Гудок (музычны інструмент): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 3:
|назвы = Гудок, Рэбек, Смык
|выява = Russ instr gudok.gif
|апісанне_фота = Наўгародскі гудок XII ст.<ref name="povet" />
|класіфікацыя = [[Смычковыя струнныя музычныя інструменты|Cмычковы інструмент]], [[Хардафон]]
|дыяпазон =
Радок 14:
|вікісховішча = Gudok
}}
'''Гудок''', іншыя назвы '''смык''', '''рэбек''' — усходнеславянскі народны смычковы музычны інструмент.
 
== Вызначэнне ==
 
Гудок складае праблему ў гісторыі беларускай музыкі. Гэты інструмент не мае аналогій у этнічным беларускім інструментарыі. Магчыма, пад тэрмінам «гудок» разумеўся цэлы набор старадаўніх смычковых інструментаў. Але ў XVII—XVIII стст. старыя смычковыя інструменты былі выціснуты скрыпкай.
 
Адрозненне гудка ад скрыпкі вялікае. Як пісаў У. Паветкін: «Тры струны на падстаўцы гудка размяшчаліся ў адной плоскасці. У гэтым галоўнае адрозненне гудка ад скрыпкі, на якой верхняя частка падстаўкі зроблена ў выглядзе дугі. На гудку нельга атрымаць скрыпічных гукаў, і на скрыпцы (не паслабіўшы валасы смычка) нельга выканаць трохгучных акордаў, як на гудку. Таму гэтыя інструменты доўгі час суіснавалі»<ref>Поветкин В. И. Новгодскиеname="povet" гусли и гудки. Опыт комплексного исследования </ref>.
 
== У культуры ==
 
Гудок/смык згадваецца ў старабеларускай літаратуры: «гудяху бо на гуслехъ на смыцехъ» ([[Францыск Скарына|Ф. Скарына]], «[[Другая кніга Царстваў]]»); «в годину их послышите голосъ… смыкове»<ref>«Зборнік біблейскіх кніг», пачатак XVI ст.</ref>. Гудок сустракаем у афіцыйных дакументах, у Лісце [[Жыгімонт II Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] да старасты [[Князі аршанскія|аршанскага князя]] [[А. Адзінцэвіч]]а сказана: «з людзей волочащих, которые без службы мешкають… и с каждого гудка»<ref>Литовская метрика. Книги публичных дел // {{нп3|Дзяржаўная публічная гістарычная бібліятэка Расіі|Русская историческая библиотека|ru|Государственная публичная историческая библиотека России}}. Т.30</ref>
 
Радок 30 ⟶ 28:
Прыцягвае ўвагу тое, што музыкі ў «Псалтыры» і «Дзесятаглаве» ў адной манеры трымаюць інструмент. Як вядома па этнаграфічных звестках ХІХ ст., гэта традыцыйны народны спосаб трымаць скрыпку, які, напэўна, паходзіць з даўніх часоў<ref>[[Зміцер Сасноўскі]], «Гісторыя беларускай музычнай культуры. Ад старажытнасці да канца XVIII ст.» Мн., «Харвест»</ref>.
 
== Зноскі ==
{{зноскі}}
{{reflist|refs=
 
<ref name="povet">{{Кніга
|адказны = Под общ. ред. Б.А. Колчина, В.Л. Янина
|загаловак = Новгородский сборник. 50 лет раскопок Новгорода
|аўтар = Поветкин В.И.
|частка = Новгородские гусли и гудки
|спасылка = http://archnov.com/wp-content/uploads/2015/12/Novgorodskij-sbornik.-50-let-raskopok-Novgoroda.pdf
|месца = М.
|выдавецтва = Наука
|год = 1982
|старонкі = 312—319
|старонак = 336
}}</ref>
 
}}
 
== СпасылкіЛітаратура ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Гудок, музыкальный инструмент}}
* [http://soros.novgorod.ru/projects/Toolkit/mrest/g8.htm Новгородские гусли и гудки (опыт комплексного исследования) — Гудок XII в.]
 
{{Струнныя музычныя інструменты}}