 1508 года ў дакументах віленскага двара завецца здраднікам. Быў даверанай асобай кн. [[Міхаіл Львовіч Глінскі|Міхаіла Глінскага]], пасыланы ім да вял.кн. маскоўскага [[Васіль III|Васіля Іванавіча]]. Роля НікольскагаМікольскага ў мецяжы не абмяжоўвалася пасольскімі функцыямі, вядома, што летам 1508 года нейкі Курбака трымаў «ад здрадцы Мікольскага» [[Чачэрск]], але болей нічога пэўнага.{{sfn|Русина|2000|с=46-47}}

Маёмасць НікольскагаМікольскага канфіскавалі, ужо жніўнем 1508 года яго дом у Вільні «супраць Святога Яна» атрымаў кн. [[Васіль Палубінскі]], лютым 1509 года бацькоўскі маёнтак «Кочын, то бок Дзярэчын» атрымаў оўруцкі намеснік [[Сямён Фёдаравіч Палазовіч|Сямён Палазовіч]], двор Вакінікі атрымаў у «заставу», а ў 1510 годзе ў валоданне кн. [[Глеб Юр’евіч Пронскі|Глеб Пронскі]]. У лісце ад 20.6.1510 года кн. Пронскаму на "вечнасць" Вакінікаў вял. кн. Жыгімонт Стары называе ўрэшце Нікольскага імем -- "зрадъца нашъ '''Василеи Миколскии'''"<ref>LM-? -- № 487. -- С. 353-354.</ref>.{{sfn|Русина|2000|с=47-48}}

Такім чынам НікольскіВасіль ВасілевічМікольскі апынуўся ў Маскве. Далейшы лёс пэўна невядомы.

На думку [[Алена Русіна|А. Русінай]], напэўна, пасярэдніцтвам жонкі кн. [[Васіль Львовіч Глінскі|Васіля Глінскага]] — Ганны, сястры сербскага ваяводы [[Стэфан Якшыч|Стэфана Якшыча]], Васіль Нікольскі Васілевіч трапіў да двараваяводскага ваяводыдвара, але і там мог быць даверанай асобай Глінскіх.{{sfn|Русина|2000|с=48}} А. Русіна атаясняе з НікольскагаВасіля ВасілевічаМікольскага з ''«многогрешным и хуждьшим в християнех Василием презвитером Никольским от Дольняя Руси»'', які, на яе думку, на заказ Стэфана Якшыча ў 1511 годзе напісаў палемічны твор ''«Сказание о исхождении Святого Духа»''. Паводле А. Русінай, за тоеснасць сведчаць супадзенне імя і прозвішча Нікольскі і паходжанне з Русі, і такім чынам імя Нікольскага Васілевіча — '''Васіль''', а «презвитером» ён стаў праз скаженне зыходнага «прозываемый» у пазнейшых спісках Сказання{{sfn|Русина|2000|с=44}}. Аднак,Пазней [[Аляксандр Іванавіч Груша|А. Груша]] адзначыў, што ў гэтым выпадку ''Нікольскі'' не прозвішча і не імя, а звычайнае тагачаснае вызначэнне месца службы перапісчыка Сказання, святара Васіля — царквы св. Мікалая, і на яго думку атаясненне памылковае{{sfn|Груша|2006|с=161}}. У {{нп5|Нэдлак|Нэдлаку|ro|Nădlac}}, горадзе Стэфана Якшыча, прынамсі пазней і праўда вядома драўляная, уцарква XIX стсв. нанова мураванаяМікалая, {{нп5|Свята-Мікольская царква (Нэдлак)|царквананова св. Мікалаямураваная|ro|Biserica Sfântul Nicolae din Nădlac}} у XIX ст.