Іван Шамякін: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 21:
| Сайт = https://shamyakin-goub.iatp.by
}}
'''Іван Петравіч Шамякін''' (беларус. Іван Пятровіч Шамякін; 30 студзеня 1921  — 14 кастрычніка 2004, Мінск)  — беларускі савецкі пісьменнік, сцэнарыст і драматург, грамадскі дзеяч.
 
Герой Сацыялістычнай Працы (1981). Народны пісьменнік Беларускай ССР (1972). Лаўрэат Сталінскай прэміі трэцяй ступені (1951). Член ВКП(б) з 1943 года. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1994).
Радок 27:
== Біяграфія ==
 
Нарадзіўся 30 студзеня 1921 года ў вёсцы Карма Гомельскага павета Гомельскай губерні (цяпер Добрушскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі) у сялянскай сям'ісям’і.
 
У 1936 годзе скончыў сем класаў Макаўскай школы, працягнуў вучобу ў Гомельскім тэхнікуме будаўнічых матэрыялаў (1936-19401936—1940). Пасля заканчэння тэхнікума працаваў тэхнікам-тэхнолагам цагельні ў Беластоку. Яшчэ ў тэхнікуме пачаў пісаць вершы, удзельнічаў у паседжаннях літаратурнага аб'яднанняаб’яднання пры газеце «Гомельская праўда». У 1940 годзе быў прызваны ў РККА, праходзіў службу ў Мурманску ў зенітна-артылерыйскай частцы, у 1944 перадыслакаваны ў Польшчу, прымаў удзел у Вісла-Одэрскай аперацыі і ў Берлінскай наступальнай аперацыі ў складзе пражэктарнай роты 16.04.1945. У час Вялікай Айчыннай вайны камандзір гарматнага разліку, камсорг дывізіёна.
 
Пасля дэмабілізацыі ў кастрычніку 1945 года працаваў да 1947 года выкладчыкам мовы і літаратуры няпоўнай сярэдняй школы ў вёсцы Пракопаўка Церахоўскага раёна. У 1946 годзе паступіў на завочнае аддзяленне Гомельскага педагагічнага інстытута.
Радок 37:
У дзень працуючы ў школе, вечарамі праводзіў семінары агітатараў у калгасе. Збіраў матэрыял для рамана пра беларускіх партызанаў «Глыбокая плынь» («Глыбокая плынь»). Раман выйшаў у 1949 годзе, у 2005 годзе быў экранізаваны.
 
У 1948-19501948—1950 гадах вучыўся ў Рэспубліканскай партыйнай школе.
 
Працаваў старшым рэдактарам Беларускага дзяржаўнага выдавецтва, галоўным рэдактарам альманаха "«Савецкая Айчына"». З 1954 года шмат гадоў працаваў намеснікам Старшыні праўлення Саюза Пісьменнікаў БССР.
 
У 1958 годзе ўдзельнічаў у пашыраным зборы сакратарыята СП СССР, на якім Барыс Пастарнак быў выключаны з ліку "«савецкіх пісьменнікаў"». У 1991 прызнаваўся: «Я не ведаў Пастарнака асабіста… „Доктара Жывага“ я, вядома, не чытаў… ішоў за ўсімі, я верыў ім, старым і мудрым».
 
У 1963 годзе ўваходзіў у склад беларускай дэлегацыі на ХVІІІ сесіі Генеральнай Асамблеі ААН.
 
Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР (1963-19851963—1985). Старшыня Вярхоўнага Савета БССР (1971-19851971—1985).
 
Галоўны рэдактар ​​выдавецтва "«Беларуская савецкая энцыклапедыя"» (1980-19921980—1992).
 
