Любань (Вілейскі раён): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 71:
== Гісторыя ==
Назва сучаснай вёскі не з’яўляецца аўтэнтычнай, бо на гэтым месцы да стварэння маёнтка Любань існавала вёска пад назвай Юхавічы, якая ўпершыню згадваецца ў пісьмовых крыніцах у 1536 г. як "сяло Юхавічы" на ускрайку Юхавіцкай пушчы. У Юхавічах у 1789 г. мелася карчма, якая стаяла на перакрыжаванні дарог з Чурлёнаў на Куранец і старой ваеннай дарогі з Вільні. У познія часы [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] вёска (як і іншыя навакольныя землі) належала [[Род Агінскіх|князям Агінскім]]. У першыя гады Расійскай Імперыі маёнтак быў канфіскаваны ў дзяржаўны скарб.
У 1806 г. [[Ян Віктаравіч Любанскі]] набыў маёнтак Маркава, да якога належыла таксама вёска Юхавічы. Ян Любанскі для паляпшэння сваёй гаспадаркі актыўна скупліваў, а часам захопліваў і адсуджваў навакольныя землі сваіх суседзяў-землеўласнікаў. Ён таксама вырашыў пабудаваць сваю ўласную рэзідэнцыю пад назвай "Любанова" ці "Любань" і выбраў маляўнічую мясцовасць на ўзлеску Юхавіцкай пушчы, дзе праекту будаўніцтва суцэльнага садова-паркавага і архітэктурнага ансамбля "замінала" вёска Юхавічы, што месцілася побач. Таму ў Ян Любанскі ў час будаўніцтва рэзідэнцыі ў 1807—1808 гг. высяліў сялян з вёскі Юхавічы ва ўрочышча Кузюткі, што месцілася каля Маркаўскага маёнтка, і засценкі Кульшыно, Астравы, Красны Бераг, Чабатары. Сяляне ва ўрочышча Кузюткі па-ранейшаму называлі сябе юхаўчанамі і з цягам часу афіцыйнай назвай новай вёскі ва ўрочышчы Кузюткі ўсё ж стала "Юхавічы". Зараз гэта вёска знаходзіцца ў межах Маладзечанскага раёна.
У часы Расійскай імперыі маёнтак быў канфіскаваны ў дзяржаўны скарб. Пазней у 1820-ыя гг. перайшоў у валоданне [[Ян Віктаравіч Любанскі|Яна Віктаравіча Любанскага]], яго сына [[Ян Канты Любанскі|Яна Янавіча Любанскага]] (1820—1884) і ўнука [[Аляксандр Янавіч Любанскі|Аляксандра Янавіча Любанскага]] (1863—1932).▼
▲
У 1861 г. у маёнтку Любань з фальваркамі ў [[Вілейскі павет (Расійская імперыя)|Вілейскім павеце]] налічвалася 1137 прыгонных душ мужчынскага полу (у тым ліку 13 дваровых) і 224 з далёкіх двароў. Усяго карыснай зямлі ў маёнтку было 4480 дзесяцін (па 3,9 дзесяціны на душу). Прыгону адбывалася 156 дзён з двара для прыгонных мужчынскага полу і 104 дня для душ жаночага полу. Згону было па 12 дзён для працоўных душ мужчынскага і жаночага полу. Натуральныя павіннасці былі наступныя: будаўнічыя па меры патрэбы, начная варта па чарзе<ref>[https://e-catalog.nlb.by/Record/BY-NLB-br236566 Извлечение из описаний помещичьих имений в 100 душ и свыше ; Приложения к трудам Редакционных коммиссий для составления Положений о крестьянах, выходящих из крепостной зависимости : сведения о помещичьих имениях. Виленская губерния.]</ref>.
| |||