Ігнат Цярэнцьевіч Буйніцкі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Уласная трупа: вікіфікацыя
Няма тлумачэння праўкі
Радок 43:
У час [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] ў 1917 адправіўся на [[Заходні фронт, Першая сусветная вайна, Расія|Заходні фронт]]<ref name="Бія">[http://gorodglubokoe.com/page50.html Буйницкий Игнат Терентьевич, биография] {{ref-ru}}</ref>, быў на вайсковай службе ў Маладзечне. Па сведчанні музыкі трупы [[Ян Янавіч Голер|Яна Голера]], Буйніцкі памёр на сцэне ў час рэпетыцыі (з роту пайшла кроў), займаючыся салдацкай мастацкай самадзейнасцю<ref name="Бія"/>. Быў пахаваны на мясцовых могілках<ref name="Бія"/>.
 
Паводле іншай, не пацверджанай версіі, ён заразіўся тыфам і памёр у гарачцы ў шпіталі каля мястэчка [[Гарадок (Маладзечанскі раён)|Гарадок]], быў пахаваны на салдацкіх могілках ля вёскі [[Палачаны]], а потым дачка Алена перавезла яго прах у родныя [[Палівачы]]<ref name="svaboda"/>. «Антон Луцкевiч ва ўспамiнах пiша, што калi дочкi Ванда i Гэля прывезлi астанкi бацькi ў 1918 годзе ў Палевачы на цягнiку, каб пахаваць яго ў трох соснах, як гэтага хацеў сам дзядзька Iгнат, то на станцыю не прыйшоў нi адзiн жыхар. Магчыма, час тады быў такi, цьмяны»<ref>https://m.nashaniva.com/articles/175543/?mo=11b19a769e04c20b4875906ec5578085bc3a08b0</ref>.
 
Першапачаткова Буйніцкага пахавалі на салдацкіх могілках каля вёскі Палачаны на Маладзечаншчыне. Сям'я вярнула яго на радзіму. «Антон Луцкевiч ва ўспамiнах пiша, што калi дочкi Ванда i Гэля прывезлi астанкi бацькi ў 1918 годзе ў Палевачы на цягнiку, каб пахаваць яго ў трох соснах, як гэтага хацеў сам дзядзька Iгнат, то на станцыю не прыйшоў нi адзiн жыхар. Магчыма, час тады быў такi, цьмяны<ref>https://m.nashaniva.com/articles/175543/?mo=11b19a769e04c20b4875906ec5578085bc3a08b0</ref>».
 
У [[1975]] годзе, між іншым дзякуючы намаганням [[Уладзімір Караткевіч|Уладзіміра Караткевіча]], перазахаваны ў Празароках на цэнтральнай плошчы<ref name="Бія" />, на [[Помнік на магіле Ігната Буйніцкага|магіле ўстаноўлены помнік]] (скульптар [[I. Міско]], архітэктар [[М. Бурдзін]])<ref>{{крыніцы/ЗП|Віцебская}}</ref>.
Радок 83 ⟶ 81:
{{main|Першае беларускае таварыства драмы і камедыі}}
 
У 1914 г. Буйніцкі паспрабаваў стварыць новую трупу, аднак [[Першая сусветная вайна|1-я сусветная вайна]] перашкодзіла здзейсніць гэту задуму. У пачатку 1917 г. Буйніцкі з’явіўся ініцыятарам арганізацыі прафесійнага тэатра ў Мінску — [[Першае беларускае таварыства драмы і камедыі|Першага беларускага таварыства драмы і камедыі]], з якога пачаўся [[Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа]]. Сённяшні Купалаўскі тэатр быў заснаваны на базе Першага таварыства беларускай драмы і камедыі. Ствараў таварыства Ігнат Буйніцкі. Прыязджаў у Мінск ужо ў ваеннай форме. На працягу многіх гадоў у тэатры існаваў артэфакт  — світка Буйніцкага, у якой ён выступаў. Яе перадавалі акцёру, які лепш за ўсіх выконваў ролі, якія граў сам Ігнат. На жаль, іПазней світка знікла.
 
