Прошча: Розніца паміж версіямі

Вера ў прошчы генетычна звязаная з [[культ прыроды|культам прыроды]]. Некаторыя прошчы ўзніклі з [[свяцілішча|паганскіх свяцілішчаў]]. Аднак [[этнограф]]амі зафіксавана ўзнікненне прошчаў i ў [[XIX]]—[[XX]] стст., калі з пэўным месцам звязвалася якая-небудзь падзея, што лічылася цудам (напрыклад, хуткае збаўленне ад [[хваробы]]<ref name="БМ"/>, яўленне Божай Маці чалавеку<ref name="gromc"/>). Прошчам пакланяліся, іх наведвалі, каб пазбавіцца ад хвароб, рабілі [[ахвярапрынашэнне|ахвярапрынашэнні]] ([[аброчныя тканіны]], [[Кветка|кветкі]], [[ежа]], [[грошы]] і інш.). Значная частка прошчаў была прызнана хрысціянскім духавенствам i знаходзілася пад яго апекай. Каля такіх прошчаў нярэдка будавалі [[капліца|капліцы]], [[царква|цэрквы]], [[касцёл]]ы, у дні рэлігійных святаў наладжвалі [[крыжовы ход|крыжовыя хады]] i [[богаслужэнне|богаслужэнні]]. Часта рытуальным цэнтрам прошчы<ref name="gromc"/> лічыліся некаторыя [[Прыродны камень|камяні]] з не зразумелымі [[надпіс]]амі, [[следавік|камяні-следавікі]], паглыбленні на якіх нагадвалі формай [[Ступня, анатомія|чалавечую ступню]], што лічылі следам [[Божая Маці|Божай Маці]], [[Крыніца, гідралогія|крыніцы]] i [[калодзеж]]ы, [[вада]] з якіх, згодна з па шыраным меркаваннем, вылечвала ад пэўных хвароб (пераважна [[вочы|вачэй]]), некаторыя [[возера|азёры]] (напрыклад, [[Свіцязь (возера, СвіцязьНавагрудскі раён)|Свіцязь]], якое лічылася святым возерам), [[узгорак|узгоркі]] (пераважна самыя высокія ў дадзенай мясцовасці), не каторыя адметныя [[дрэва|дрэвы]]<ref name="БМ"/>. Даволі часта ў якасці прошчы фігуруе месца, дзе рэальна знаходзіўся [[хрысціянскі храм]], што і надае азначанаму [[локус]]у статус святога<ref name="gromc"/>.

Найбольш вядомымі прошчамі з'яўляюцца [[Сіняя крыніца]] (Сіні калодзеж) каля [[горад Слаўгарад|Слаўгарада]], [[Святая крыніца, (Палыкавічы)|Святая крыніца]] ў [[Палыкавічы (Магілёўскі раён)|Палыкавічах]] каля [[Магілёў|Магілёва]] (раней там жа рос i святы [[дуб]]), [[Святая горка, (Смілавічы)|Святая горка]] каля [[Смілавічы|Смілавічаў]], нагрувашчванне вялізных камянёў на ўзгорку каля в. [[вёска Горка, (Дзятлаўскі раён)|Горка]] [[Дзятлаўскі раён|Дзятлаўскага]], [[Дажбогаў камень|Святы (Дажбогаў) камень]] каля в. [[вёска Крамянец, (Лагойскі раён)|Крамянец]] [[Лагойскі раён|Лагойскага]], [[крыніца, Крынічкі|крыніца]] каля в. [[вёска Крынічкі, Барысаўскі раён|Крынічкі]] (Пупелічы) [[Барысаўскі раён|Барысаўскага]], [[каменьКамень-следавік, (Сянежыцы)|камень-следавік]] i [[крыніца, Сянежыцы|крыніца]] каля в. [[Сянежыцы]] [[Навагрудскі раён|Навагрудскага]], [[Дзюравы камень]] каля в. [[Каптаруны]] [[Пастаўскі раён|Пастаўскага]], ліпа каля в. [[Капланцы]] [[Бярэзінскі раён|Бярэзінскага]] раёнаў і інш. Прошчамі у гаворках паўночна-заходняй Беларусі называюць таксама пасвечаны [[хлеб]]<ref name="БМ">{{крыніцы/Беларуская міфалогія|}}</ref>.