УНОВИС: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''УНОВИС''' («''Утвердители новаганового мастацтваискусства''») — авангарднае мастац[[Казімір Малевіч|к]]<nowiki/>ае аб'яднанне, створанае [[Казімір Малевіч|Казімірам Малевічам]] у [[Віцебск|Віцебску]] ([[Беларусь]]).
[[Файл:Malevich.black-square.jpg|справа|міні|250x250пкс|«Чорны квадрат» Казіміра Малевіча — эмблема УНОВИС.]]
 
== Гісторыя ==
Маніфест УНОВИСа быў апублікаваны Казімірам Малевичем у віцебскім журналечасопісе [[Искусство (часопіс)|«Искусство»]] у 1921 годзе.
 
Аб'яднанне ўяўляла сабой ранні прыклад арт-групоўкі новага тыпа, створанае — што характэрна для савецкага пострэвалюцыйнага дзесяцігоддзя — на базе дзяржустановы. Узнікла гэтая групоўка пасля таго, як рэктар новастворанай Народнай мастацкай школы (пазней — Свабодных мастацкіх майстэрань і, нарэшце, Віцебскага мастацка-практычнага інстытута) [[Вера Міхайлаўна Ермалаева|Вера Ермалаева]] запрасіла ў [[1919]] Малевича для кіраўніцтва жывапіснай майстэрняй. Стваральнік супрэматызму, прыехаўшы ў Віцебск, аб'яднаў навокал сябе групу вучняў ([[Лазар Маркавіч Лісіцкі|Лазар Лісіцкі]], [[Яўгенія Магарыл]], [[Мікалай Суецін]], [[Лазар Хідэкель]], [[Ілля Чашнік]], [[Давід Аронавіч Якерсон|Давід Якерсон]], [[Леў Юдзін]] і інш.), у лік якіх увайшла і сама Ермалаева. Яны ладзілі выстаўкі-абмеркаванні работ выкладчыц і вучняў, філасофскія дыспуты, чынна ўдзельнічалі ў афармленні горада да рэвалюцыйных святаў. Урэшце, лаяльнасць і нават «рэвалюцыйнасць» «уновисов» была палітычным фасадам іх супрэматычна-канструктывісцкай праграмы, поўнай незалежнага эстэтычнага містыцызму, нацэленага на «стварэнне чыстага жывапіснага вобраза» (як увасаблення «новай свядомасці»), а не «утылітарных неабходнасцей» (Малевіч, [[1921]]). Рознага ж роду дызайнерскія распрацоўкі, у тым ліку і наглядны агітпроп, служылі толькі педагагічнымі мадэлямі гэтага ідэала.
[[Файл:UNOVIS_group_photo_1920.jpg|злева|міні|205x205пкс|Фота сяброў УНОВИС, з Малевічам у цэнтры.]]
Паводле хронікі "Уновиса", складзенай сябрам творкома [[Іван Трафімавіч Гаўрыс|Іванам Гаўрысам]], заўважная актыўная работа новай творчай віцебскай арганізацыі: «17 студзеня 1920. Арганізацыйнае пасяджэнне групы маладых кубістаў. 19 студзеня. Група „Молпосновис“, маладыя паслядоўнікі новага мастацтва. 28 студзеня. Зліццё малодшай групы са старэйшай, назва „Посновис“. Работа па рэпытыцыях і пісанню дэкарацый для оперы А. Кручоных „Перамога над сонцам“ і супрэматычнага балета. Мітынгі ў майстэрнях і агульны ў школе аб новым мастацтве. 3 лютага. Прынятая праграма заняткаў у майстэрнях Посновиса. 6 лютага. Выступленне Посновиса з мітынгам-спектаклем („Перамога над сонцам“, супрэматычны балет). 14 красавіка. Паколькі калектыў з'яўляецца не толькі паслядоўнікам новага, але і яго рэвалюцыйным заснавальнікам, назву усталяваць Уновис — утвердителей новага мастацтва…». Сваю дачку, якая нарадзілася праз тыдзень, К. Малевіч назваў Унай. Чорны квадрат з'яўляўся эмблемай сяброў "Уновиса", яго прышывалі да рукава.<ref>{{Артыкул|год=1988}}</ref>
 
"Уновис" па[[Уладзімір Уладзіміравіч Маякоўскі|ст]]<nowiki/>авіўпаставіў таксама «Вайну і мір» [[Уладзімір Уладзіміравіч Маякоўскі|Уладзіміра Маякоўскага]], збіраўся інсцэніраваць «Сон у летнюю ноч» [[Уільям Шэкспір|Шэкспіра]]. Уновис ладзіў мастацкія выстаўкі і канферэнцыі, публікаваў артыкулы сваіх сяброў.
[[Файл:Уновис_1922.jpg|справа|міні|300x300пкс|УНОВИС. Чэрвень 1922. Віцебск. Стаяць (злева направа): Іван Червінка, [[Казімір Малевіч]], Ефім Раяк, Ганна Каган, Мікалай Суецін, [[Леў Аляксандравіч Юдзін|Леў Юдзін]], Яўгенія Магарыл. Сядзяць (злева направа): Міхаіл Векслер, [[Вера Міхайлаўна Ермалаева|Вера Ермалаева]], Ілля Чашнік, Лазар Хідэкель]]
У [[1920]] адкрыўся філіял «Уновиса» у [[Смаленск|Смаленску]] (пад кіраўніцтвам ма[[Уладзіслаў Максімілянавіч Страмінскі|ст]]<nowiki/>акоў, мужа і жонкі [[Уладзіслаў Максімілянавіч Страмінскі|Уладзіслава Страмінскага]] і Кацярыны Кобра), а таксама філіялы ў [[Масква|Маскве]], [[Перм|Пярмі]], [[Саратаў|Саратаве]] і некаторых іншых гарадах. Але ўжо дастаткова хутка — у сувязі з рэарганізацыяй Наркамасветы і яго анты-авангардным зрухам «направа» — умовы працы рэзка пагоршыліся. Да і ў бытавым плане ў Віцебску жыць стала цяжка.