Памёр 14 кастрычніка 2004 года ў Менску. Пахаваны на Усходніх могілках.
Радок 53:
== Творчасць ==
[[Файл:Добруш. Добрушскі музей. Працоўны стол Івана Шамякіна.jpg|міні|злева|Працоўны стол Івана Шамякіна ў [[Добрушскі раённы краязнаўчы музей|Добрушскім раённым краязнаўчым музеі]]]]
У 1944 годзе напісаў апавяданне на беларускай мове "«У снежнай пустыні"» (апублікаваны ў 1946 годзе). Першым буйным творам І.  П.  Шамякіна была аповесць “Помста”«Помста», апублікаваная ў 1946 годзе ў беларускім часопісе “Полымя”«Полымя».
 
У 1957 годзе з'яўляеццаз’яўляецца раман пра жыццё сельскай інтэлігенцыі пад назвай "«Крыніцы"» (белар. "«Крыніцы"»), экранізаваны рэжысёрам Іосіфам Шульманам на кінастудыі Беларусьфільм (1964).
 
Дэбютаваў у час [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] нарысамі і вершамі ў армейскай газеце «Часовой Севера». У 1946 надрукаваў аповесць «Помста» (часопіс «Полымя»). Аўтар раманаў «Глыбокая плынь» (1949, інсцэніраваны ў 1956), «У добры час» (1953), «Крыніцы» (1957, інсцэніраваны ў 1961), «Сэрца на далоні» (1964, інсцэніраваны ў 1965), «Снежныя зімы» (1970), «Атланты і карыятыды» (1974, аднайменны відэафільм Беларускага тэлебачання, 1980), «Вазьму твой боль» (1979, экранізаваны ў 1981), «Петраград — Брэст» (1983), «Зеніт» (1987). Цыкл з пяці аповесцей («Непаўторная вясна», 1957; «Начныя зарніцы», 1958; «Агонь і снег» і «Пошукі сустрэчы», 1959; «Мост», 1965) аб’яднаны ў пенталогію «Трывожнае шчасце» (1960, 1973, 1982). Выйшлі кнігі апавяданняў і аповесцей: «На знаёмых шляхах» (1949), «Дзве сілы» (1951), «Апавяданні» (1952), «Першае спатканне» (1956), «Матчыны рукі» (1961), «Вячэрні сеанс» (1968), «Лес майго земляка» (1970), «Бацька і дзеці» (1971), «Сцягі над штыкамі» (1976), «Гандлярка і паэт. Шлюбная ноч» (1976, пастаўлены кінафільмы адпаведна ў 1978 і 1980), «Браняпоезд "Таварыш„Таварыш Ленін"Ленін“» (1985), «У роднай сям’і» (1986), «Драма» (аповесці, гістарычныя сцэны, 1990), а таксама кніжка апавяданняў для дзяцей «У Маскву» (1950). У 1965—1966 выйшаў Збор твораў у 5-ці, у 1977—1979 — у 6 тамах.
 
Аўтар п’ес «Не верце цішыні» (апублікавана і пастаўлена ў 1958), «Выгнанне блудніцы» (апублікавана і пастаўлена ў 1961, асобнае выданне ў 1962), «Дзеці аднаго дома» (апублікавана і пастаўлена ў 1967), «Экзамен на восень» (1973, пастаўлена ў 1974), «Баталія на лузе» (1975), «І змоўклі птушкі» (1977, пастаўлена ў 1977), «Залаты медаль» (1979, пастаўлена ў 1980). Аўтар сцэнарыя 4-серыйнага тэлеспектакля «Трывожнае шчасце» (з А. Гутковічам, пастаўлены ў 1968), кінасцэнарыяў «Крыніцы» (з Ю. Шчарбаковым, пастаўлены ў 1964), «Хлеб пахне порахам» (пастаўлены ў 1974), «Атланты і карыятыды» (пастаўлены ў 1978). У 1974 выйшаў зборнік кінааповесцей і п’ес «Экзамен на восень».
Радок 83:
* {{крыніцы/БП 1917-90|Шамякін Іван}}
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Шамякін Іван}}
* Скурко А. Іван Шамякін: багатае жыццё. // Наша гісторыя, №3№ 3, 2018, с.4-12. ISBN 2617-23052617—2305
 
== Спасылкі ==