Даўмонт Пскоўскі: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
др →Жыццяпіс: ++ |
||
Радок 20:
== Жыццяпіс ==
Да 1260 г. нічога невядома пра Даўмонта, верагодна, быўшы князем (хутчэй адным з князькоў) у Нанальшанскай зямлі, ён быў падпарадкаваны ўладзе вял.кн. Міндоўга, які да таго ж быў з Даўмонтам у сваяцтве -- яны былі жанатыя на сёстрах (недзе з сяр. 1251 г.). У 1-й пал. 1258 г. уладанні Даўмонта, верагодна, былі спустошаныя войскамі Бурундая і галіцка-валынскіх князёў. Пасля смерці (кан. 1262 - пач. 1263 г.) жонкі Міндоўга Марфы (або Марты), паводле [[Галіцка-Валынскі летапіс|Галіцка-Валынскага летапісу]], сястра Марфы — жонка Даўмонта (Агна — паводле Стыйкоўскага) была выкліканая для ўдзелу ў пахаваннях да двара Міндоўга, дзе апошні, быццам паводле запавету памёрлай жонкі, якая баялася мачахі сваім малым дзецям, прымусіў жонку Даўмонта да сужыцця. Відаць, гэта стала галоўнай з прычын удзелу Даўмонта ў змове Траняты, кн. жамойцкага, супраць Міндоўга. У пач. восені 1263 г. разам з іншымі літоўскімі князямі Даўмонт быў пасланы ваяваць Бранскае княства, але вярнуўся з дарогі разам з дружынаю, спахіў і забіў Міндоўга і яго малодшых сыноў Руклю і Репека. Вял.кн. сталец заняў Транята, але хутка (сяр. 1264) ён быў забіты і Даўмонту давялося весці барацьбу з Войшалкам, старэйшым міндоўгавым сынам, які з войскам навагрудскіх і літоўскіх прыхільнікаў, у саюзе з галіцка-валынскімі і турава-пінскія князі, помсціў за смерць бацькі. Верагодна, у войшалкаву кааліцыю ўвайшлі і інш. нальшанскія, у т.л. Гердзень, якога яшчэ раней наблізіў да сябе Міндоўг.
Паводле [[Галіцка-Валынскі летапіс|Галіцка-Валынскага летапісу]], у бытнасць Даўмонта кн. нальшанскім, вял.кн. [[Міндоўг]] адабраў у яго жонку. Пакрыўджаны Даўмонт прыняў удзел у змове, у выніку яе Міндоўг быў забіты (1263), летапіс называе Даўмонта непасрэдным выканаўцам забойства. У 1265 г. сын Міндоўга [[Войшалк]] ажыццявіў паход на [[Літоўская зямля|Літву]] і [[Нальшаны]], каля 300 літоўцаў з жонкамі і дзецьмі тады ўцяклі ў Пскоў і прынялі хрышчэнне, а ў 1266 г. у Пскоў уцёк і Даўмонт з дружынай. У Пскове Даўмонт ахрысціўся (хроснае імя – Цімафей) і ў тым жа 1266 г. быў абраны пскавічамі князем і ажаніўся з дачкой пераяслаўскага кн. Дзмітрыя Аляксандравіча. З дапамогаю пскоўскага апалчэння Даўмонт у 1266 г. двойчы ажыццявіў набегі на Нальшаны, дзе тады княжыў вылучэнец Войшалка [[Гердзень]], захапіў яго жонку і двух сыноў, а самога Гердзеня перамог у бітве на р. Дзвіне. У 1267 г. Даўмонт з дапамогаю наўгародскіх добраахвотнікаў ажыццявіў яшчэ адзін набег на Літву, у пач. 1268 г. удзельнічаў у няўдалым паходзе кааліцыі князёў, арганізаванай Вялікім Ноўгарадам, супраць [[Лівонскі ордэн|Лівонскага ордэна]] пад Ракавор. Гэта прывяло да паходу ў адказ, якому ў 1269 г. падвергся Пскоў, але горад быў абаронены з дапамогай наўгародскага князя. У 1271 і 1272 г. Даўмонт зноў бараніў Пскоў ад немцаў. У 1282 г. валодаў [[Капор'е]]м у Наўгародскай зямлі, адкуль здзейсніў напад на Ладагу. Узімку 1298 г. узначальваў абарону Пскова супраць чарговага нападу Лівонскага ордэна. Пасля смерці кананізаваны праваслаўнай царквой.▼
Ужо ў 1265 г., магчыма як вынік паходу [[Войшалк]]а супраць сваіх ворагаў у Нальшанах і Дзяволтве, каля 300 літоўцаў з жонкамі і дзецьмі ўцяклі ў Пскоў. Магчыма, яшчэ тады праз гэтых уцекачоў Даўмонт спрабаваў наладзіць або наладзіў сувязь з Ноўгарадам і Псковам -- спачатку наўгародцы хацелі забіць літоўцаў, але літоўцы вырашылі ахрысціцца і за іх, на загад бацькі<ref>вял.кн. уладзімірскі і цверскі Яраслаў Яраславіч</ref>, заступіўся пскоўскі кн. Святаслаў Яраславіч, які разам з пскоўскім духавенствам у прысутнасці пскавічоў ахрысціў літоўцаў-паганцаў. Улетку 1266 г., разам з дружынай у 70 чал., у Пскоў прыехаў і Даўмонт -- тымчасова ж з Нальшанаў з Лівонію ўцёк і кн. Суксе з братам, магчыма адны з саюзнікаў Даўмонта. Даўмонт быў ахрышчаны ў пскоўскім Таецкім саборы з імем ў гонар муч. Цімафея Палесцінскага (Газскага).
▲
{{літ|1=
| |||