Кніга Быццё: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др выдал. шаблона, replaced: {{Link GA| → {{subst:Void| using AWB |
дапаўненне, вікіфікацыя |
||
Радок 13:
| Наступная = [[Кніга Зыход|Зыход]]
}}
'''Кніга «Быццё»''' ({{lang-he|בְּרֵאשִׁית}}, '''
У гэтай кнізе выкладаецца гісторыя стварэння [[Бог]]ам свету і чалавека, распавядаецца пра [[Адам]]а і [[Ева|Еву]], іх грэхападзенне, пра першых патрыярхаў, Іосіфа Прыгожага і пра егіпецкі палон, у якім знаходзіўся яўрэйскі народ. Апісваецца гісторыя чалавецтва да Патопу і пасля яго, а таксама сам Патоп. Падзеі даведзены да часоў легендарных патрыярхаў [[Аўрам, патрыярх|Аўрама]], [[Ісак, патрыярх|Ісака]] і [[Якаў, патрыярх|Якава]]. Смерцю апошняга і яго сына Іосіфа завяршаецца апавяданне ў кнізе «Быццё».
Радок 21:
Свет гарманічны і прыгожы, бо створаны Богам. [[Чалавек]]а ж Бог стварае падобным да сябе, чалавек падобны да Бога сваім творчым патэнцыялам, яму даравана свабода выбару, ён свабодны, як і Бог, і гэтым адрозніваецца нават ад анёлаў. Але прырода чалавека дваістая, бо цела яго — матэрыяльнае, ён створаны з зямлі (Адам па-яўрэйску «чырвоная зямля»). Першачалавека [[Адам]]а сімвалічна неабходна разглядаць як увасабленне ўсяго чалавецтва. Жонка яго [[Ева]] — сімвал матэрыяльнага аспекту жыцця, яна маці ўсяго Існага. 3 духоўнага пункту гледжання Ева — антыпод [[Дзева Марыя|Дзевы Марыі]], духоўнай Маці ўсіх людзей.
Бог пасяліў першую чалавечую пару ў садзе [[Эдэм]] (у старажытнаславянскай мове перакладзена як Рай), каб чалавек даглядаў яго і ахоўваў, дазволіўшы Адаму і Еве есці любую садавіну з дрэў саду, акрамя плода з Дрэва спазнання дабра і зла. Змей спакушае Еву парушыць забарону. Змей у хрысціянскай традыцыі лічыцца ўвасабленнем зла, спакушальнікам, д'яблам. Бог праклінае змея і выганяе першалюдзей з Эдэма. 3 таго часу наканаванне Адама — у поце здабываць хлеб свой, а Евы — у пакутах нараджаць дзяцей.
Сюжэт пра грэхападзенне, нягледзячы на знешнюю займальнасць, надзвычай складаны ў філасофскім сэнсе, і яго неабходна разумець алегарычна. Грэх першалюдзей у тым, што яны зрабілі ўчынак паводле волі, супрацьлеглай волі Бога, таму выйшлі са сферы закону, пакладзенага Богам у аснову свету. У чалавека з'явілася функцыя спазнання, функцыя розуму, які, аднак, не ўсёмагутны. Першародны грэх сказіў сапраўднасць чалавека, створанага нявінным, бязгрэшным.
Пасля выгнання з раю Адам і Ева сталі жыць на Зямлі і працаваць. У іх нараджаюцца дзеці. Адзін з сыноў, [[Каін]], робіцца земляробам, другі, [[Авель]], — пастухом. Раззлаваўшыся на брата за тое, што яго ахвяра больш падабаецца Богу, Каін забівае Авеля. Гэта другі грэх чалавецтва — братазабойства. Ад яго — усе канфлікты, злачынствы, войны.
Пасля забойства Авеля Адам сто трыццаць гадоў не набліжаўся да Евы. Але аднойчы Анёл параіў яму пачаць зноў жыць з жонкай. Нарадзіўся трэці сын — [[Сіф]], які ўвасабляе шчодрае і любячае чалавечае сэрца.
Нашчадкі Каіна былі пакараны [[Сусветны патоп|Сусветным Патопам]]. Гэта алегарычная карціна пагібелі цывілізацыі, разбурэння культуры. Але сапраўды каштоўнае выратоўваецца ў каўчэгу. У Сіфа быў бязгрэшны нашчадак — [[Ной]], такі ж любімы Богам, як і Сіф. Ной пабудаваў [[Ноеў каўчэг|каўчэг]] і выратаваўся ў ім са сваёй сям'ёю. Пасля выратавання Ной першы заняўся земляробствам. Адам памёр, калі яму было 950 гадоў. Ад яго сыноў паходзяць усе народы Зямлі: ад
Шматлікія нашчадкі Ноя спачатку гаварылі на адной мове. I вырашылі яны пабудаваць вежу да неба ў мясцовасці пад назвай Вавілон (у перакладзе «Брама Бога»). Бог абурыўся такім нахабствам і аднойчы зрабіў так, што ўсе будаўнікі загаварылі на розных мовах. Пачалася неразбярыха, бязладдзе («вавілонскае перамяшэнне», «вавілонскі вэрхал»), і будаўніцтва засталося незакончаным.
Радок 37:
Цесна звязаная сваім зместам з усім Пяцікніжжам Майсея, Кніга «Быццё» ўяўляе сабой своеасаблівыя ўводзіны да наступных [[Біблія|біблейскіх]] кніг ([[Кніга Зыход|«Выхад»]], «Левіт», «Лічбы» і «Другі закон»), змест якіх прысвечаны апісанню станаўлення і развіцця жыцця шматпляменнага старажытнаяўрэйскага народа і зараджэнню ў ім прыкмет арганізаванага грамадскага ладу з уласцівай яму сістэмай светапогляду, традыцый і заканадаўства, прасякнутых міфалагічнымі ўяўленнямі, характэрнымі не толькі яму, але і іншым старажытным народам тагачаснага Блізкага Усходу. Змест, вобразы, сюжэты кнігі «Быццё» шырока выкарыстоўваліся ў фальклоры, літаратуры і мастацтве.<ref name="СкТв">Скарына Ф. Творы:... С. 157—158.</ref>
==Пераклады==
{{зноскі}}▼
* [[Кніга Быццё (Скарына)]]
* [http://casasloviec.co.uk/index.php?newsid=806 Першая кніга Масеява - Быцьцё] ў перакладзе [[Ян Станкевіч|Яна Станкевіча]] і [[Майсей Гітлін|Майсея Гітліна]]
* [https://knihi.com/none/Biblija.html#chapter2 Быцьцё] ў перакладзе [[Васіль Сёмуха|Васіля Сёмухі]]
* [https://knihi.com/none/Biblija_Piaciknizza_Majsieja.html#chapter1 Кніга Роду] ў перакладзе [[Уладзіслаў Чарняўскі|Уладзіслава Чарняўскага]]
* [https://fly-uni.org/stati/novaya-belaruskaya-bibliya-kniga-rodu/ Новая беларуская Біблія. Кніга Роду] 1:1-2:4а на сайце [[Лятучы ўніверсітэт|Лятучага ўніверсітэта]] ([[Ірына Дубянецкая]] і іншыя)
▲{{зноскі}}
== Літаратура ==
Радок 45 ⟶ 51:
{{Кнігі Танаха}}
{{Кнігі Старога Запавету}}
[[Катэгорыя:Кнігі Старога Запавету]]
| |||