|
|Месца працы =
|Навуковая ступень = {{Навуковая ступень|доктар|фізіка-матэматычных навук}}
|Навуковае званне = {{Навуковае званне||0}}, {{Навуковае званне|НАНБ|1}}
|Альма-матэр =
|Навуковы кіраўнік =
}}
'''Юрый Сямёнавіч Харын''' (нар. {{ДН|17|9|1949}}, с. Зыранскае, Зыранскі раён, [[Томская вобласць]]) — беларускі матэматык. [[Доктар фізіка-матэматычных навук]] (1986), [[прафесар]] (1990), з 2004 года [[Член-карэспандэнт НАНБ|член-карэспандэнт]], а з 2021 года [[Акадэмік НАН Беларусі|акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]]<ref>[https://zviazda.by/be/news/20211217/1639753636-nan-belarusi-padvyala-vyniki-vybarau-novyh-akademikau-i-chlenau (2004)НАН Беларусі падвяла вынікі выбараў новых акадэмікаў і членаў-карэспандэнтаў]</ref>. Старшыня экспертнага савета ВАК па [[матэматыка|матэматыцы]] і [[Інфарматыка|інфарматыцы]], арганізатар і намеснік галоўнага рэдактара перыядычнага навуковага зборніка “Праблемы«Праблемы абароны інфармацыі”інфармацыі», рэдактар 19 зборнікаў навуковых артыкулаў.
== Біяграфія ==
== Навуковы ўклад ==
Харын Ю. С. займаецца распрацоўкай матэматычных мадэляў, метадаў, алгарытмаў і праграмных сродкаў рабастнага (ўстойлівага) распазнавання і аналізу стахастычных дадзеных пры стварэнні камп'ютарныхкамп’ютарных сістэм крыптаграфічнай абароны інфармацыі і інфармацыйных тэхналогій.
На аснове распрацаванай Ю. С. Харыным тэорыі рабастнага статыстычнага распазнавання вобразаў і аналізу дадзеных пабудаваныя новыя мінімаксна ўстойлівыя (да скажэнняў гіпатэтычнай мадэлі) алгарытмы распазнавання вобразаў, ідэнтыфікацыі і прагназавання, якія гарантуюць найменшае ўхіленне рызыкі на зададзеных сямействах скажэнняў, рэалізаваныя ў пакетах прыкладных праграм і дазволілі вырашыць важнейшыя прыкладныя задачы ўкаранення інфармацыйных тэхналогій у прамысловасці, медыцыне, эканоміцы. Распрацаваныя метады і алгарытмы распазнавання і статыстычнага аналізу дыскрэтных часовых шэрагаў, якія кіруюцца ўтоенымі выпадковымі паслядоўнасцямі, выкарыстанныя падчас стварэння і ацэньвання надзейнасці крыптаграфічных сістэм абароны інфармацыі.
Аўтар звыш 490 навуковых работ, у тым ліку 5 манаграфій і 13 вучэбных дапаможнікаў.
== Узнагароды ==
[[Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь]] (2010), лаўрэат [[Дзяржаўная Прэмія Рэспублікі Беларусь|Дзяржаўнай Прэміі Рэспублікі Беларусь]] (2002), лаўрэат Прэміі імя А. Н. Сеўчанкі (1997), Выдатнік адукацыі Рэспублікі Беларусь (1999). Узнагароджаны [[Медаль «За працоўныя заслугі»|медалём «За працоўныя заслугі»]] (2020)<ref>[https://pravo.by/document/?guid=12551&p0=P32000191&p1=1 Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 3 чэрвеня 2020 года № 191 «Аб узнагароджанні»]</ref>.
== Навуковыя працы ==
* Криптология: учебник / Ю. С. Харин [и др.]. - — Минск: БГУ, 2013. -511−511 с. - — (Классическое университетское издание).
* Kharin Yu. Robustness in Statistical Forecasting. - — Heidelberg/New York/ Dordrecht/ London: Springer, 2013. 356P. (ISBN 978-3-319-00839-4; DOI 10.1007/978-3-319-00840-0)
* Словарь основных терминов по криптологии / сост.: Ю. С. Харин [и др.]. - — Минск:, БГУ,2013. - — 66 с.
* Харин Ю. С. Теория вероятностей, математическая и прикладная статистика: учебник / Ю. С. Харин, Н. М. Зуев, Е. Е. Жук. - — Минск: БГУ, 2011. - — 463 с. - — (Классическое университетское издание).
* Харин Ю. С. Оптимальность и робастность в статистическом прогнозировании. – — Мн.:2008.-263с.
* Харин Ю. С., Малюгин В. И., Харин А. Ю. Эконометрическое моделирование. - — Мн.: БГУ, 2003.- 313 с.
{{зноскі}}
== Спасылкі ==
* [http://fpmi.bsu.by/main.aspx?guid=31001 Профіль Ю. С. Харына на сайце ФПМІ БДУ]
* [http://apmi.bsu.by/personal/yu.s.-xarin.html Профіль Ю. С. Харына на сайце НДІ ППМІ БДУ]
{{DEFAULTSORT:Харын Юрый Сямёнавіч}}
| 