Ваэргорскі замак: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др вікіфікацыя
Радок 1:
{{Замак
{{Замак|Беларуская назва=Ваэгорскі замак|Арыгінальная назва=Voergaard Slot|Выява=Voergaard da 080525.jpg|Подпіс выявы=Ваэгорскі замак, 2008 год|Архітэктурны стыль=[[Адраджэнне]]|Краіна=Данія|Сайт=http://www.voergaardslot.dk/|Заканчэнне будаўніцтва=[[1588]] — заканчэння будавання асноўнай часцы замка
|Беларуская назва=Ваэгорскі замак
|Арыгінальная назва=Voergaard Slot
|Выява=Voergaard da 080525.jpg
|Подпіс выявы=Ваэгорскі замак, 2008 год
|Архітэктурны стыль=[[Адраджэнне]]
|Краіна=Данія
* {{official|Сайт=http://www.voergaardslot.dk/english/ }}
|Заканчэнне будаўніцтва=[[1588]] — заканчэнне будавання асноўнай часцы замка
[[1876]] — пабудаваны заходні франтон з грабянямі ў паўночным крыле;
[[1960]] — заканчэнне рэстаўрацыі
|Пачатак будаўніцтва=[[1481]] — датаванне самай старой часткі замка;
[[1520]] — Торнхус (цяперашняе паўночнае крыло) пабудаванае ў гарадзішчы
|Статус=Дзяржаўны фонд
|Месцазнаходжанне=[[Паўночная Ютландыя (вобласць)|Паўночная Ютландыя]]
}}
'''Ваэргор''', '''Ваэргорскі замак''' ({{lang-da|Voergaard Slot}})  — гэта сядзіба ў стылі [[Адраджэнне|рэнесансу]], размешчаная ў [[Прыход Ваэр|прыходзе Ваэр]], [[Дронінглунская сотня]], [[Бронерслеў (камуна)|Бронерслеўская камуна]], у [[Данія|Дацкім каралеўстве]] на паўднёвым усходзе ад [[Венсісэль|Венсісэля]]. Самая старая частка замка можа быць датавана [[1481|1481 годам]], а самая маладая  — [[1590|1590 годам]]<ref>[https://www.visitbroenderslev.dk/nordjylland/voergaard-slot Voergaard Slot]. VisitBrønderslev. Hentet 05/12-2021</ref>.
 
'''Ваэргор''', '''Ваэргорскі замак''' ({{lang-da|Voergaard Slot}}) — гэта сядзіба ў стылі [[Адраджэнне|рэнесансу]], размешчаная ў [[Прыход Ваэр|прыходзе Ваэр]], [[Дронінглунская сотня]], [[Бронерслеў (камуна)|Бронерслеўская камуна]], у [[Данія|Дацкім каралеўстве]] на паўднёвым усходзе ад [[Венсісэль|Венсісэля]]. Самая старая частка замка можа быць датавана [[1481|1481 годам]], а самая маладая — [[1590|1590 годам]]<ref>[https://www.visitbroenderslev.dk/nordjylland/voergaard-slot Voergaard Slot]. VisitBrønderslev. Hentet 05/12-2021</ref>.
 
== Гісторыя ==
[[Файл:Vorgaard_JTh_Hansen3019.jpg|злева|міні|Ваэргорскі замак у XIX стагоддзі; малюнак Дж. Хансена]]
У [[1510|1510 годзе]] зброяносец Енс Андэрсэн перадаў Ваэргор [[Рымска-Каталіцкая Царква|рыма-каталіцкаму]] [[Епіскап|епіскапу]] [[Струге Крумпен|Струге Крумпену]]у ў [[Бёрглумскі манастыр|манастыры Бёрглум]].<ref name="DKherregård">[https://www.danskeherregaarde.dk/nutid/voergaard Voergaard]. danskeherregaarde.dk. Hentet 05/12-2021</ref>
[[Файл:VorgaardPortal_JTh_Hansen3020.jpg|злева|міні|Упрыгожванні брам]]
Падчас [[Графская вайна|Графскай вайны]] (1534-15361534—1536) [[Клемент Андэрсен]] захапіў сялянскую армію Ваэргора, а пасля [[Рэфармацыя ў Даніі|прыняцця Даніяй лютэранства]], Ваэргор быў канфіскаваны [[Крысціян III|каралём]].<ref name="DKherregård" /><ref>{{cite web|url=http://www.denstoredanske.dk/Danmarks_geografi_og_historie/Danmarks_geografi/Danske_slotte_og_herreg%C3%A5rde/Voerg%C3%A5rd|title=Voergaard|language=da|publisher=Gyldendal|access-date=2021-12-05}}</ref>
 
