Вікіпедыя

Алесь Гародня: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Пісьменнік}}
|Імя = Алесь Гародня
|Арыгінал імя =
|Фота =
|Памер =
|Подпіс =
|Імя пры нараджэнні = Аляксандр Функ
|Псеўданімы = Алесь Гародня, Ян Дораг, Яндораг, А. Падбярэзкі
|Дата нараджэння =
|Месца нараджэння =
|Дата смерці =
|Месца смерці =
|Род дзейнасці = [[празаік]], [[крытык]], [[рэдактар]]
|Гады актыўнасці =
|Кірунак =
|Жанр =
|Мова твораў =
|Мова2 =
|Дэбют = 1925
|Значныя творы = «На крэсах» ([[1927]]), «Варта на Рэйне» (1930)
|Прэміі =
|Узнагароды =
|Апісанне подпісу =
|ВікіКрыніца =
|ВікіКрыніца пераклады на беларускую =
|Палічка =
|Камунікат =
|Сайт =
}}
{{значэнні|Гародня (значэнні)}}
{{цёзкі2|Функ}}
'''Але́сь Гаро́дня''', сапраўднае імя '''Алякса́ндр Эра́ставіч Функ''' ({{ДН|8|1|1899}}, [[Перм]], [[Расійская імперыя]] — [[12 верасня]] [[1944]], [[ГУЛАГ]]) — [[празаік]], [[літаратурны крытык, рэдактар]]. Вядомы таксама пад псеўданімамі ''Ян Дораг'', ''Яндораг'', ''А. Падбярэзкі'' ''Ф. Гарадзенскі'' <ref>[https://www.nlb.by/content/novosti/2020/Zhybul_Adam_Babareka_i_iago_kartatseka.pdf [[Адам Бабарэка]] ў сваёй картатэцы пазначыў, што пад псеўданімам ''Ф. Гарадзенскі'' друкаваўся [[Фелікс Піліпавіч Купцэвіч|Фелікс Купцэвіч]], а таксама згадвае, што А. Функ карыстаўся псеўданімам ''А. Веркін'']</ref>.
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў сям’і польскага чыноўніка [[немцы|н]]ямецкага памешчыкапаходжання. Сям’я часта наведваласянаведавалася на [[Пружанскі павет (Гродзенская губерня)|Пружаншчыну]], дзе мелібылі маёнткі дзеддзеда (у [[Здзітаў|Здзітаве]]) і маці (у [[Семянча 2|Семянчы]]) Аляксандра Функа<ref name="budni7498">{{артыкул|аўтар = Канстанцін Карнялюк.|загаловак = Шляхі вядуць у Здзітава і Семянчу…|арыгінал = |спасылка = |аўтар выдання = |выданне = [[Раённыя будні]]|тып = |месца = Пружаны|выдавецтва = |год = 24 чэрвеня 1997|выпуск = |том = |нумар = 50 (7498)|старонкі = 2|isbn = }}</ref>. Яго бацька, польскі чыноўнік,бацькі варожа ставіўся да [[Беларуская мова|беларускай мов]]ы, аале сам Аляксандр цікавіўся беларускім словам, вывучаў пружанскі фальклор<ref name="budni7498" />.
 
[[Кастрычніцкі пераварот]] сустрэў у [[Фінляндыя|Фінляндыі]]. У 1917 годзе пераехаў у Маскву на вучобу. Далучыўся да мясцовай арганізацыі [[БСГ|Беларускай сацыялістычнай грамады]]. Працаваў тэхнічным рэдактарам часопіса «[[Чырвоная Беларусь (часопіс)|Чырвоная Беларусь]]» (пачатак 1930) разам з [[Міхась Чарот|Міхасём Чаротам]], [[Валерый Маракоў|Валерыем Мараковым]] і мастаком [[Анатоль Тычына|Анатолем Тычынам]].▼
 
Працаваў тэхнічным рэдактарам часопіса «[[Чырвоная Беларусь (часопіс)|Чырвоная Беларусь]]» (пачатак 1930) разам з [[Міхась Чарот|Міхасём Чаротам]], [[Валерый Маракоў|Валерыем Мараковым]] і мастаком [[Анатоль Тычына|Анатолем Тычынам]].
 
