Рагнарок: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Artsiom91Bot (размовы | уклад) др аўтаматычнае выдаленне шаблонаў стабаў |
Дадаў нашмат больш інфармацыі. Тэгі: Адменена першае рэдагаванне Візуальны рэдактар |
||
Радок 5:
Вяшчунства аб Рагнароку зроблена мёртвай прадказальніцай [[Вельва]]й, якую адмыслова для гэтага на час ажывіў [[Одзін]].
== Апісанне ==
Прадказанне аб Рагнареке, згодна з міфалагічным крыніцах, было прагаворана мёртвай празорліўкай Вельвы, якую знарок для гэтага на час выклікаў з магілы Одзін.
Прадвесцем Рагнарека з'явіліся пагібель бога Бальдра, а ўслед за тым невыкананне родавых агульнапрызнаных мерак, крывавыя звады родзічаў («дзяцей сясцёр»), маральны беспарадак. Сюжэт пра Рагнарок існуе ў "прамовах Вафтрудніра", "старэйшай Эдзе»і "Малодшай Эдзе".
Згодна з прароцтва, у дзень Рагнарека жахлівы воўк Фенрыра вызваліцца ад сваіх путаў. Яго сын, вялізны воўк па імя Сколль (інш.-сканд. Sköll — «здраднік"), які пераследуе сонца, нарэшце дагоніць яго. Другі сын Фенрырам, воўк па імя Хати (інш.-сканд. Hati « "ненавіснік"), схопіць месяц. А калі ўсплыве з глыбінь сусветны змей Ермунганд, мора выйдзе з берагоў. Да іх далучыцца і агністы волат Сурт з палаючым мячом, які выпаліць зямлю; Уладарка замагільнага царства Хель і бог хлусні і падману Локі разам з інеістымі волатамі — гримтурсенами і етунами. З Хельхейма прыплывае карабель мерцвякоў Нагльфар. Войска сыноў Муспельхейма праскача па вясёлкавым мосце Біўрэст, які пры гэтым разбурыцца.
Супраць іх выступяць усе асы на чале з Одзінам і ўсё эйнхерыі, якіх пакліча ахоўнік багоў Хеймдаль, трубячы ў Гьяллархорн - "гучны рог". Перад боем Одзін адправіцца да Міміра, ўладальніку крыніцы мудрасці, просячы ў яго савета.
Бітва адбудзецца на раўніне Вігрыд. Адзін пазмагацца ў бітве з Фенрырам і будзе ім забіты, але сын Одзіна Видар тут жа разарве пашча ваўка (або пранізіць яго мячом). Тор будзе біцца са змеем Ермунгандам і заб'е яго, але і сам падзе ад яго яду. Бог Фрэйр пазмагаецца з Суртам і, аддаўшы свой меч слузе Скірніру [en], загіне; Хеймдаль - з Локі; Тюр — з сабакам Гармам. Бачачы, што ні зло, ні дабро не могуць перамагчы, волат Сурт збярэ ўсю забойную моц падуладнага яму агню і абрыне яе на зямлю, скончыўшы такім чынам бітву цемры і святла.
Но за гибелью мира последует его возрождение: выживут и поселятся на месте, где раньше была долина Идаволл (в центре Асгарда) сыновья Одина — Видар и Вали, и сыновья Тора — Магни и Моди, которые унаследуют молот Мьёльнир. Возвратятся из царства мёртвых и примирятся между собой Бальдр и его невольный убийца — слепой бог Хёд. Выживут, укрывшись в роще Ходдмимир, два человека — Лив и Ливтрасир, которые вновь дадут начало новому человеческому роду.
== Археалагічныя запісы ==
Розныя аб'екты былі ідэнтыфікаваныя як паказваюць падзеі з ''Рагнарека''.
=== Крыж Торвальда ===
Крыж Торвальда, часткова захаваўся рунный камень, усталяваны ў Кірк-Андреасе на востраве Мэн, адлюстроўвае барадатага чалавека, які трымае дзіду ўніз на ваўка, яго правую нагу ў пашчы, у той час як вялікая птушка сядзіць у яго на плячы. датуецца 11 стагоддзем. Гэта выява было інтэрпрэтавана як Адзін з вараным ці арлом на плячы, паглынуты Фенриром ў ''Рагнароке''. На другім баку каменя намаляваны вялікі крыж і яшчэ адзін малюнак, паралельнае постаці Одзіна, які быў апісаны як Хрыстос, пераможны над сатаной. Гэтыя камбінаваныя элементы прывялі да таго, што крыж быў апісаны як "сінкрэтычнае мастацтва", сумесь паганскіх і хрысціянскіх вераванняў.
Крыж Дзяржфорта (920-950) у Камбрыі, Англія, уяўляе сабой Стаялы крыж тыповай англасаксонскай формы, выразаны з усіх бакоў доўгага тронка, якое мае амаль квадратнае сячэнне. Акрамя панэляў з арнаментам, сцэны ўключаюць хрысціянскае распяцце і, магчыма, яшчэ адну сцэну ў пекле, але іншыя сцэны звычайна інтэрпрэтуюцца як апавядальныя інцыдэнты, такія як гісторыя Рагнарека, нават такім навукоўцам, як Каўці. С такіх інтэрпрэтацый, як Дэвід М. Уілсан. Сам Рагнарок можа быць знойдзены на паўночнай баку. На крыжы намаляваныя розныя фігуры, намаляваныя ў стылі Боры, у тым ліку чалавек з дзідай, звернутым да жахлівай галаве, адна нага якога ўпіраецца ў раздвоены мова звера і ў яго ніжнюю сківіцу, а іншая ўпіраецца ў яго верхнюю сківіцу, сцэна, інтэрпрэтаваная як Відар, які змагаецца з Фенрырам.
