Вікіпедыя

Папа Рымскі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
стыль
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[File:Emblem of the Papacy SE.svg|thumb|Герб Папы Рымскага]]
'''Папства'''  — багаслоўскі і рэлігійна-палітычны інстытут [[каталіцызм]]у, які вызнае Папу Рымскага кіраўніком усёй [[Каталіцкая Царква|Каталіцкай Царквы]]. У Каталіцкай Царкве Папа таксама з'яўляеццаз’яўляецца вярхоўным кіраўніком [[Святы Прастол|Святога Прастола]], дапаможнай суверэннай тэрыторыяй якога з'яўляеццаз’яўляецца [[Ватыкан]], дзе знаходзіцца яго пастаянная рэзідэнцыя.
 
'''Па́па Ры́мскі''' — кіраўнік [[Каталіцтва|Каталіцкай Царквы]] і дзяржавы [[Ватыкан]].
Радок 7:
Тытул ''Папа'' (ад {{lang-la|papa}} ад {{lang-el|páppas}} — бацька) спачатку выкарыстоўваўся некалькімі [[Хрысціянства|хрысціянскімі]] [[Царква|Цэрквамі]] для азначэння сваіх вышэйшых духоўных асоб. Цяпер выкарыстоўваецца амаль выключна для азначэння вышэйшай духоўнай асобы [[Каталіцтва|Каталіцкай]] Царквы. Афіцыйна найвышэйшая духоўная асоба Каталіцкай Царквы завецца Папам пачынаючы з [[пантыфікат]]у [[Сірыцый, Папа Рымскі|Сірыцыя]] ([[384]]). З [[1389]] года кандыдат таксама павінен быць кардыналам.
 
Слова «Папа» азначае Біскуп Рыма, які з'яўляеццаз’яўляецца найвышэйшым кіраўніком Каталіцкага Касцёла. Кожны абраны Папа як біскуп з'яўляеццаз’яўляецца наступнікам [[Святы Пётр|святога Пятра]]. Яму падпарадкоўваецца духавенства ўсяго каталіцкага свету. Папа выступае пасланнікам самога Бога і валодае найвышэйшай уладай ва ўсім Касцёле. Яна носіць назву прымату — першынства ва ўсім. Валоданне Папам гэтай уладай асноўваецца на біблійных падставах.
 
Найстаражытнымі з тытулаў Папы з'яўляюццаз’яўляюцца тытулы «Пантыфік» і «Біскуп Рыма». На працягу стагоддзяў тытул станавіўся ўсё пышней. У [[1969]] годзе [[Папа Рымскі]] [[Павел VI, Папа Рымскі|Павел VI]] вярнуў тытулаванне «[[Servus Servorum Dei|раб рабоў Божых]]» і выдаліў тытулаванне «Царствуючы у славе».
 
[[9 сакавіка]] [[2006]] года ў афіцыйным Папскім выданні «Annuario pontificio» [[Бенедыкт XVI|Бенедыктам XVI]] быў выдалены тытул «[[Патрыярх, царкоўны сан|Патрыярх]] Захаду».
 
Упершыню тытул «Патрыярх Захаду» быў ужыты ў [[450]] годзе ў лісце главы Усходне-Рымскай імперыі свяціцелю [[Леў I, Папа Рымскі|Льву I]], [[Папства|Папе Рымскаму]]. Па іншай версіі, зварот да Папы Рымскага як да «Патрыярха Захаду», якое традыцыйна ішло ў пераліку тытулаў перад «Прымасам Італіі», з'явіласяз’явілася пасля [[Раскол хрысціянскай царквы, 1054|расколу]] ў [[1054]] годзе, які падзяліў Адзіную царкву на [[Праваслаўная Царква|Праваслаўную]] і [[Каталіцтва|Каталіцкую]]. Яго рэдка ўжывалі аж да [[1870]] года, калі гэты тытул быў уведзены ў папскую тэрміналогію на [[Першы Ватыканскі сабор|I Ватыканскім саборы]].
 
У табліцы ніжэй прадстаўлены іншыя тытулы Папы Рымскага.
Радок 50:
 
== Паўнамоцтвы ==
Царкоўная традыцыя разглядае Папу як пераемніка [[Пётр, апостал|св. Пятра]]. Папа збірае [[Царкоўны сабор|Саборы]] і зацвярджае іх рашэнні, надае годнасці [[кардынал]]ам і [[епіскап]]ам, яму падпарадкоўваюцца [[Генерал манаскага ордэна|генералы]] [[Манаскі ордэн|манаскіх ордэнаў]]. Папа з'яўляеццаз’яўляецца абсалютным [[манарх]]ам дзяржавы [[Ватыкан]], дзе знаходзіцца яго рэзідэнцыя.
 