== Буйніцкі-выканаўца ==
Радок 108 ⟶ 106:
 
Творчая назіральнасць, цудоўныя музычныя даныя дазволілі І. Буйніцкаму этнаграфічна дакладна фіксаваць стылістыку народнага танца і ствараць яркія, дынамічныя, фальклорна-праўдзівыя танцавальныя сюіты-[[дывертысмент]]ы, якія сталі вытокамі [[Балет у Беларусі|нацыянальнага балетнага мастацтва]]<ref name="Ма"/>. Ён шырока прапагандаваў музычную творчасць народа, яго песні і танцы, імкнуўся да стварэння сінтэтычнага тэатра, у якім, акрамя драматычнага мастацтва, былі б прадстаўлены харавыя спевы і народная харэаграфія<ref name="ББТ"/>. Важным значэннем яго дзейнасці стала магчымасць азнаёміць з беларускай нацыянальнай культурай шырокае кола людзей самых розных сацыяльных груп<ref name="Ма"/>.
[[Файл:Дуда Ігната Буйніцкага.jpg|міні|Дуда Ігната Буйніцкага падораная Міхалу Рагоўскаму, які пазней падарыў яе беларускаму музею Івана Луцкевіча. ]]
 
 
Радок 128 ⟶ 126:
У [[вёска Празарокі|в. Празарокі]] ў будынку [[Празароцкая дзіцячы сад–сярэдняя школа імя І. Ц. Буйніцкага|сярэдняй школы]] створаны музей заснавальніка беларускага тэатра (адкрыты ў 1982 г.), дзе прадстаўленыя афішы спектакляў, здымкі трупы, лісты [[Зоська Верас|Зоські Верас]] і [[Зыгмунт Абрамовіч|Зыгмунта Абрамовіча]], успаміны празароцкіх старажылаў. У скверы — [[Помнік на магіле Ігната Буйніцкага|магіла Ігната Буйніцкага і помнік яму]] (устаноўлены ў 1976 г.; скульптар [[Іван Якімавіч Міско|І. Міско]], архітэктар М. Бурдзін)<ref name="БС"/><ref>[http://globus.tut.by/prozoroki/bujnicki_grave_gallery.htm Магіла Буйніцкага]</ref>. Вялікую ролю ў перапахаванні і ўшанаванні памяці пра Ігната Буйніцкага адыграў пісьменнік Уладзімір Караткевіч. Менавіта Уладзімір Караткевіч разам з тэатразнаўцам Уладзімірам Няфёдам адшукалі занядбаную магілу Буйніцкага ў 1975 годзе і паспрыялі яе перанясенню ў Празарокі, дзе тады ж адкрылі помнік<ref>«''Дудары Глыбоцкага краю''» В. Воранаў</ref>.  
 
Насупраць помніка Ігнату Буйніцкаму ў 1994 годзе пачалі ўзводзіць будынак музея-сядзібы. На жаль, уУ 1998 годзе будоўлюбудаўніцтва прыпынілі, да гэтага часу паспелі закласці фундамент і часткова ўзвесці сцены. З таго часу даўгабуд плошчай амаль 400 квадратных метраў муляе вочы чыноўнікам. Прадаць незавершаны будынак спрабавалі яшчэ ў 2009 годзе, таксама за адну базавую велічыню  (35000 рублёў), аднак пакупнікоў не знайшлося. Было прынята рашэнне разабраць спаруду, калі недабудаваны музей-сядзібу не выкупяць да 2012 года<ref>https://www.tio.by/info/novosti/9321/</ref>.
 
У Мінску ў гонар Буйніцкага названы вуліца і завулак, у Маладзечне — вуліца, у Глыбокім — вуліца і глядзельная зала гарадскога цэнтра культуры<ref name="ЗДН"/>.
Радок 138 ⟶ 136:
У 2018 годзе Ігнату Буйніцкаму быў прысвечаны міжнародны фэст дударскіх рэгіёнаў [[Дударскі рэй]], які праходзіў на Глыбоччыне. Удзельнікі фэсту ўсклалі кветкі на магіле Ігната Буйніцкага ў Празароках. У трупе Ігната Буйніцкага быў дудар [[Адам Шульга]]<ref>https://blr.belta.by/culture/view/glybotski-festyval-dudarski-rej-prysvjatsili-ignatu-bujnitskamu-68022-2018/</ref>.
 
У Глыбокім дзейнічае народны тэатр фальклору "Цярэшка”«Цярэшка», праграмы якога заснаваны на імкненні захаваць пераемнасць традыцый  першага  беларускага тэатра  І. Ц.  Буйніцкага. Кіруе гуртом Наталля Нікіфаровіч<ref>https://glubokoe.ucoz.net/publ/5_urok_abradavyja_tradycyi_glybochchyny/1-1-0-20</ref>.
[[Файл:Народны тэатр фальклору "Цярэшка”.jpg|міні|Народны тэатр фальклору "Цярэшка”«Цярэшка»]]
 
== Цікавыя факты ==