Давыд Ігаравіч: Розніца паміж версіямі

'''ДАВЫД ІГАРАВІЧ''' (каля [[Wp/be/1055|1055]] - [[Wp/be/25 ліпеня|25 ліпеня]] [[Wp/be/1113|1113]]), [[Wp/be/Князі дарагабужскія (Валынь)|кн. дарагабужскі]] (?-[[Wp/be/1080|1080]]; [[Wp/be/1085|1085]]-[[Wp/be/1087|1087]]; [[Wp/be/1099|1099]]-[[Wp/be/1113|1113]]), [[Wp/be/Князі тмутараканскія|кн. тмутараканскі]] (1080–10821080–[[Wp/be/1082|1082]]), [[Wp/be/Князі ўладзімір-валынскія|кн. уладзімір-валынскі]] ([[Wp/be/1087|1087]]-1099). Сын [[Wp/be/Ігар Яраславіч|Ігара Яраславіча]] і [[Wp/be/Кунігунда Арламюндская|Кунігунды]], дачкі графа [[Wp/be/Ота II Арламюндскі|Ота II Арламюндскага]]. Жанаты на дачке [[Wp/be/Уладзіслаў I Герман|Уладзіслава I Германа]].

У 1080 Д.І. незадаволены сваім [[Wp/be/Дарагабужскае княства (Валынь)|дарагабужскім удзелам]], разам з [[Wp/be/Валадар Расціславіч|Валадаром Расціславічам]], захапіў [[Wp/be/Тмутараканскае княства|Тмутараканскае княства]] выгнаўшы [[Wp/be/Рацібор (пасаднік тмутараканскі)|Рацібора]] - пасадніка кн. чарнігаўскага[[Wp/be/Усевалад Яраславіч|Усевалада Яраславіча]]. Некалькі гадоў Д.І. і Валадар княжылі ў [[Wp/be/Тмутаракань|Тмутаракані]], дзе да іх далучыўся Валадараў брат – [[Wp/be/Васілька Расціславіч|Васілька Расціславіч]], пакуль у [[Wp/be/1082|1082]] з [[Wp/be/Візантыя|Візантыі]] (з [[Wp/be/Радос|в. Радос]]) не вярнуўся [[Wp/be/Алег Святаславіч|Алег Святаславіч]], які заняў Тмутаракань, перабіў [[Wp/be/Хазары|хазараў]] забіўшых яго брата [[Wp/be/Раман Святаславіч|Рамана]], а Д.І., Валадара і Васільку адпусціў. У [[Wp/be/1084|1084]] Д.І. зноў з Валадаром і Васількам захапілі [[Wp/be/Уладзімір-Валынскі|Уладзімір-Валынскі]], але калі з войскам падыйшоў [[Wp/be/Уладзімір Усеваладавіч|Уладзімір Манамах]] збеглі адтуль. Тады Д.І. з дружынай пайшоў да дняпроўскага вусця [[Wp/be/Дняпро|Дняпра]], захапіў Алеш’е[[Wp/be/Алешша|Алешша]] дзе рабаваў караваны візантыйскіх судоўсуднаў, ідучых з [[Wp/be/Кіеў|Кіева]]. Усевалад Яраславіч, якому Д.І. даводзіўся пляменнікам, жадаючы спыніць разбоі паслаў на яго войска, якое запапіўшы прывяло Д.І. у Кіеў дзе Усевалад Яраславіч надаў пляменніку [[Wp/be/Дарагабуж (Валынь)|Дарагабуж]] (левы бераг [[Wp/be/Гарынь|р. Гарынь]]) – яго папярэднюю воласць, а пасля смерці [[Wp/be/Яраполк Ізяславіч|Яраполка Ізяславіча]] дадаў Уладзімір-Валынскі.

У [[Wp/be/1097|1097]] Д.І. удзельнічаў у [[Wp/be/I з'езд у Любечы|з'езде ў Любечы]], пасля разам з [[Wp/be/Святополк Ізяславіч|Святополкам Ізяславічам]] адправіўся ў Кіеў. Тут некаторыя [[Wp/be/Баяры|баяры]] сталі намаўляць Д.І. на Васілька Расціславіча. Д.І. паверыў хлуслівым паклёпам, а потым упэўніў і недаверлівага Святаполка, што Васілька яму вораг. Змовіўшыся, Святаполк і Д.І. запрасілі Васілька на княжы двор у Кіеў. Тут Васілька схапілі, скавалі падвойнымі ланцугамі і прыставілі вартавога на ноч. У наступную ноч слугі Д.І. перавезлі Васілька ў [[Wp/be/Белгарад (Кіеўская вобласць)|Белгарад]] і там асляпілі, а потым адвезлі ў зняволенне ва Уладзімір-Валынскі.

