Вікіпедыя

Ордэн Працоўнай Славы (СССР): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др →‎top: вікіфікацыя, перанесена: Медаль «За адвагу» → Медаль «За адвагу» з дапамогай AWB
вікіфікацыя
Радок 23:
}}
{{Пра|ордэн СССР|ордэнах іншых краін|Ордэн «Працоўная слава»}}
'''О́рдэн Працо́ўнай Сла́вы'''  — дзяржаўная ўзнагарода [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]], заснаваны [[18 студзеня]] [[1974|1974 года]] Указам [[Вярхоўны Савет СССР|Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР]]. Працы па стварэнні ордэна курыраваў сакратар Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР М.  П.  Геаргадзэ. Аўтар малюнка ордэна  — мастак фабрыкі «Гознак» Ю . М. Ягораў.
 
Ордэн Працоўнай Славы мае тры ступені, вышэйшай ступенню ордэна з'яўляеццаз’яўляецца першая ступень. Узнагароджанне ажыццяўляецца паслядоўна: спачатку трэцяй, затым другой, потым першай ступенню. Гэта адзіны з савецкіх ордэнаў, што ўручаўся за працоўную адзнаку, які меў падзел на ступені. Па свайму статуту і льготах, якія прадастаўляюцца кавалерам усіх трох ступеняў, ордэн Працоўнай Славы адпавядае баявому [[Ордэн Славы|ордэну Славы]].
 
Першыя ўзнагароджанні ордэнам Працоўнай Славы адбыліся [[9 жніўня]] [[1974|1974 года]], ордэнам Працоўнай Славы III ступені за датэрміновае выкананне заданняў пяцігодкі і сацыялістычных абавязацельстваў былі ўзнагароджаны:
* група рабочых завода «[[Азоўсталь]]»
* шахцёры Далёкага Усходу
* гарнякі Кузбаскай шахты «Юбілейная»
Першымі поўнымі кавалерамі ордэна Працоўнай Славы сталі [[7 студзеня]] [[1983|1983 года]] 35 герояў працы. Свідроўшчыкі вытворчага аб'яднанняаб’яднання Каспбурнафтагазпрам [[Азербайджанская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Азербайджанскай ССР]] Векіл Гаджага аглы Абасаў атрымаў ордэн Працоўнай Славы I ступені №  1.
 
Апошнія ўзнагароджанні ордэнам Працоўнай Славы ў гісторыі СССР адбыліся [[21 снежня]] [[1991|1991 года]]:
* Валянціна Аляксандраўна Сценянкова, старшы дарожны майстар Бранскай дыстанцыі шляху  — Указ Прэзідэнта СССР № VII-3115
* І.  С.  Вішнякоў, брыгадзір элетраслесараў-мантажнікаў СМУ №  4 Масметрабуда — Указ Прэзідэнта СССР № VII-3121
* Ю.  В.  Кароўкін, брыгадзір слесараў упраўлення спецыяльных работ Масметрабуда  — Указ Прэзідэнта СССР № VII-3121
 
== Статут ордэна ==
Ордэнам узнагароджваюцца рабочыя і майстры прамысловасці, транспарту, будаўніцтва і іншых галін матэрыяльнага вытворчасці, калгаснікі і работнікі сельскай гаспадаркі, а таксама работнікі невытворчай сферы за самаадданую і высокапрадукцыйную шматгадовую працу на адным прадпрыемстве, ва ўстанове, арганізацыі, калгасе ці саўгасе. Таксама ўзнагароджваюцца настаўнікі (выкладчыкі), выхавальнікі, майстры вытворчага навучання за поспехі ў навучанні і выхаванні дзяцей і падлеткаў, падрыхтоўцы іх да жыцця і працы і шматгадовую працу ў адным вучэбна-выхаваўчым установе.
 
Ордэн Працоўнай Славы складаецца з трох ступеняў. Вышэйшай ступенню ордэна з'яўляеццаз’яўляецца першая ступень. Узнагароджанне ажыццяўляецца паслядоўна: спачатку трэцяй, затым другой і, нарэшце, першай ступенню.
 
