Вікіпедыя

Вярхоўскія княствы: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
др стыль
Радок 1:
'''Вярхоўскія княствы''' — агульная назва дробных княстваў-вотчын — [[Адоеўскае княства|Адоеўскае]], [[Навасільскае княства|Навасільскае]], [[Варатынскае княства|Варатынскае]], [[Бялёўскае княства|Бялёўскае]], [[Мязецкае княства|Мязецкае (Мяшчоўскае)]], [[Казельскае княства]]ў, ад іх ад размяшчэння ў вярхоўях ракі [[Рака Ака|Акі]].
'''Вярхоўскія княствы''' — некалькі дробных княстваў-вотчын: [[Адоеўскае княства|Адоеўскае]], [[Навасільскае княства|Навасільскае]], [[Варатынскае княства|Варатынскае]], [[Бялёўскае княства|Бялёўскае]], [[Мязецкае княства|Мязецкае (Мяшчоўскае)]], [[Казельскае княства|Казельскае]], якія атрымалі агульную назву ад свайго размяшчэння ў вярхоўях [[Рака Ака|р. Акі]]. Утварыліся ў [[XIV стагоддзе|XIV]] — пач. [[XV стагоддзе|XV]] ст. у выніку феадальнай раздробненасці [[Чарнігаўскае княства|Чарнігаўскага княства]], а таксама ў выніку падараванняў [[Вялікія князі літоўскія|вялікіх князёў літоўскіх]]. З кан. XIV — пач. XV ст. Вярхоўскія княствы ўваходзілі ў склад [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], плацілі штогадовы плацёж — "палетняе". Кожнае княства дзялілася паміж братамі на часткі — "дольніцы". Па Уграўскаму дагавору 1408 г. тэрыторыя Вярхоўскіх княстваў на захад ад [[Рака Угра|р. Угры]] прызнавалася ўладаннем [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]. Унутраныя праблемы ВКЛ у другой пал. XV ст. прывялі да таго, што дзяржава стала няздольная да абароны сваіх усходніх ускраін ад "наездаў" [[Вялікае Княства Маскоўскае|Масквы]], у выніку чаго частка [[Князі вярхоўскія|вярхоўскіх князёў]] пайшла на "ад'езд" (мусіла перайсці пад уладу маскоўскага князя). Па дагавору 1494 г. ВКЛ прызнала ўключэнне Вярхоўскіх княстваў у склад ВКМ. Амаль адразу пасля ўключэння ў Маскоўскую дзяржаву значная частка [[Удзельнае княства|ўдзелаў]] была ліквідавана, толькі некаторыя з іх захаваліся на пэўны час, а менавіта [[Адоеўскае княства]] — да [[1573]] і [[Варатынскае княства|Варатынскае]] — да [[1577]].
 
Утварыліся ў XIV — пачатку XV ст. праз феадальную раздробненасць [[Чарнігаўскае княства|Чарнігаўскага княства]], а таксама наданняў [[Вялікія князі літоўскія|вялікіх князёў літоўскіх]]. З канца XIV — пачатку XV ст. Вярхоўскія княствы ўваходзілі ў склад [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], плацілі штогадовы плацеж — «палетняе». Кожнае княства дзялілася паміж братамі на часткі — «дольніцы». [[Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім (1406—1408)|Уграўскім дагаворам 1408 года]] тэрыторыя Вярхоўскіх княстваў на захад ад ракі [[Рака Угра|Угры]] прызнавалася ўладаннем Вялікага Княства Літоўскага.
== Крыніцы ==
 
* Любавский, М. Областное деление и местное управление Литовско-Русского государства ко времени издания Первого Литовского Статута: Исторические очерки / Матвей Любавский. – [М., 1892].▼
Праз унутраныя праблемы Вялікага Княства Літоўскага ў 2-й палове XV ст. яно стала няздольным абараніць свае ўсходнія рэгіёны ад «наездаў» [[Вялікае Княства Маскоўскае|Масквы]], у выніку частка [[Князі вярхоўскія|вярхоўскіх князёў]] «ад’ехала» (на сваёй волі перайшла пад уладу вялікага князя маскоўскага). Дагавора 1494 года Вялікае Княства Літоўскае прызнала ўключэнне Вярхоўскіх княстваў у склад Маскоўскай дзяржавы. Амаль адразу пасля ўключэння ў Маскоўскую дзяржаву значная частка [[Удзельнае княства|ўдзелаў]] была ліквідавана, толькі некаторыя захаваліся на пэўны час, а менавіта [[Адоеўскае княства]] — да 1573, і Варатынскае — да 1577 года.
* Шеков, А.В. Верховские княжества: (Краткий очерк политической истории XIII – середины XVI вв.) / А.В.Шеков. – Тула, 1993. – 93 с.: рис., табл. – (Труды Тульской археологической экспедиции, Выпуск 1).▼
 
== Літаратура ==
▲* ''Любавский, М.'' Областное деление и местное управление Литовско-Русского государства ко времени издания Первого Литовского Статута: Исторические очерки / Матвей Любавский. – — [М., 1892].
▲* ''Шеков, А. В.'' Верховские княжества: (Краткий очерк политической истории XIII – — середины XVI вв.) / А. В. Шеков. – — Тула, 1993. – — 93 с.: рис., табл. – — (Труды Тульской археологической экспедиции, Выпуск 1).
 
[[Катэгорыя:Вярхоўскія княствы| ]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Вярхоўскія_княствы"