=== Лёдберг стоўн ===
Ледбергскі камень 11-га стагоддзя ў Швецыі, як і крыж Торвальда, адлюстроўвае постаць з нагой у пашчы чацвераногага звера, і гэта таксама можа быць выявай Одзіна, пажыранага Фенрырам падчас Рагнарека. Надпіс малодшага Футарка на камені ўтрымлівае звычайна сустракаецца мемарыяльнае Прысвячэнне, але за ёй варта закадаваная руніцкая паслядоўнасць, якая была апісана як " таямнічая "і"цікавая Магічная формула, вядомая з усяго старажытнаскандынаўскага свету".
=== Камень Скарпокер ===
На камені Скарпокера пачатку 11 стагоддзя з Седерманланда, Швецыя, Бацька, аплаквае свайго памерлага сына, выкарыстаў тую ж вершаваную форму, fornyrðislag, што і ў паэтычнай Эдзе на наступным гравюры:
{| class="wikitable"
|Iarð skal rifna
ok upphiminn
|Зямля будзе расколата
И сверхнебесная
|}
Янсан (1987) адзначае, што падчас надпісы кожны, хто чытаў гэтыя радкі, падумаў бы пра Рагнарок і намёк, які Бацька палічыў прыдатным для выражэння свайго гора.
== Этымалогія ==
Старажытнаскандынаўскае слова Ragnarök: ragna — родны склон ад regin — «Уладыкі", "вялікія"; rök - "рок", "лёс". Такім чынам, «Рагнарок» літаральна значыць «рок уладароў», па сэнсе — «рок багоў». "Frá ragnarökum" - 51-ы міф з "бачання Гюльві" у "Малодшай Эдзе" на рускую традыцыйна перакладаецца як "змярканне багоў"; магчыма, пад уплывам заканчэння røkkr ў слове Ragnarøkkr, што значыць «закат». «Змярканне багоў» (ням. Götterdämmerung), у прыватнасці, — назва оперы Рыхарда Вагнера.
== Рагнарок ў сучаснай культуры ==
Падзеі Рагнарека драматызаваць, хоць і коратка, у казцы Ганса Хрысціяна Андэрсана "Дачка балотнага караля".
У канцы 2013 і пачатку 2014 года англамоўныя СМІ шырока паведамлялі, што ''Рагнарок'' павінен быў адбыцца 22 лютага 2014 года. Відавочна, па ўзоры феномену 2012года, гэта зацвярджэнне часам прыпісвалася "Календара вікінгаў". Вядома, што такога календара не існавала, і паслужыла крыніцай "прадказанне", зробленае сродках масавай інфармацыі Цэнтрам вікінгаў Йорвик ў Ёрку., Англія, меў намер прыцягнуць увагу да падзеі, якое інстытут павінен быў правесці ў гэтую дату. Цэнтр вікінгаў у Йорвике падвергнуўся крытыцы за тое, што ўвёў грамадскасць у зман з мэтай папулярызацыі гэтага мерапрыемства. У артыкуле 2014 года, прысвечанай гэтым прэтэнзіям, філолаг Джозэф С. Хопкінс ўспрымае рэакцыю СМІ як прыклад шырокага адраджэння цікавасці да эпохі вікінгаў і древнегерманским тэмах.
Нарвежскі фільм ''"Готен Рагнарок''" выйшаў на экраны ў 2013 годзе і прысвечаны адкрыццю міфічнага змея ў сучасным Финнмарке.
Канцэпцыя ''Рагнарека'' займае цэнтральнае месца ў фільме Marvel Cinematic Universe 2017 ''года "Тор: Рагнарок''", у кульмінацыйны момант якога дэман Суртур разбурае Асгард, калі яго людзі бягуць у космас пад кіраўніцтвам Тора, Валькірыі, Локі, Хеймдалля, Халкі Корга.
У 2011 годзе А. С. Байатт апублікаваў раман "''Рагнарок: канец багоў''".
Працяг відэагульні ''God of War 2018'' года, заснаванай на скандынаўскай міфалогіі, называецца ''God of War Ragnarök'' і, як чакаецца, будзе прытрымлівацца малюнку Рагнарека ў гульнявой сусвету.
Скандынаўская міфалогія і змяненне клімату натхнілі аднайменны тэлесерыял ''"Рагнарок''"Горад Эдда ў Заходняй Нарвегіі пакутуе ад змены клімату і прамысловага забруджвання, выкліканага фабрыкамі, якія належаць сям'і Ютул (Йотунн = гіганты). Ім кідае выклік падлетак Магне, які пачынае бачыць сябе увасабленнем Тора. Так пачынаецца падзея Рагнарок ("змярканне багоў"), барацьба з тымі, хто разбурае планету.
У 2022 годзе Assassin's Creed: Valhalla выпусціла сваё трэцяе DLC пад назвай Dawn of Ragnarok. Дзеянне адбываецца ў іх сусвету як істоты Рагнарека.
== Гл. таксама ==
| |||