Узнагароджанне ордэнам Працоўнай Славы ажыццяўляецца:
Радок 48:
* за наватарства ў працы, каштоўныя вынаходствы і рацыяналізатарскія прапановы, актыўны ўдзел у засваенні і выкарыстанні новай тэхнікі і прагрэсіўнай тэхналогіі;
* за дасягненне высокай ўраджайнасці сельскагаспадарчых культур і прадуктыўнасці жывёлагадоўлі;
* за вялікі працоўны ўклад у скарачэнне тэрмінаў і паляпшэнне якасці будаўніцтва вытворчых магутнасцяў, культурна-бытавых аб'ектаўаб’ектаў, жылых дамоў і своечасовы ўвод іх у эксплуатацыю;
* за вялікія поспехі ў навучанні і выхаванні маладых рабочых, калгаснікаў;
* за поспехі ў навучанні і выхаванні дзяцей і падлеткаў, падрыхтоўцы іх да жыцця і працы.
Радок 56:
* на павелічэнне [[Пенсія|пенсіі]] на 15 працэнтаў;
* на забеспячэнне жылой плошчай па ўстаноўленых нормах у першую чаргу;
* асабістага бясплатнага праезду адзін раз у год (туды і назад) [[Чыгуначны транспарт|чыгуначным транспартам]]  — у мяккіх [[Пасажырскі вагон|вагонах]] хуткіх і пасажырскіх цягнікоў, [[Водны транспарт|водным транспартам]]  — у [[каюта]]х 1-га класа (месцы 1-й катэгорыі) хуткіх і пасажырскіх ліній, паветраным або міжгароднім аўтамабільным транспартам;
* асабістага бясплатнага карыстання усімі відамі гарадскога пасажырскага транспарту, у сельскай мясцовасці  — аўтамабільным транспартам рэспубліканскага падпарадкавання ў межах раёна (за выключэннем таксі);
* на атрыманне бясплатнай пуцёўкі ў санаторый або дом адпачынку (адзін раз у год па заключэнні лячэбнай установы). Выдача бясплатных пуцёвак рабочым, майстрам вытворчасці, калгаснікам, настаўнікам (выкладчыкам), выхавальнікам, майстрам вытворчага навучання ажыццяўляецца па месцы працы, а непрацуючым пенсіянерам  — органамі, прызначаўшымі пенсіі;
* на пазачарговае абслугоўванне відовішчнымі і камунальна-бытавымі прадпрыемствамі, культурна-асветніцкімі ўстановамі.
Ордэн Працоўнай Славы носіцца на левым баку грудзей пасля [[Ордэн Славы|ордэна Славы]] і размяшчаецца ў парадку старшынства ступеняў.
Радок 65:
[[Файл:Trud_slavi_1.jpg|справа|міні|235x235пкс|Аверс ордэна I ступені]]
[[Файл:Trud_slavi_1_back.jpg|справа|міні|232x232пкс|Рэверс ордэна]]
Ордэн Працоўнай Славы I ступені ўяўляе сабой злёгку выпуклы пазалочаны шматкутнік. Шматкутнік апраўлены ў верхняй частцы пяццю пучкамі разбежных залацістых прамянёў, а ў ніжняй  — вянком з трох шэрагаў каласоў [[Пшаніца|пшаніцы]]. Каласы абвіты чырвонай эмалевай стужкай з надпісам «СССР». Каласы пшаніцы, надпіс «СССР» і контуры стужкі пазалочаныя.
 
У цэнтральнай частцы ордэна на фоне разбежных прамянёў, пакрытых чырвонай эмаллю, размешчаны рэльефны аксідзіраваны малюнак [[Доменная печ|даменнай печы]] і будуючайся [[Гідраэлектрастанцыя|гідраэлектрастанцыі]] і накладныя пазалочаныя [[серп і молат]].
Радок 75:
У ордэна Працоўнай Славы III ступені пазалочаныя толькі два ніжніх шэрагу каласоў пшаніцы, контуры стужкі, надпісы «СССР» і «ТРУДОВАЯ СЛАВА». Уся астатняя паверхня ордэна і накладныя серп і молат аксідзіраваныя. [[Эмаль]] у цэнтральнай частцы ордэна адсутнічае.
 
Вышыня ордэна 43 мм (47  мм уключаючы вушка у верхняй часткі), шырыня  — 41  мм.
 
