Ангола: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 62:
== Гісторыя ==
{{main|Гісторыя Анголы}}
Да сярэдзіны [[1 тысячагоддзе|1]] тысячагоддзя н. э. тэрыторыя Анголы была населена пераважна [[Кайсанскія народы|кайсанскімі народамі]]. Каля [[5 стагоддзе|V]] ст. з поўначы сюды мігрыравалі плямёны [[банту]], якія займаліся [[земляробства]]м і [[жывёлагадоўля]]й, ведалі выраб [[кераміка|керамікі]] і вытворчасць [[жалеза]]. Да [[16 стагоддзе|XVI]] ст. яны заснавалі шэраг дзяржаўных утварэнняў. Найбуйнейшымі з іх былі [[Каралеўства Конга]], [[Ндонга]], [[Нгоё]].
Упершыню еўрапейцы ([[партугальцы]]) з'явіліся на тэрыторыі Анголы ў [[1482]] г. У гэты час тут існаваў шэраг дзяржаўных утварэнняў. У [[XVI]] ст. партугальцы заснавалі на ўзбярэжжы Анголы шэраг апорных пунктаў, у тым ліку ў [[1576]] г. — [[Сан-Паўлу-ды-Луанда]] (цяперашняя Луанда). Да канца XIX ст. Партугалія завяршыла каланізацыю тэрыторыі сучаснай Анголы. У лютым [[1961]] г. пачалася [[Вайна за незалежнасць Анголы|нацыянальна-вызваленчая барацьба]] ангольскага народа за ліквідацыю партугальскага каланіялізму. Яна вялася пад кіраўніцтвам трох сфармаваных на этнічнай аснове арганізацый — [[МПЛА|Народнага руху за вызваленне Анголы (МПЛА)]], [[ФНЛА|Нацыянальнага фронту вызвалення Анголы (ФНЛА)]] і [[УНІТА|Нацыянальнага саюза за поўную незалежнасць Анголы (УНІТА)]]. На працягу доўгага часу паміж імі існавала суперніцтва, якое ў [[1975]] г. перарасло ў [[Грамадзянская вайна ў Анголе|ваеннае супрацьстаянне]].
 
Упершыню еўрапейцы ([[партугальцы]]) з'явіліся на тэрыторыі Анголы ў [[1482]] г. У гэты час тут існаваў шэраг дзяржаўных утварэнняў. У [[XVI]] ст. партугальцыяны заснавалі на ўзбярэжжы Анголы шэраг апорных пунктаў, у тым ліку ў [[1576]] г. — [[Сан-Паўлу-ды-Луанда]] (цяперашняя Луанда). Да канца XIX ст. Партугалія завяршыла каланізацыю тэрыторыі сучаснай Анголы. У лютым [[1961]] г. пачалася [[Вайна за незалежнасць Анголы|нацыянальна-вызваленчая барацьба]] ангольскага народа за ліквідацыю партугальскага каланіялізму. Яна вялася пад кіраўніцтвам трох сфармаваных на этнічнай аснове арганізацый — [[МПЛА|Народнага руху за вызваленне Анголы (МПЛА)]], [[ФНЛА|Нацыянальнага фронту вызвалення Анголы (ФНЛА)]] і [[УНІТА|Нацыянальнага саюза за поўную незалежнасць Анголы (УНІТА)]]. На працягу доўгага часу паміж імі існавала суперніцтва, якое ў [[1975]] г. перарасло ў [[Грамадзянская вайна ў Анголе|ваеннае супрацьстаянне]].
 
[[11 лістапада]] [[1975]] г. у [[Горад Луанда|Луандзе]] кіраўніцтва МПЛА абвясціла нацыянальную незалежнасць Анголы. УНІТА на чале з [[Жонаш Савімбі|Ж. Савімбі]] працягнула ўзброеную барацьбу за ўладу, у асобныя перыяды кантралюючы да 2/3 тэрыторыі краіны. Кропка ва ўнутрыангольскім канфлікце, які стаў адным з самых працяглых на Афрыканскім кантыненце, была пастаўленая ў красавіку [[2002]] г., калі пасля смерці Ж. Савімбі прадстаўнікі ангольскага ўраду і УНІТА падпісалі Мемарандум аб спыненні ваенных дзеянняў. У лістападзе 2002 г. было абвешчана аб завяршэнні мірнага ўрэгулявання ў Анголе, а ў снежні таго жа года [[ААН]] адмяніла міжнародныя санкцыі, уведзеныя раней у дачыненні УНІТА.