У [[1578|1578 годзе]] [[Фрэдэрык II]] перадаў замак ва ўладу Карэн Крабэ, чыя дачка [[Інгеборг Скеэль]] атрымала замак і пабудавала будынак у стыле [[Адраджэнне|эпохі Адраджэння]]<ref name="DKherregård" />, будаўніцтва якога было завершана ў [[1588|1588 годзе]]. [[Партал]] з пяшчаніку ў Ваэргорскім замку, спачатку быў пабудаваны для [[Замак Фрэдэрыксборг|замка Фрэдэрыксборг]], але быў падараваны Інгеборг Скеэль каралём Фрэдэрыкам ІІ. Пазней яна была ўспрынятая сваімі сялянамі тыранам, а пасля яе смерці з’явіліся легенды пра прывіда Ваэргора, які з’яўляецца менавіта Інгеборг<ref>[https://www.voergaardslot.dk/spoegelser-og-sagn/ Spøgelser og sagn]. Voergaard Slot.dk. Hentet 05/12-2021</ref>.
 
У паўночным крыле замка знаходзіцца падзямелле, прысвечанае епіскапу Крумпену, самая маленькая ячэйка якога была вядомая як Розедонтэн, і ў якой чалавек не можа «ні стаяць, ні ляжаць». Пра Інгеборг Скеэль распавядалі, што яна ўтапіла ў бетоне будаўніка ўсходняга крыла Піліпа Брандзіна ў роўнай сцяне; у залежнасці ад інтэрпрэтацыі, альбо каб ён не змог пабудаваць яшчэ адзін замак у пышнасці Ваэргора, альбо проста каб зэканоміць на сваёй аплаце. Кажуць, што Інгеборг Скеэль, чый заклік, верагодна, засноўваўся ў асноўным на злых прамовах з боку яе падначаленых, пазней неаднаразова заўважалася як прывідная белая жанчына, для ўтаймавання якой, у рэшце рэшт, прыйшлося заклікаць на дапамогу [[Святар|святара]]. Яшчэ адзін анекдот, які падкрэслівае рэпутацыю Ваэргора як замка з прывідамі  — гэта цёмная пляма на масніцах пакоя ў паўночна-ўсходняй вежы, якая павінна быць крывёю нявінна забітага чалавека, і якая, нягледзячы на ўсе спробы шліфавання, нібыта не можа быць выдалена.
 
У ходзе некалькіх [[Дацка-шведскія войны|дацка-шведскіх войнаў]] замак неаднаразова падвяргаўся аблозе ў [[XVII стагоддзе|XVII стагоддзі]] і перыядычна акупаваўся [[Швецыя|шведскімі]] войскамі. З 1686 па 1791 год ён належаў дацкай сям’і Рэц.
Радок 32 ⟶ 43:
Замак размешчаны на амаль квадратным востраве і акружаны шырокім палацавым ровам, ранейшыя сцены цалкам выраўнаваны. Гэта «г»-вобразнае двухстворкавы цагляны будынак з двума лесвічнымі вежамі ў двары, а таксама двума жылымі вежамі ў якасці працягу ўсходняга крыла. Форма будынка складае паўночнае крыло, падобнае на замок, якое да гэтага часу хавае ў сабе рэшткі епіскапскай крэпасці пачатку [[XVI стагоддзе|XVI стагоддзя]] і заканчваецца на захадзе гатычным лесвічным франтонам.
 