Вырабляўся Ордэн Працоўнай Славы I, II і III ступені з [[Серабро|серабра]]. Срэбнага ўтрымання ў ордэне любой ступені  — 33,264±1,389  г. (на [[18 верасня]] [[1975|1975 года]]). Агульная вага ордэна I і II ступені  — 36,16±1,7 г. Агульная вага ордэна III ступені 36,03±1,7 г.
 
Ордэн пры дапамозе вушка і кальца злучаны з пяцікутнай калодкай, пакрытай [[Шоўк|шаўковай]] муаравай стужкай шырынёй 24  мм з адной падоўжнай паласой цёмна-шэрага і адной паласой жоўтага колераў. Шырыня цёмна-шэрай паласы 11  мм, жоўтай  — 12  мм. Пасярэдзіне жоўтай паласы знаходзяцца чырвоныя падоўжныя палоскі: для першай ступені  — адна, шырынёй 5  мм, для другой  — дзве, шырынёй па 2  мм кожная, і для трэцяй ступені  — тры, шырынёй 1  мм кожная.
[[Файл:Stamp_Soviet_Union_1976_4604.jpg|справа|міні|278x278пкс|Ордэн Працоўнай Славы 1-й ступені на шматтыражнай марцы СССР 1976 года {{ЦФА|4604}}]]
 
== Гісторыя ордэна ==
Ордэн Працоўнай Славы  — адзіны з савецкіх працоўных ордэнаў, якія меў падзел на ступені. Па статуту і парадку ўзнагароджання, а таксама па льготах, якія прадастаўляюцца кавалерам усіх трох ступеняў, ордэн Працоўнай Славы адпавядае баявому ордэну Славы.
 
Аўтар малюнка ордэна  — мастак Ю . М. Ягораў. Працу па стварэнні ордэна узначальваў сакратар Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР М.  П.  Геаргадзэ.
 
Пастановай Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 19 лютага 1981 года ўзнагароджанне было распаўсюджана на працоўных і майстроў усіх галін матэрыяльнай вытворчасці, а таксама на рабочых невытворчай сферы. Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 25 чэрвеня 1984 года ўзнагароджанне было распаўсюджана на настаўнікаў, выхавальнікаў і майстроў вытворчага навучання.
Радок 91:
Першыя ўзнагароджанні ордэнам Працоўнай Славы зроблены Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 9 жніўня 1974 года. За датэрміновае выкананне заданняў пяцігодкі і сацыялістычных абавязацельстваў, група рабочых завода «Азоўсталь», шахцёраў Далёкага Усходу і гарнякоў Кузбаскай шахты «Юбілейная» былі ўзнагароджаны ордэнам Працоўнай Славы III ступені.
 
21 жніўня 1974 года на Маскоўскім электрамеханічным заводзе імя Уладзіміра Ільіча былі ўручаны: ордэн Працоўнай Славы III ступені №  1  — слесару-зборшчыку М.  І.  Кісіну, №  2  — слесару-зборшчыку В.  І.  Палякову і №  3  — слесару-зборшчыку В.  А.  Сошнікаву. Ордэны Працоўнай Славы III ступені з наступнымі нумарамі атрымалі праходчык шахты «Юбілейная» у Кузбасе Сяргей Іванавіч Сізых (знак №  4), Мікалай Емяльянавіч Зубкоў (знак №  5), Андрэй Васільевіч Казлоў (знак №  6), Андрэй Уладзіміравіч Кандрацьеў (знак №  7), Віктар Андрэевіч Родзін (знак №  8), Пётр Іванавіч Сабрэцкі (знак №  9) і Мікалай Ксенафонтавіч Семянюк (знак №  10).
 
Першыя ўзнагароджанні ордэнам Працоўнай Славы II ступені зроблены Указамі Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 23 снежня 1976 года. Гэтымі Указамі была ўзнагароджана вялікая група работнікаў сельскай гаспадаркі. Ордэн Працоўнай Славы II ступені №  1 быў уручаны механізатару саўгаса «Новаміхайлаўскі» Кушчаўскага раёна [[Краснадарскі край|Краснадарскага краю]] Н.  І.  Кузьменка.
 
