Liberum veto: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дата першага зрыву сойма
 
Радок 1:
'''«Свабоднае вета»''' ({{lang-la|Liberum veto}}) — прынцып [[парламент|парламенцкага]] ладу ў [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], які дазваляў любому [[дэпутат]]у [[ВальныСойм соймРэчы Паспалітай|сейма]] спыніць абмеркаванне пытання ў сейме і працу сейма наогул, выступіўшы супраць.
 
Прынцып "ліберум вета" быў уведзены ў дзяржаўнае [[права]] [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] у [[1589]] [[год]]зе. У перакладзе з [[Лацінская мова|лаціны]] "ліберум вета" азначае "свабоднае забараняю". Адпаведна гэтаму прынцыпу кожны [[дэпутат]] [[вальныСойм соймРэчы Паспалітай|вальнага сойма]] мог сарваць сойм, дастаткова было крыкнуць "Няма згоды". Любое рашэнне ці пастанова сойма пачыналі дзейнічаць пры ўмове аднагалоснага ўхвалення ўсімі [[дэпутат]]амі, а не большасцю.
 
Упершыню права пазбавіць сойм сілы было выкарыстана ў [[1652|1669]] годзе і настолькі стала звычаем, што ў наступныя сто гадоў з 55 соймаў былі сарваныя 48. Гэта прыводзіла да сутычак на паседжаннях сойма, часта збройных. Паны прыводзілі з сабою чым болей прыхільнікаў, каб пры патрэбе мець сілу. Але на [[Ваяводства|ваяводскіх]] і [[Павет|павятовых]] сойміках рашэнні прымаліся большасцю галасоў.