Вікіпедыя

Інуіты: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
шаблон, вікіфікацыя
Радок 1:
{{Народ}}
[[File:Inuit-Kleidung 1.jpg|thumb|Інуіты Канады ў зімовых строях]]
'''Інуіты''' (саманазва: ''Inuit'', ᐃᓄᐃᑦ, літаральна «людзі» або «сапраўдныя людзі») — група [[эскімосы|эскімоскіх]] народаў, якія размаўляюць на інуіцкіх мовах. Кампактна жывуць на поўначы [[Аляска|Аляскі]] ([[ЗША]]), поўначы [[Канада|Канады]], у [[Грэнландыя|Грэнландыі]]. Агульная колькасць перавышае 130 тысяч чалавек.
 
== Паходжанне ==
Інуіты, як і іншыя [[эскімосы]], паходзяць ад групы [[азія]]цкіх перасяленцаў, якія мінавалі [[Берынгаў праліў]] і трапілі ў [[Паўночная Амерыка|Паўночную Амерыку]] каля 6 тысяч гадоў таму. У 4 - — 3 тысячагоддзях да н. э. на тэрыторыі сучаснай [[Аляска|Аляскі]] склалася старажытная [[археалагічная культура|культура]] стваральнікаў [[мікраліты|мікралітаў]]. Яе прадстаўнікі спарадзілі дзве розныя хвалі міграцый у [[Арктыка|арктычныя]] раёны [[Новы Свет|Новага Света]]. Першая пачалася ў 3 тысячагоддзі да н. э. і належыла [[палеаэскімосы|палеаэскімосам]]. Другая  — толькі ў канцы 1 тысячагоддзя н. э. Мігранты другой хвалі з'яўлялісяз’яўляліся носьбітамі дастаткова развітай [[археалагічная культура Туле|культуры Туле]], якая сфарміравалася да [[8 стагоддзе|VIII]] - — [[9 стагоддзе|IX]] стст. н. э. на ўсход ад [[Заліў Амундсена|заліва Амундсена]] на аснове адгалінаванняў [[Старажытная берынгаморская культура|старажытнай берынгаморскай]] і [[Бірнікская культура|бірнікскай]] культур. Культура Туле належыла непасрэдна продкам інуітаў. Да пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. некаторыя даследчыкі выказвалі думку, што носьбіты культуры Туле [[асіміляцыя, сацыялогія|асімілявалі]] палеаэскімосаў, аднак [[палеагенетыка|генетычныя]] даследаванні [[2010]]  г. абверглі гэта.
 
Да [[14 стагоддзе|XIV]] ст. продкі інуітаў занялі вялізарныя тэрыторыі Паўночнай Амерыкі ад поўначы Аляскі на захадзе да [[Грэнландыя|Грэнландыі]] на ўсходзе, ад [[Гудзонаў заліў|Гудзонава заліва]] на поўдні да [[востраў Элсмір|вострава Элсмір]] на поўначы. Яны здолелі прыстасавацца да новых умоў. У некаторых выпадках змянялі гаспадарчыя заняткі, пераходзілі ад палявання на [[кіты|кітоў]] і [[ластаногія|ластаногіх]] да [[рыбалоўства]] і палявання на [[Паўночны алень|карыбу]]. Нягледзячы на адсутнасць шчыльнай грамадскай арганізацыі, інуіты захавалі адносную [[мова|моўную]] еднасць.
 
== Народы ==
* [[Грэнландскія інуіты]]
* Інуіты [[Нунавут]]
* Інуіты [[Нунавік]]
Радок 14 ⟶ 15:
* [[Інувіялуіт]]
* [[Іньюпіят]]
{{зноскі}}
 
== Спасылкі ==
{{Commonscat|Inuit people}}
* [http://www.everyculture.com/multi/Ha-La/Inuit.html Inuit - — History, Modern era, Acculturation and Assimilation]
* [http://www.northwestern.edu/newscenter/stories/2015/04/dna-suggests-all-early-eskimos-migrated-from-alaskas-north-slope.html DNA SUGGESTS ALL EARLY ESKIMOS MIGRATED FROM NORTH SLOPE]
* [http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/thule-culture/ Thule Culture]
* [http://www.akhistorycourse.org/alaskas-cultures/alaskas-heritage/chapter-2-4-eskimos ESKIMOS ALASKA'SALASKA’S HERITAGE]
* [http://www.greenland.com/en/things-to-do/cultural-experiences/inuit-culture-in-greenland/ Inuit culture in Greenland]
* [http://firstpeoplesofcanada.com/fp_groups/fp_inuit1.html Inuit - — First Peoples of Canada]
 
[[Катэгорыя:Эскімосы]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Інуіты"