|
'''Рэалізм''' — кірунак у [[літаратура|літаратуры]] і мастацтве, які ставіць мэтай праўдзівае паказанневыяўленне рэчаіснасці ў яе тыповых рысах. ПанаваннеПанаваў рэалізмупасля адбывалася за эпохайэпохі [[рамантызм]]у і папярэднічалапапярэднічаў [[сімвалізм]]у.
СцвярджаючыРэалізм сцвярджае значэнне літаратуры як важнейшага сродку пазнання чалавекам сябе і навакольнага свету, рэалізмтакім чынам імкнецца да раскрыцця сутнасці жыццёвых з’яў, да шырокага ахопу рэчаіснасці з яе супярэчнасцямі, прызнае права мастака адлюстроўваюць усе бакі жыцця без абмежавання тэм і сюжэтаў. Рэалізм паказвае ўзаемадзеянне чалавека з асяроддзем, уздзеянне грамадства, умоўі ўмоў на лёсылёс асобных людзей, суполак, класаў, уплыў сацыяльных абставін на норавы і духоўны свет людзей, актыўную пераўтваральную ролю чалавека, вялікіх суполак і рухаў. СцвярджаючыРэалістычна літаратура сцвярджае каштоўнасць маральных пошукаў, рэалістычнаятакім літаратурачынам адыгрывае вялікую сацыяльна-выхаваўчую ролю. Рэалізму ўласціва імкненне да разгляду рэчаіснасці ў развіцці; адлюстроўвацьадлюстраванне не толькі традыцыйныятрадыцыйных формыформ быту, адносінаўадносін, але і здольнасць знаходзіць і адлюстроўваць у вобразах узнікненне новых формаў жыцця і сацыяльных адносін, новых тыпаў.
== Рэалізм у беларускай літаратуры==
Галоўныя прынцыпы рэалізму ўключаюць раскрыццё праўды характараў і праўды абставін, паказ тыповых карцін рэальнага жыцця, спасціжэнне глыбіні пагружэнняапускання ў рэальнасцьрэчаіснасць, асвятлення чалавека ў свеце і [[Унутраны свет|ўнутранага свету]] ў самім чалавеку.
У аснову рэалізму ў мастацкай творчасці пакладзены прынцыпы адлюстравання аб’ектыўнага развіцця гісторыі і асобы, паказу шматбаковасці характару чалавека, раскрыцця складанасці яго псіхікі. Мастакі шукалі розныя тыпы свайго часу. Асаблівая заслуга ў сцвярджэнні прынцыпаў рэалізму ў [[Беларуская літаратура|беларускай літаратуры]] належыць народным пісьменнікам: [[Якуб Колас|Я. Коласу]], [[Янка Купала|Я. Купале]], [[Кузьма Чорны|К. Чорнаму]], [[Максім Багдановіч|М. Багдановічу]], [[Кандрат Крапіва|К. Крапіве]], [[Іван Мележ|І. Мележу]], [[Янка Брыль|Я. Брылю]], [[Васіль Быкаў|В. Быкаву]], [[Іван Шамякін|І. Шамякіну]], [[Іван Навуменка|І. Навуменку]], [[Іван Чыгрынаў|І. Чыгрынаву]].
У першай палове ХХ ст. усталяваўся так званы [[сацыялістычны рэалізм]], паводле якогаякі перад творамі мастацтва ([[Літаратура|літаратурай]], [[Жывапіс|жывапісам]], [[Скульптура|скульптурай]], [[Тэатр|тэатрам]], [[Кінамастацтва|кіно]], [[Музыка|музыкай]]) ставіласяставіў задачазадачы ўмацоўвацьўмацавання заваёвызаваёў [[Кастрычніцкая рэвалюцыя|Кастрычніцкай рэвалюцыі]]. Аднак творы сацыялістычнага рэалізму не былі пазбаўлены ідэалізацыі, двайных стандартаў у паказе з’яў рэчаіснасці, калі жаданнежаданае выдавалася за рэальнае, існуючаеіснае, даўно ўсталяванае. У сучасным мастацтве поруч з рэалістычнымірэалістычных падыходаміпадыходаў развіваюцца таксама [[Авангардызм|авангардысцкія]] і [[Постмадэрнізм|постмадэрнісцкія]] тэндэнцыі.
== Літаратура ==
* Краткая литератературная энциклопедия: в 9 т. / под общ. ред. А. А. Суркова. — М.: Сов. энцикл., 1972. — Т. 6. — 1039 с
* БларускаяБеларуская літаратура / У. А. Навумовіч — Мінск.: Вышэйшая школа, 2013.
{{Бібліяінфармацыя}}
|