Галоўны тракт замка складае багата упрыгожанае ўсходняе крыло, яно было пабудавана ў стылі скандынаўскага Адраджэння пры Інгеборг Скеэль у 1586 годзе, як мяркуецца галандскім будаўніком Філіпам Брандзінам. Двухпавярховы будынак над цокальным паверхам падзелены дванаццаццю вокнамі, да знешніх канцоў прымацаваныя жылыя вежы, падобныя на павільёны. Увесь фасад упрыгожаны багатымі ўпрыгожваннямі з пяшчаніку. Першапачаткова партал прызначаўся для каралеўскага замка [[Замак Фрэдэрыксборг|Фрэдэрыксбарг]], але быў падараваны каралём [[Фрэдэрык II|Фрэдэрыкам ІІ]] двару Інгеборг Скеэль. Інтэр’еры замка ўяўляюць сабой падарожжа па еўрапейскай гісторыі мастацтва і па сваім строі ўзыходзяць да эпох ад Рэнесансу да [[Класіцызм|Класіцызму]]у. Асаблівасцю, акрамя так званага Залатога пакоя з скуранымі шпалерамі, з’яўляецца часоўня ў паўночным крыле, якая належыла каталіцкаму [[Мальтыйскі Ордэн|Мальтыйскаму ордэну]] і была створана пры графе Обербэк-Клаўсене, які сам быў гаспітальерам (мальтыйцам).
 
Сады замка сёння ў значнай ступені пакрытыя лясамі і складаюцца, перш за ўсё, з некалькіх газонаў і кветкавых участкаў на востраве замка, а таксама з набярэжнай, якая вядзе вакол Валграбена. На ўсход да замка прымыкае комплекс былога гаспадарчага двара, ад якога вясковая дарога вядзе да [[Прыход Ваэр|царквы Ваэр]].
Радок 41 ⟶ 52:
File:Schloss Voergaard, Nordflügel.jpg|Від на франтон з паўночнага крыла
</gallery>
 
== Парк ==
[[Image:Voer Birk da 080525.jpg|thumb|200px|злева|Бірк Ваэра і парк]]
Вялікі парк быў першапачаткова разбудаваны ў [[1768|1768 годзе]]. У 1955 годзе ён быў перароблены ў французскім стылі. Будынкі на тэрыторыі ўключаюць фахверкавы будынак, які ў XVIII-XIXXVIII—XIX стагоддзях выкарыстоўвалася біркам Ваэра, судом маёнтка, дзе разглядаліся справы людзей, якія здзейснілі мясцовыя правіны і дробныя злачынствы.
 
== Мастацкая калекцыя ==
[[Файл:Voergaard_Slot_(ubt)_20190407-002.jpg|міні|Дарога да замку]]
Калекцыя мастацкіх твораў уключае працы, якія прыпісваюцца [[Франсіска Гоя|Франсіску Гоя]], [[Пітэр Паўль Рубенс|Пітэру Рубенсу]], [[Рафаэль Санці|Рафаэлю]], [[Эль Грэка|Эль Грэку]], [[Антуан Вато|Антуану Вато]] і [[Франс Халс|Франсу Халсу]]<ref>{{cite web|url=http://www.voergaardslot.dk/opdagelse_i_kunsten.php|title=Gå på opdagelse i kunsten|language=da|publisher=Voergaard <!-- access-date=2011-20-20 ???-->}}</ref>, а таксама мэбля часоў [[Людовік XIV|Людовіка XIV]], [[Людовік XVI|Людовіка XVI]] і ўласнасць [[Марыя Антуанета|Марыі-Антуанеты]]. Акрамя таго, мэбля і шкляны сервіз з выгравіраванай манаграмай [[Напалеон I Банапарт|Напалеона]]. Сярод дарагой мэблі ёсць два серванта часоў Людвіга XIV; такія ж ёсць у [[Версаль|Версалі]] і ў [[Луўр|Луўры]]ы.
 
[[8 сакавіка]] [[2008|2008 года]] з калекцыі былі скрадзеныя дзве карціны «Вар’яцкі Гойі» і партрэт [[Марыя Медычы|Марыі Медычы]] Рубенса. Атрыбуцыі вельмі сумніўныя і ніколі не пацвярджаліся гісторыкамі мастацтва<ref>[http://nyhederne.tv2.dk/krimi/article.php/id-10739315.html Kunsttyveri fra slot i Nordjylland] — tv2.dk 8. marts 2008</ref>. [[Дацкая служба бяспекі і разведкі]] не змагла знайсці злачынцаў, пакуль праз некалькі гадоў пра карціны не паведаміў інфарматар. У [[2015|2015 годзе]] яны вярнуліся ў калекцыю замка<ref>[http://www.b.dk/nationalt/stjaalne-millionmalerier-er-tilbage-paa-nordjysk-slot ''Stjålne millionmalerier er tilbage på nordjysk slot''] Berlingske, 15. Juli 2015.</ref>.
 