== Поўны кавалер ордэна Працоўнай Славы ==
Першымі поўнымі кавалерамі ордэна Працоўнай Славы, у адпаведнасці з Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 7 студзеня 1983 года, у сувязі з толькі што споўнішымся 60-годдзем утварэння СССР (30 снежня 1982 года) сталі адразу 35 герояў працы. Знак I ступені з №  1 атрымаў свідроўшчыкі Санчагальскага ўпраўлення буравых работ вытворчага аб'яднанняаб’яднання Каспбурнафтагазпрам [[Азербайджанская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Азербайджанскай ССР]] Векіл Гаджага аглы Абасаў. Знак I ступені №  2 атрымаў трактарыст калгаса ім. Тукая Апостаўскага раёна [[Татарская АССР|Татарскай АССР]] В.  І. Авяр'янаў Авяр’янаў. Знак №  3 атрымаў машыніст вытворчай кацельні Усць-Каменагорскага свінцова-цынкавага камбіната ім. У.  І.  Леніна [[Усходне-Казахстанская вобласць|Усходне-Казахстанскай вобласці]] Кайырбек Айжыгітаў. Знак №  4 ордэна I ступені атрымаў камбайнер калгаса «Кастрычнік» Ілішэўскага раёна [[Башкірская АССР|Башкірскай АССР]] Рагіб Марвартдзінавіч Бабертдзінаў. Знакам№  5 быў адзначаны сталявар Магнітагорскага металургічнага камбіната ім. У.  І.  Леніна Мікалай Піліпавіч Батраеў. У ліку першых поўных кавалераў ордэна апынуўся атрымаўшы знак ордэна III ступені №  4, ужо згаданы праходчык шахты «Юбілейная» С.  Г.  Сізых.
 
Адно з апошніх узнагароджанняў ордэнам першай ступені адбылося згодна з Указам Прэзідэнта СССР ад 18 снежня 1991 года. Згодна з гэтым Указам была адзначана ордэнам даярка племяннога саўгаса «Каменскі» Каскеленскага раёна [[Алма-Атынская вобласць|Алма-Атынскай вобласці]] Кузьменка Валянціна Аляксандраўна.
 
Апошнія ўзнагароджанні ордэнам Працоўнай Славы I ступені ў гісторыі СССР адбыліся згодна з Указам Прэзідэнта СССР ад 21 снежня 1991 года. Указам № УП-3115 (аб узнагароджанні работнікаў чыгуначнага транспарту) узнагароджвалася старэйшы дарожны майстар Бранскай дыстанцыі шляху Сценянкова Валянціна Аляксандраўна. Указам № УП-3121 (аб узнагароджанні работнікаў [[Маскоўскі метрапалітэн|Маскоўскага метрапалітэна]]) узнагароджваліся брыгадзір электраслесараў-мантажнікаў БМУ №  4 Масметрабуда Вішнякоў І. С. і брыгадзір слесараў упраўлення спецыяльных работ Масметрабуда Кароўкін Ю. В.
 
Апошнія ў гісторыі СССР ўзнагароджання ордэнамі Працоўнай Славы III і II ступені адбыліся ў той жа дзень, згодна з Указам Прэзідэнта СССР № УП-3144 ад 21 снежня 1991 года «Аб узнагароджанні ордэнамі і медалямі СССР работнікаў Магнітагорскага прамыслова-гандлёвага абутковага прадпрыемства Расійскай дзяржаўнай асацыяцыі лёгкай прамысловасці». За дасягненне высокіх вытворчых паказчыкаў у павелічэнні выпуску тавараў народнага спажывання ордэнам другой ступені былі адзначаны вырубшчыца дэталяў Махмутава Зульфія Сагадтаўна і фрэзероўшчыца абутку Шакірава Мушарафа Хасанаўна. Ордэн трэцяй ступені атрымаў вырубшчык дэталяў Долгушаў Уладзімір Міхайлавіч.
 
Усяго на [[1 студзеня]] [[1995|1995 года]] ордэнам Працоўнай Славы I ступені былі ўзнагароджаны 952 чалавека, II ступені  — 41 218, III ступені  — 611 242<ref>[http://www.qwas.ru/russia/kprf/Sovetskaja-Rossija-Ob-Ordene-Trudovoi-Slavy/ «Советская Россия»: Об Ордене Трудовой Славы]</ref>.
 
{{зноскі}}
 
== Крыніцы ==
* [http://www.spbpravo.ru/docs_cccp.php?id=3685 Указ Прэзідыума ВС СССР ад 18.01.1974 Аб заснаванні ордэна Працоўнай Славы]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Ордэн_Працоўнай_Славы_(СССР)"