Габсбургі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
MastiBot (размовы | уклад)
др робат Мяняем: br:Tiegezh Habsburg
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Каралеўскі дом |
[[Image:Armoiries Habsbourg.svg|thumb|Герб першых Габсбургаў]]
| прозвішча = Габсбургі
{{вызнч|1=Габсбургі}} - дынастыя, якая атрымала сваю назву ад аднайменнага замка на тэрыторыі Швейцарыі.
| стан =
| герб =[[Выява:Wappen röm.kaiser.JPG|250px|Герб рымскіхімператараў роду Габсбургаў.]]
| краіна =
| родапачынальны дом =
| тытулы =<nowiki></nowiki>
* Граф Габсбург
* [[Спіс кіраўнікоў Аўстрыі | князь Аўстрыі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Штырыі | князь Штырыі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Карынтыі | князь Карынтыі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Ціроля | Граф Ціроль]]
* Князь Крайны
* [[Спіс кіраўнікоў Аўстрыі | князь Пярэдняй Аўстрыі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Аўстрыі | князь Унутранай Аўстрыі]]
* [[Спіс каралёў Германіі | Кароль Германіі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Чэхіі | Кароль Чэхіі]]
* [[Спіс каралёў Венгрыі | Кароль Венгрыі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Бургундыі | князь Бургундыі]]
* [[Спіс кіраўнікоў графства Галандыя | Граф Галандыі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Люксембурга | Граф Люксембурга]]
* [[Спіс кіраўнікоў Аўстрыі | Эрцгерцаг Аўстрыі]]
* [[Спіс імператараў Свяшчэннай Рымскай імперыі | Імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі]]
* [[Спіс каралёў Іспаніі | Кароль Іспаніі]]
* [[Спіс каралёў Партугаліі | Кароль Партугаліі]]
* [[Спіс каралёў Харватыі | Кароль Харватыі і Славоніі]]
* [[Спіс кіраўнікоў Мексікі | Імператар Мексікі]]
* [[Спіс каралёў Нэапалітанская каралеўства | Кароль Неапаля]]
* [[Спіс каралёў Сіцыліі | Кароль Сіцыліі]]
| заснавальнік =[[Гунтрам Багаты]]
| апошні кіраўнік =[[Карл I Габсбург|Карл I]]
| цяперашні глава =[[Ота фон Габсбург]]
| год заснавання =кал.[[930]] года
| спыненне роду =
| зрушэнне =[[1918]] год
| нацыянальнасць =
| малодшыя лініі =<nowiki></nowiki>
* Альбертынская лінія
* Леапольдзінская лінія
** Штырыйская галіна
** Цірольская галіна
* Іспанская лінія
* Гасбурга-Латарынгскі дом
}}
 
{{вызнч|1=Габсбургі}} - адна з найбольш магутных манархічных дынастый Еўропы на працягу [[Сярэднявечча]] і [[Новы час|Новага часу]]. Прадстаўнікі дынастыі вядомыя як кіраўнікі [[Аўстрыя|Аўстрыі]] (з [[1282]]), якая трансфармівалася пазней ў шматнацыянальную [[Аўстрыйская імперыя|Аўстрыйскую імперыю]] (да [[1918]] г.),якая з'яўлялася адной з вядучых еўрапейскіх дзяржаў, а таксама як імператары [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]], чый прастол Габсбург займалі з [[1438]] па [[1806]] г . (з кароткім перапынкам у [[1742]]-[[1745]] гг.)
 
== Гісторыя ==
 
У [[1273]] г. [[Рудольф Габсбург|Рудольфа Габсбурга]] абралі імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі, гэты тытул успадкавалі і яго нашчадкі. Ён набыў у сваё валаданне герцагства Аўстрыю і [[Штырыя|Штырыю]]. У [[XVI]] ст. Габсбургі падзяліліся на дзве галіны: іспанскую і аўстрыйскую. Імператарская карона захоўвалася аўстрыйскай галіной. Іспанская правячая дынастыя абарвалася ў [[1700]] ггодзе, уступіўшы дынастыі Бурбонаў[[Бурбоны|Бурбона]]ў. Аўстрыйская - згасла ў [[1780]] г., разам са смерцяй імператрыцы [[Марыя Тэрэзія|Марыі Тэрэзіі]]. Але нашчадкі яе і яе мужа [[Франц I Габсбург|Франца I]] (вялікага герцага Тасканскага і былога герцага Латарынгіі) перанялі імя Габсбургаў (дакладней - Габсбург-Латарангіў). Унук Марыі Тэрэзіі, апошні імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі [[Франц II Габсбург|Франц II]] у [[1804]] г. абвясціў сябе першым імператарам новаўтворанай Аўстрыйскай імперыі пад імем Франца I (з [[1867]] г. - Аўстра-Венгрыя). Апошнім манархам з дынастыі Габсбургаў быў імператар Аўстра-Венгрыі Карл I, які зрокся ўлады ў [[1918]] г. Яго сын [[Ота Габсбург]] пасля быў дэпутатам Еўрапарламента.
=== Герцагі Аўстрыйскія ===
 
Радок 18 ⟶ 62:
* [[Леапольд IV Габсбург|Леапольд IV]] (1371-1411)
* [[Эрнэст I Габсбург|Эрнэст I]] (1377-1424)
[[Image:Armoiries Habsbourg.svg|thumb|Герб першых Габсбургаў]]
 
=== Імператары Свяшчэннай рымскай імперыі ===