Ігнат Яўхімавіч Грынявіцкі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 9:
Студэнтам Пецярбургскага тэхналагічнага інстытута (1875—1880) удзельнічаў у польска-беларускіх і расійскіх рэвалюцыйных гуртках, вёў прапаганду сярод рабочых, збіраў грошы палітычным вязням, фабрыкаваў пашпарты рэвалюцыянерам. З 1879 года сябра партыі «Народная воля». Адзін з заснавальнікаў яе беларускай фракцыі, што абвясціла сябе Беларускай сацыяльна-рэвалюцыйнай партыяй, нацыянальная праграма якой надрукавана ў 1884 годзе ў часопісе «[[Гоман (газета, 1884)|Гоман]]» (№ 2)<ref>{{Кніга|аўтар =[[Адам Станкевіч|Станкевіч, Адам.]]|частка = |загаловак =Да гісторыі беларускага палітычнага вызваленьня : з нагоды 70-лецьця сьмерці Кастуся Каліноўскага рэдактара «Mużyckaj Praudy» (†1864) і 50-лецьця «Гоману» (1884) |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =[[Вільня]] |выдавецтва =[[Шлях моладзі]] |год =1935 |том = |старонкі =|старонак =128|сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref> <ref>{{Кніга|аўтар =Волк, Степан Степанович.|частка = |загаловак =Народная воля : 1879-1882 |арыгінал =[http://portal.rusarchives.ru/federal/garf/nsa1.shtml#4.2 ЦГАОР, ф. 112, оп. 1, д. 528, л. 271]|спасылка = |адказны = Ш. М. Левин|выданьне =|месца =[[Масква|Москва]]; [[Санкт-Пецярбург|Ленинград]] |выдавецтва =Наука|год =1966|том = |старонкі =272 |старонак =491 |сэрыя = |isbn = |наклад =2760}}</ref>. Паводле народавольца {{Артыкул у іншым раздзеле|Леў Ціхаміраў|Льва Ціхамірава|ru|Тихомиров, Лев Александрович}} (1852—1923), Грынявіцкі «называў сябе [[літвін]]ам»<ref>{{Кніга|аўтар =Тихомиров Л. А.|частка = |загаловак =Воспоминания Льва Тихомирова.|арыгінал = |спасылка =http://elib.shpl.ru/ru/nodes/32113#mode/grid/page/8/zoom/1 |адказны =Предисл. В. И. Невского, вступ. ст. {{Артыкул у іншым раздзеле|Вера Фігнер|В.Н. Фигнер |ru|Фигнер, Вера Николаевна}} |выданне =Центрархив |месца =[[Масква|Москва]]; [[Санкт-Пецярбург|Ленинград]] |выдавецтва =Госиздат|год =1927 |том = |старонкі =319, 366, 493 |старонак =515 |серыя = |isbn = |наклад =4000}}</ref>.
 
У маі 1880 года Грынявіцкі пайшоў з інстытута і, перайшоўшы на нелегальнае становішча, робіць сабе пашпарт на імя віленскага мешчаніна Ельнікава. Разам з {{нп3|Андрэй Іванавіч Жалябаў|Андрэем Жалябавым|ru|Желябов, Андрей Иванович}}, {{нп3|Соф’я Львоўна Пяроўская|Соф’яй Пяроўскай|ru|Перовская, Софья Львовна}} і іншымі ўваходзіць у цэнтральны нарадавольскі гурток прапагандыстаў. Адзін са стваральнікаў, аўтараў і наборшчыкаў нарадавольскай «Рабочей газеты», уключыў у выданне газеты земляка [[Антон Сцяпанавіч Барэйша|Антона Барэйшу]]<ref>{{артыкул|аўтар = | частка = |загаловак = Процессъ 17-ти народовольцевъ въ 1883 году.|арыгінал = |спасылка =|адказны =редакторы В. Я. Богучарскій, П. Е. Щеголевъ, В. Л. Бурцевъ |выданне=«[[Былое]]» журналъ посвященный исторіи освободительнаго движенія |тып=часопіс |месца=[[Санкт-Пецярбург|Санкт-Петербург]]|выдавецтва=Книгопечатня Шмидтъ|год=1906|выпуск=|том=|нумар=10 октябрь | старонкі=238—240 |isbn=}}</ref>.
 
