Язэп Рэшаць: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
арф., +літ |
||
Радок 1:
{{вызнч|1=Язэп}} {{вызн|1=Рэшаць}} ([[28 жніўня]] [[1890]], [[Рушчаны|в. Рушчаны]] [[Віленская губернія|Віленскай губерніі]] — [[15 лютага]] [[1958]]; Псеўданімы: ''Язэп Рушчанец'', ''J.Ruščanec''; Крыптанімы: ''І.Р.''), беларускі рэлігійны і культурна-асветны дзеяч, вучоны, педагог, пісьменнік, драматург і публіцыст. Каталіцкі святар заходняга абраду, бенедыкцінец, місіянер, доктар філасофіі і тэалогіі. Адзін з відных тэолагаў і навукоўцаў у гісторыі беларускага хрысціянскага руху 20 ст.
Нарадзіўся ў сялянскай сям'і беларусаў-католікаў Яна і Ганны (у дзявоцтве Баброўская) Рэшацяў. Скончыў Беластоцкую гарадскую гімназію ([[1910]]). У 1910 г. паступіў у Віленскую духоўную каталіцкую семінарыю. На правах сябра ўваходзіў у культурна-асветны гурток беларускіх студэнтаў. У [[1913]]-[[1915]] г. супрацоўнічаў з каталіцкім тыднёвікам [[Беларус (1913)|«Беларус»]]. Вучыўся ў Грыгарыянскім універсітэце ў Рыме (1913-1919), які скончыў са ступенню доктара філасофіі і тэалогіі, адначасова наведваў заняткі ў папскім Усходнім інстытуце (1919-1921) і ў Collegium Germanicum. Пасвячоны ў святары 2.12.1917 у Рыме.
Пасля вяртання на радзіму ў 1921 г. кароткі час служыў вікарыем-кааператарам у Горадні. Працаваў у Віленскай духоўнай каталіцкай семінарыі на пасадзе прафесара філасофіі і апалагетыкі. Адначасова выкладаў патрыстыку ў [[Універсітэт Стэфана Баторыя|Універсітэце Стэфана Баторыя]] і Закон Божы ў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскай беларускай гімназіі]].
Прымаў удзел у заходнебеларускім нацыянальна-рэлігійным жыцці. У [[1928]]-[[1929]] г. актыўны дзеяч [[Беларуская Хрысціянская Дэмакратыя|Беларускай Хрысціянскай Дэмакратыі]]. У складзе беларускай дэлегацыі ўдзельнічаў у працы 5-га Вуніяцкага кангрэса ў [[Велеград]]зе ([[Чэхаславакія]], 20-24.7.1927). Супрацоўнічаў каталіцкім перыядычным выданнем «Chryścijanskaja Dumka».
З прыходам на пасаду кіраўніка Віленскай дыяцэзіі біскупа [[Рамуальд Ялбжыкоўскі|Р. Ялбжыкоўскага]] пераведзены ў Беластоцкую настаўніцкую семінарыю, а пазней - на душпастырскую дзейнасць у в. Даўнары у Мазовіі (з 1931). У 1938 г. выехаў у ЗША да кс. [[Ян Тарасевіч|Яна Тарасевіча]] ў мясцовасці Лайл ([[Ліс-Ілінойс]]) пабліз [[Чыкага]], дзе ўступіў у ордэн св. Бенядзікта ў абацтве св. Пракопа. Пасля году навіцыяту атрымаў манаскае імя Апанас.
Аўтар рэлігійных і навуковых кніг «З Хрысьціянскай Аполёгэтыкі», «Сьвятыя», Асновы хрысціянскай веры для беларускага народу (Вільня, 1927, кірыліцай, пад крыптанімам ''І.Р.''), «Кароткі Катэхізм для Беларусаў-Каталікоў» (Вільня, 1927, лацінкай, выдана за кошт архібіск. Р. Ялбжыкоўскага; перавыд.: [[Мінск]], кан. [[1941]] кс. [[Станіслаў Глякоўскі|Станіслаў Глякоўскім]] без дазволу нямецкай цэнзуры). Адзін з распарцоўшчыкаў статуту [[Ліга абароны правоў беларусаў-каталікоў|Лігі абароны правоў беларусаў-каталікоў]]. Пад псеўданімам ''Язэп Рушчанец'' выдаў п'есы «Першыя Ластаўкі», «Зорка-ідэя».
Сястра Язэпа Рэшаця
== Бібліяграфія ==
▲Сястра Язэпа Рэшаця – Марыя была замужам за [[Браніслаў Туронак|Браніславам Туронкам]] – бацькамі [[Юры Туронак|Юрыя Туронка]].
* Асновы хрысьціянскай веры для беларускага народу, Вільня, 1927
* Karotki katechizm dla biełarusaŭ-katalikoŭ, Вільня, 1927, друкарня Скарына
Радок 35 ⟶ 23:
== Літаратура ==
*{{transwiki|be-x-old|Язэп Рэшаць|310993}}
** Трачук Ю.
*
* Рэшаць Язэп // Беларускія рэлігійныя дзеячы XX ст.: Жыццярысы, мартыралогія, успаміны. Мінск-Мюнхен: Беларускі кнігазбор, 1999. ISBN 985-6318-65-3.
* [[Беларуская царква]] (Чыкага). 1963. № 25▼
** ЦНБ, ф. 4, воп. 1, спр. 138;
** Krynica (Вільня). 1924. № 5;
{{DEFAULTSORT:Рэшаць Язэп}}
| |||