Арыштаваны 3 лістапада 1930 года арыштаваны [[ДПУ БССР]] па адрасе: Менск, [[Маляўскі завулак|зав. Маляўскі]], д. 19. Абвінавачаны ў тым, што «скрываў каштоўныя звесткі пра беларускіх нацыянал-дэмакратызме,дэмакратаў». 15 чэрвеня 1931 асуджаныгода паводле пастановы калегіі [[АДПУ СССР]] прыгавораны да зняволення,10 гадоў [[ППК]]. этапаваныЭтапаваны ў {{Нп5|Белбалтлаг|Беламорска-Балтыйскі канцлагер|ru|Белбалтлаг}} [[НКУС]] [[Карэла-Фінская ССР|Карэла-Фінскай ССР]] (ст. [[Мядзвежагорск|Мядзведжая Гара]]). ВызваленыВызваліўся ў 1934 годзе.▼
 
Паўторна арыштаваны 30 лістапада 1935 года, сасланы ў [[Самаркандская вобласць|Самаркандскую вобласць]] ([[Узбекская ССР]]). У 1942 годзе арыштаваны «за контрэвалюцыйную агітацыю». 19 снежня 1942 года Самаркандскім абласным судом прыгавораны да расстрэлу. Прысуд быў заменены на 10 гадамігод пазбаўлення волі. Памёр у зняволенні.▼
▲[[Кастрычніцкі пераварот]] сустрэў у [[Фінляндыя|Фінляндыі]]. У 1917 пераехаў у Маскву на вучобу. Далучыўся да мясцовай арганізацыі [[БСГ|Беларускай сацыялістычнай грамады]]. Працаваў тэхнічным рэдактарам часопіса «[[Чырвоная Беларусь (часопіс)|Чырвоная Беларусь]]» (пачатак 1930) разам з [[Міхась Чарот|Міхасём Чаротам]], [[Валерый Маракоў|Валерыем Мараковым]] і мастаком [[Анатоль Тычына|Анатолем Тычынам]].
 
Рэабі­літаваны 13 верасня 1988 года.
▲Арыштаваны 3 лістапада 1930 года па адрасе: Менск, [[Маляўскі завулак|зав. Маляўскі]], д. 19. Абвінавачаны ў нацыянал-дэмакратызме, 15 чэрвеня 1931 асуджаны да зняволення, этапаваны ў {{Нп5|Белбалтлаг|Беламорска-Балтыйскі канцлагер|ru|Белбалтлаг}} [[НКУС]] [[Карэла-Фінская ССР|Карэла-Фінскай ССР]] (ст. [[Мядзвежагорск|Мядзведжая Гара]]). Вызвалены ў 1934 годзе.
 
Асабовая справа Ф. № 20966-с захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.
▲Паўторна арыштаваны 30 лістапада 1935, сасланы ў [[Самаркандская вобласць|Самаркандскую вобласць]] ([[Узбекская ССР]]). 19 снежня 1942 прыгавораны да расстрэлу. Прысуд заменены 10 гадамі пазбаўлення волі. Памёр у зняволенні.
 
== Дзейнасць ==
Радок 60 ⟶ 38:
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/БелЭн|5}} — С. 68.
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Гародня Алесь}} — Т. 2. — С. 126.
* {{Крыніцы/Беларускія пісьменнікі (1917—1990)}}
* {{Крыніцы/Маракоў/Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы…|1|}}
* ГАРОДНЯ Алесь // {{Крыніцы/Даведнік Маракова|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}
* {{артыкул
|аўтар = Мікуліч Б.
Радок 127 ⟶ 106:
 
{{DEFAULTSORT:Гародня Алесь}}
[[Катэгорыя:КрытыкіЛітаратурныя крытыкі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]]
[[Катэгорыя:РэдактарыБеларускамоўныя Беларусіпісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Члены Беларускай сацыялістычнай грамады]]
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя савецкай уладай]]
Радок 135 ⟶ 114:
[[Катэгорыя:Памерлі ў месцах пазбаўлення волі]]
[[Катэгорыя:Памерлі ва Узбекістане]]
[[Катэгорыя:Рэдактары XX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў БССР]]
[[Катэгорыя:Асобы, вядомыя пад літаратурнымі псеўданімамі]]
[[Катэгорыя:Вязні Белбалтлага]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Алесь_Гародня"