Афганістан: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 108:
=== Геаграфічнае становішча ===
Афганістан — унутрыкантынентальная дзяржава. Геаграфічна яго адносяць як да Паўднёвай, гэтак і да Цэнтральнай Азіі, за важнасць геаграфічнага становішча на скрыжаванні шляхоў паэтычна называючы «сэрцам» гэтай часткі свету. Пра тое выдатна сказаў пакістанскі паэт [[Мухамад Ікбал]]:
«Азія — цела з вады і зямлі, а сэрца яе ў Афганістане. Разлад у сэрцы — разлад ва ўсёй Азіі, згода на сэрцы — спакой ва ўсёй Азіі.» Плошча "сэрца" каля 652 тыс км² — крыху болей за Украіну.
 
[[File:Wakhan, Badakhshan.jpg|thumb|[[Ваханскі калідор]] — не самая зручная мяжа на свеце]]
Даўжыня межаў Афганістана складае 5 529 км:
* [[Кітай]] — 76 км; мяжу з Кітаем Афганістан займеў у 1895 годзе, калі у выніку афгана-рускай дамовы да тэрыторыі краіны быў прырошчаны буферны Ваханскі калідор. Дэмаркавана гэта высакагорная мяжа была ў 1964 годзе
* Кітай — 76 км
* [[Іран]] — 936 км
* [[Пакістан]] — 2 430 км; частка афгана-пакістанскай мяжы прыпадае на рэгіён [[Гілгіт-Балтыстан]], на які прэтэндуе Індыя
* Пакістан — 2 430 км
* [[Таджыкістан]] — 1 206 км
* [[Туркменістан]] — 744 км
* [[Узбекістан]] — 137 км.
 
Розніца ў часе паміж Мінскам і Кабулам складае 2:30 у зімовы час і 1:30 хвілін у летні час (напрыклад, калі ў Мінску 12.00, у Кабуле 14:30 у зімовы час).
Радок 122 ⟶ 123:
=== Прырода ===
[[Выява:Afghan topo en.jpg|left|thumb|200px|Тапаграфія Афганістана]]
Афганістан — краінадзяржава гор, штоякія займаюць каля яе 4/5 яе плошчы. З паўночнага ўсходу на паўднёвы захад цягнуцца горыхрыбты [[Гіндукуш|Гіндукуша]], з самым высокім пунктам краіны, гарой [[Нашак]] (7 455 м), якія паступова пераходзяць у [[Іранскае нагор’е]], і далей у [[паўпустыня|паўпустыні]] [[Рэгістан]]а, паміж якімі знаходзіцца гара [[гара Арарат|Арарат]].
 
[[Клімат]] разнастайны, увысока ў гарах тэмпература [[студзень|студзеня]] складае −15 °C, а ў [[ліпень|ліпені]] рэдка ўзнімаецца вышэй за 0 °C. [[Лета]] цяплейшае ў пустынных абшарах на поўдні (сярэрняя тэмпература вышэй за +22 °C). [[Ападкі]] ў гарах большыя за 1 500 мм, у астатняй частцы краіны 400—600 мм, у пустынях 200 мм.

[[сельская гаспадарка|Сельскагаспадарчыя]] землі займаюць каля 12 % плошчы, [[лес|лясы]] (у асноўным на паўночным усходзе) толькі каля 3 %.
 
== Гісторыя ==