На ўстаноўчым сходзе партыі «Народная Воля» ў жніўні 1879 года ў Ліпецку быў зацверджаны смяротны прысуд імператару [[Аляксандр II (імператар расійскі)|Аляксандру II]]. Выкананне прысуду стала галоўнай мэтай і прыцягнула ўсе сродкі партыі. На працягу двух гадоў было зроблена шэсць замахаў.
Радок 17:
1 сакавіка 1881 года другой бомбай (першую бомбу, што параніла казакоў і спыніла экіпаж, кінуў Мікалай Рысакоў), якую кінуў Ігнат Грынявіцкі на набярэжнай [[Канал Грыбаедава|Кацярынінскага канала]], забіты расійскі імператар [[Аляксандр II (імператар расійскі)|Аляксандр II]], а Грынявіцкі смяротна паранены<ref>{{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Суд над цареубийцами. Дѣло о совершенномъ 1-го марта 1881 года злодѣяніи, жертвою коего палъ въ Бозѣ почившій Босударь Императоръ Александръ Николаевичъ. (Засѣданіе Особаго Присутствія Правительствующаго Сената для сужденія дѣл о государственныхъ преступленіяхъ)|арыгінал = |спасылка =https://www.runivers.ru/bookreader/book485237/#page/1/mode/1up |адказны = |выданне =Сборник С.-Петербургских ведомостей |месца =[[Санкт-Пецярбург|Санктъ-Петербургъ]] |выдавецтва =Типографія В. В. Комарова|год =1881|том = |старонкі = |старонак =260 |серыя =Вып. 1. (С 15 марта по 15 апреля 1881 г.) |isbn = |наклад = }}</ref><ref>{{артыкул|аўтар =| частка = |загаловак = Дѣло о совершонномъ 1-марта 1881 года злодѣяніи, жертвою коего палъ въ Бозѣ почившій Государь Императоръ Александръ Николаевичъ.|арыгінал = |спасылка =http://elib.shpl.ru/ru/nodes/13897|адказны = Ред.-изд. Германъ Гоппи. |выданне=[[Всемирная иллюстрация]]|тып=штотыднёвы ілюстраваны часопіс|месца=[[Санкт-Пецярбург|Санкт-Петербург]] |выдавецтва=Тип. Эдуарда Гоппи. |год=1981|выпуск=|том=25|нумар=16 (639, 04 апрѣля 1881) | старонкі=295—302 |isbn=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар =Тырков, Аркадий Владимирович.| частка = |загаловак =К событию 1 марта 1881 года|арыгінал = |спасылка =|адказны =редакторы В. Я. Богучарскій, П. Е. Щеголевъ, В. Л. Бурцевъ |выданне=«[[Былое]]» журналъ посвященный исторіи освободительнаго движенія |тып=часопіс |месца=[[Санкт-Пецярбург|Санкт-Петербург]]|выдавецтва=Книгопечатня Шмидтъ|год=1906|выпуск=|том=|нумар=5 май | старонкі=141-162 |isbn=}}</ref> . Памёр а 10-й гадзіне вечара ў прыдворным Канюшанным шпіталі. Перад смерцю на пытанні аб імені і званні адказаў «''не ведаю''».
[[Файл:Ihnat Hryniavicki. Ігнат Грынявіцкі (1881).jpg|міні|Ігнат Грынявіцкі, пасмяротны здымак]]
Пасля смерці цела Грынявіцкага доўгі час не было апазнанае. Каб вызначыць асобу «невядомага», быў зроблены фотаздымак. У тэксце прыгавору ў справе «{{нп3|Першамартаўцы|першамартаўцаў|ru|Первомартовцы}}» ён фігуруе як «''чалавек, які памёр 1 сакавіка, пражываў з падстаўным імем Ельнікава''». Галава Грынявіцкага была аднятая і змешчаная ў слоік са спіртам, выстаўленая ў холе пецярбургскай камендатуры паліцыі<ref>{{cite web|url = https://gazeta.arche.by/article/352.html|title = Адрэзаная галава Ігната Грынявіцкага|author = Герасімчык В.|authorlink = Васіль Герасімчык|date = 12-3-2020|publisher = gazeta.arche.by|language = |archiveurl = |archivedate = |accessdate = }}</ref>.
 
== Адрасы ў Санкт-Пецярбургу ==