Папа з'яўляеццаз’яўляецца главою Рымска-каталіцкага Касцёла і ўсходніх Каталіцкіх Касцёлаў. Годнасць Папы з'яўляеццаз’яўляецца пажыццёвай, аднак з'яўляеццаз’яўляецца магчымасць дабравольна ад яе адрачыся, як гэта было ў выпадку з [[Бенедыкт XVI, Папа Рымскі|Бенедыктам XVI]], які ў 2013 годзе адмовіўся ад пасады. Пасля смерці або адмаўлення Папы склікаецца канклаў — сход кардыналаў для абрання новага Папы.
 
У Каталіцкім Касцёле ўлада Папы мае выключны характар. Словамі канстытуцыі «Pastor aeternus» 1870 года яе можна акрэсліць наступным чынам: «найвышэйшая і поўная ўлада юрысдыкцыі над паўсюдным Касцёлам аднолькава як у справах веры і маральнасці, так і ў справах дысцыпліны і кіравання», а таксама ўлада «праўдзіва біскупская, звычайная і непасрэдная над кожным без выключэння Касцёлам і над кожным без выключэння святаром і вернікам, незалежна ад якой-небудзь чалавечай улады» (Кан. 218, № 1-2). Навучанне Папы з'яўляеццаз’яўляецца беспамылковым толькі ў сферы веры і маральнасці. Сваю ўладу Папа здзяйсняе праз пасрэдніцтва Рымскай Курыі, якая мае права на вырашэнне асабліва складаных спраў.
 
Прывілеем Папы з'яўляеццаз’яўляецца скліканне Сусветнага Сабору. Гэта сход усіх біскупаў, які ўзначальвае Папа і які зацвярджае рашэнні Сусветнага Сабору.
 
Біскупы ў еднасці з Папам утвараюць Настаўніцкі Інстытут Касцёла, мэта якога заключаецца ў бездакорным пераказванні [[Евангелле|Евангелля]] і захаванні без скажэння даручанай Касцёлу веры.
Радок 83:
[[Піуска]] — маленькая круглая шапачка белага колеру, якую Папа накладае на сярэдзіну галавы.
 
[[Палій]] з'яўляеццаз’яўляецца сімвалам папскай апостальскай улады, які надзяваюць на арнат падчас цэлебрацыі літургіі. Палій уяўляе сабой стужку з беленай воўны ягнятаў, благаслаўлёных Папам у дзень святой Агнешкі, які звычайна прыпадае на 21 студзеня.
 
Папа мае таксама [[Пярсцёнак рыбака|персцень Рыбака]]. На ім прадстаўлены святы Пётр, які закідвае сеці, а вакол гэтай выявы выгравіравана імя Папы. Папа атрымлівае персцень Рыбака ад дэкана Калегіі кардыналаў падчас урачыстай святой Імшы, якою распачынаецца Пантыфікат. Пасля пацвярджэння смерці кіруючага Папы або яго адмаўлення ад пасады ў прысутнасці трох іншых кардыналаў папскі кардынал камерленга ламае [[Персцень, аблачэнне|персцень]]. Гэта знак таго, што дадзены Пантыфікат дасягнуў канца.
Радок 93:
[[Выява:Tafel paepste.jpg|thumb|Пералік Папаў Рымскіх у [[Сабор святога Пятра|Саборы Св. Пятра]] ў [[Ватыкан]]е]]
 
Афіцыйнага пераліку Папаў Рымскіх не існуе, але штогадовае ватыканскае выданне ''Annuario Pontificio'' змяшчае пералікі, якія лічацца самымі аўтарытэтнымі. Згодна з імі налічваюць 265 Папаў ([[2008]]  г.). Да [[1960]]  г. у пераліку ''Annuario Pontificio'' размяшчалася 266 асоб, але ў выданні [[1961]]  г. з пераліку быў выключаны [[Стэфан, Папа Рымскі|Стэфан]], абраны ў [[752]]  г., які да гэтага зваўся як Стэфан II. Некаторыя пералікі змяшчаюць Стэфана, нягледзячы на апошнія змены, верагодна таму, што заснаваныя на Каталіцкай Энцыклапедыі [[1913]] г. выдання.
 
Агулам у крыніцах згадваецца 307 Папаў, з іх 3 — няпэўна. З астатніх 304 Папаў і 39 [[Антыпапа]]ў — 32 у [[Горад Рым|Рыме]], 2 у [[Горад Піза|Пізе]] і 5 у [[Авіньён]]е. З 265 пап — 258 у Рыме і 7 у Авіньёне.
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Папа_Рымскі"