Ольштын: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др робат Выдаляем: szl:Uolštyn |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
{{НП
|статус = Горад
|беларуская назва = О́льштын
|арыгінальная назва = Olsztyn
|падначаленне =
|краіна = Польшча
|герб = POL Olsztyn COA.svg
|сцяг = POL_Olsztyn_flag.svg
|шырыня герба =
|шырыня сцяга =
|выява =Olsztyn-Stare_miasto3.jpg
|подпіс = Стары горад
|lat_dir =N |lat_deg =53 |lat_min =47 |lat_sec =0
|lon_dir =E |lon_deg =20 |lon_min =29 |lon_sec =0
|CoordAddon =
|CoordScale =
|памер карты краіны =
|памер карты рэгіёна =
|памер карты раёна =
|рэгіён = Вармінска-Мазурскае ваяводства
|карта краіны = <!-- альтэрнатыўная -->
|карта рэгіёна = <!-- альтэрнатыўная -->
|карта раёна = <!-- альтэрнатыўная -->
|унутранае дзяленне =
|від главы =
|глава =
|першае згадванне = XIV стагоддзе
|ранейшыя імёны = {{lang-de| Allenstein}};<br />
[[Старапольская мова|Старапольская]]: ''Holstin'';<br />
[[ Старапруская мова|Старапруская]]: ''Alnāsteini'';<br />
{{lang-lt|Olštynas}}
|статус з = 1353
|плошча = 88,328 км2
|від вышыні =
|вышыня цэнтра НП =
|афіцыйная мова =
|афіцыйная мова-ref =
|насельніцтва = 176 387
|год перапісу = 2009
|шчыльнасць =
|нацыянальны склад =
|канфесійны склад =
|часавы пояс =
|DST =
|тэлефонны код = +48 89
|паштовы індэкс =
|паштовыя індэксы =
|аўтамабільны код = NO
|від ідэнтыфікатара = Афіційны код TERYT
|лічбавы ідэнтыфікатар =
|катэгорыя ў Commons = Olsztyn
|сайт = http://www.miasto.olsztyn.pl
|мова сайта = ru
|мова сайта 2 = de
|мова сайта 3 = zh
|мова сайта 4 = ml
|мова сайта 5 = zw
|add1n =
|add1 =
|add2n =
|add2 =
|add3n =
|add3 =
}}
'''О́льштын''' ({{lang-pl|Olsztyn}}, {{lang-de|Allenstein}}) — горад на паўночным усходзе [[Польшча|Польшчы]]. Сталіца [[Вармінска-Мазурскае ваяводства|Вармінска-Мазурскага ваяводства]]. Насельніцтва — 175 241 чалавек.
Геаграфічна Ольштын ляжыць на Ольштынскім азёрным краю, ў адміністрацыйных межах знаходзяцца 11 азёр і велізарная паверхня лесу.
Ольштын з'яўляецца прамысловым цэнтрам, тут з'явіліся такія галіны прамысловасці як шынная, птушкагадоўчая, мэблевая. Акрамя таго, горад з'яўляецца самым маладым навуковым цэнтрам.
=== Замак у Ольштыне ===
[[Выява:Kopernikus-Olsztyn.jpg|200px|thumb|Помнік Каперніку]]
Замак Вармінскага капітула. У 1348 г. пачалося ўзвядзенне старажытнага крыла замка. У
больш познія часы будынак паднялі на адзін паверх, а ў XV-XVI стагоддзях былі прыбудаваны паўднёвае крыло і верхняя частка вежы. У перыяд 1516-1521 гадоў адміністратарам замка ў Ольштыне быў [[Мікалай Капернік]]. Гэты цудоўны прыклад гатычнай архітэктуры з'яўляецца месцам, дзе з 1945 года размяшчаецца Музей Варміі і Мазур. Многія дзесяцігоддзі музей збірае каштоўныя помнікі мінулага Вармінска-Мазурскага рэгіёну. Экспазіцыі, рэгулярна арганізуюцца музеем, прадстаўляюць сходу экспанатаў з розных абласцей.
Музей прапануе сваім гасцям паказы рыцарскіх турніраў, мерапрыемствы па назвай «Чацвер з Каперніка». Тут праводзяцца агульнапольскія замкавыя сустрэчы «Спяём паэзію» і канцэрты
камернага ансамблю «Про Музыка Антыква» (Pro Musica Antiqua), дзеючага
пад апекай Музея Вармии і Мазур і многія іншыя культурныя мерапрыемствы.
Побач з замкам працякае рака [[Лына]], па якой можна даплыць да
польска-расійскай мяжы, а пасля яе перасячэння, па рацэ [[Прэголя|Прэголь]], да [[Калінінград]]а.
Сярод шматлікіх унікальных, сапраўдных экспанатаў ольштынского замка найважнейшым з'яўляецца змешчаная на сцяне ўнутранай галерэі астранамічная эксперыментальная табліца Мікалая Каперніка 1517. З яе дапамогай астраном праводзіў даследаванні па пазначэнні лініі раўнадзенства, і яна з'яўляецца адзіным захаваных астранамічных прыборам, ўласнаручна выкананым Капернікам. Пастаянная
выстава, прысвечаная Каперніка, размяшчаецца ў двух памяшканнях замка: ва ўнутранай галерэі і зале, які калісьці быў прыватнай кватэрай адміністратара. Гатычныя архітэктура гэтых залаў з'яўляецца цудоўным фонам для экспазіцыі, якая прадстаўляе Мікалая Каперніка як адміністратара уладанняў капітула, абаронцы Ольштын ў перыяд польска-тэўтонскай вайны, вучонага эканаміста, астранома. Экспазіцыя завяршае прэзентацыя мэблі, якая належыла Каперніка.
=== Іншыя славутасці ===
[[Выява:Olsztyn_-_Stare_Miasto(Wysoka_Brama).JPG|thumb|left|Гарадскія вароты Ольштына]]
[[Выява:Olsztyn-Michelin.jpg|250px|thumb|Завод [[Michelin]] у Ольштыне]]
*'''[[Высокія вароты (Ольштын)|Высокія (або Верхнія) вароты]]''' - галоўны ўваход у Стары горад
*'''[[Старая ратуша (Ольштын)|Старая ратуша]]''' ([[XIV стагоддзе]])
*'''[[Новая ратуша (Ольштын)|Новая ратуша]]''' ([[1912 ]]-[[ 1915]])
*'''[[Ольштынскі сабор|Сабор Святога Якуба]]''' ([[XIV стагоддзе]], [[XVI стагоддзе]])
== У Сеціве ==
* [http://www.um.olsztyn.pl Ольштын.pl]
* [http://www.miasto.olsztyn.pl Гарадская ўправа Ольштына].
* [http://www.muzeum.olztyn.pl Музей Варміі і Мазураў].
{{DEFAULTSORT:Ольштын}}
[[Катэгорыя:Гарады Польшчы]]
| |||