Калі Обербех-Клаўсен памёр у [[1963|1963 годзе]], замак ператварыўся ў сямейны фонд.<ref name="DKherregård" />
Радок 55 ⟶ 67:
== Важныя даты ==
 
* [[1520]]  — Торнхус (цяперашняе паўночнае крыло) пабудаванае ў [[Гарадзішча|гарадзішчы]];
* [[1534]]  — замак быў часткова разбураны шкіперам Клементам Андэрсенам;
* [[1536]]  — замак канфіскаваў кароль па прычыне таго, што епіскап і вернікі заставаліся вернымі Каталіцкай Царкве;
* [[1586]]-[[1591]]  — усходняе крыло, пабудаванае Філіпэ Брандзіне ў двух сцёках з вуглавымі вежамі, двума лесвічнымі вежамі і праходам праз брамы;
* Каля [[1611]]  — пашырана паўночнае крыло;
* Каля [[1738]]  — усходняе крыло адноўлена;
* [[1872]]  — паўночнае крыло адноўлена;
* [[1874]]  — пабудаваны новы жывёльны двор;
* [[1876]]  — пабудаваны заходні [[франтон]] з грабянямі ў паўночным крыле;
* [[1908]]  — Стары жывёльны двор часткова згарэў;
* [[1955]]-[[1960]]  — рэстаўрацыя галоўнага будынка.
 
== Спіс уладальнікаў ==
 
* (1481-15091481—1509)  — Андэрс Педэрсен;
* (1509-15181509—1518)  — Эрык Грон і Якаб Андэрсен;
* (1518-15191518—1519)  — Ніэльс Струге;
* (1519-15361519—1536)  — Струге Крумпен;
* (1536-15781536—1578)  — Дацкая карона;
* (1578-15861578—1586) —Карэн— Карэн Крабэ;
* (1586-16081586—1608)  — Інгеборг Скеэль;
* (1608-16111608—1611)  — Ханс Аксельсен Арэнфельд;
* (1611-16611611—1661)  — Ёрген Арэнфельд;
* (1661-16701661—1670)  — Хрыстафор Фр. Бук і Таге Хёг;
* (1670-16861670—1686)  — Енс Юэль;
* (1686-16941686—1694)  — Фрэдэрык Він і Холгер Рэц;
* (1694-17321694—1732)  — Холгер Рэц (самастойна);
* (1732-17801732—1780)  — Педэр Рэц;
* (1780-17911780—1791)  — Холгер Рэц-Тот;
* (1791-18251791—1825)  — Н. і Ё. Андэрсен Сцеэнільд;
* (1825-18411825—1841)  — Ё. Фр. Шульц;
* (1841-18721841—1872)  — розныя невядомыя ўладальнікі;
* (1872-19141872—1914)  — Пэтэр Бронум Скавеніўс;
* (1914-19461914—1946)  — Эрык Скавеніўс;
* (1946-19551946—1955)  — P.Э. Рутсэбэк;
* (1955-19631955—1963)  — Эйнар Обербэк Клаўсен;
* (1963  — цяперашні час)  — грант сям’і графа Обербэка-Клаўсена-Пеанске.
 
== Спасылкі ==
* {{official|http://www.voergaardslot.dk/english/ }}
* [http://www.middelalderdage.dk/ "The Medieval Festival at Voergaard Castle"]
 
== Гл. таксама ==
 
* [[Спіс замкаў і палацаў Даніі]]
* [[Бірк Ваэра]]
 
{{зноскі}}
== Зноскі ==
 
<references />
== Спасылкі ==
* {{official|http://www.voergaardslot.dk/english/ }}
* [http://www.middelalderdage.dk/ "«The Medieval Festival at Voergaard Castle"»]
 
[[Катэгорыя:Культура Даніі]]