Уладзімір Манамах, [[Wp/be/Давыд Святаславіч|Давыд]] і [[Wp/be/Алег Святаславіч|Алег Святаславічы]], пазнаўшы аб гэтым злачынстве, пайшлі на Святаполка вайной, але памірыліся з ім папры пасярэдніцтве [[Wp/be/Мітрапаліты кіеўскія і ўсея Русі|мітрапаліта]] і ўсіх кіяўлян. І паслалі сказаць Святаполку: ''"Гэтая сварка з-за Давыда. Ідзі зараз на яго і альбо захапі, альбо прагані яго"''. Святаполк пагадзіўся з прысудам князёў, але замарудзіў з паходам.

Тым часам увесну 1098 Д.І. пайшоў заняць Васількаву воласць [[Wp/be/Церабоўль|Церабоўль]]. Брат Васілька, Валадар Расціславіч, сустрэў Д.І. ў [[Wp/be/Бужск|Бужска]]. ДавыдД.І. не пажадаў уступаць з ім у бой і зачыніўся ў Бужске, а Валадар паслаў сказаць яму: ''"Чаму, зрабіўшы зло, не павінішся ў тым? Успомні, колькі ты ўжо зла нарабіў!"'' Д.І. стаў вінаваціць ва ўсім Святаполка, гаворачы: ''"Хіба я гэта зрабіў? Хіба ў маім гэта было горадзе? Я сам баяўся., што мяне схопяць і паступяць са мной гэтак жа; нехаця прыйшлося мне далучыцца да змовы і дзейнічаць заадно са Святаполкам"''. Валадар адказваў на гэта: ''"Бог сведка таму, а зараз адпусці брата майго, і я з табой паміруся"''. Д.І. узрадаваўся і зараз жа выдаў Васілька Валадару, і быў складзены мір. Васілька сеў у Церабоўле, а Д.І. вярнуўся ва Уладзімір-Валынскі.

Трохі пачакаўшы Валадар і Васілька пайшлі на Д.І., узялі [[Wp/be/Із’езд|із’ездам]] [[Wp/be/Усевалаж (Валынь)|Усевалаж]], спалілі яго, а жыхароў забілі. Затым пайшлі да Уладзіміра-Валынскага. Д.І. зачыніўся ў [[Wp/be/Горад|горадзе]], а браты аблажыўшы горадяго паслалі да ўладзімірлян з такімі словамі: ''"Мы прыйшлі не на горад ваш і не на вас, а на ворагаў сваіх: на [[Wp/be/Турак (баярын уладзімір-валынскі)|Турака]], на [[Wp/be/Лазар (баярын уладзімір-валынскі)|Лазара]] і на [[Wp/be/Васіль (баярын уладзімір-валынскі)|Васіля]], бо гэта яны падгаварылі Давыда і схілілі яго на злачынства"''. Гараджане, выслухаўшы паслоў, сабралі веча і сказалі Д.І.: ''"Выдай мужоў гэтых, не будзем біцца за іх, а за цябе біцца можам. Калі не аддасі іх, то адамкнем брамы, а ты сам аб сабе падбай"''. Д.І. змушаны быў выдаць сваіх дарадцаў Васіля і Лазара. Толькі Турака не мог ён выдаць, бо той збег у Кіеў. Пасля гэтага Расціславічы склалі мір з Д.І., а на другі дзень павесілі Васіля і Лазара і расстралялі целы іх Васількавы [[Wp/be/Отракі|отракі]].

У 1099 Святаполк Ізяславіч, як абяцаў, пайшоў вайной на Д.І., які пазнаўшы аб прыбыцці Святаполка ў [[Wp/be/Брэст|Берасце]], адправіўся ў [[Wp/be/Польшча|Польшчу]] да свайго цесця Уладзіслава Германа за дапамогай. ПалякіУладзіслаў абяцаліабяцаў дапамагчы Д.І., узяўшы з яго за то абяцанне 50 [[Wp/be/Грыўня (плацёжны злітак)|грыўняў]] золата, але саюз са Святаполкам здаўся Уладзіславу выгоднейвыгадней. Д.І. зачыніўся ва Уладзіміры-Валынскім, а Святаполк стаяў пад горадам сем тыдняў. Д.І. усё не здаваўся, чакаючы дапамогі ад палякаў, аале нарэшце, бачачы, што чакаць няма чаго, стаў прасіць у Святаполка, каб той выпусціў яго з горада. Святаполк пагадзіўся, і яны пацалавалі адзін аднаму крыж ([[Wp/be/22 красавіка|22 красавіка]] 1099), пасля чаго ДавыдД.І. выехаў у [[Wp/be/Чэрвень|Чэрвень]], а Святаполк заехаў ва Уладзімір-Валынскі, пасадзіў тут сына [[Wp/be/Мсціслаў Святаполчыч|Мсціслава]], а іншага сына, [[Wp/be/Яраслаў Святаполчыч|Яраслава]], паслаў у [[Wp/be/Венгрыя|Венгрыю]] па караля [[Wp/be/Каламан (кароль Венгрыі)|Каламана]], каб ваяваць разам з ім супраць Расціславічаў.

Агульная небяспека зноў злучыла Расціславічаў з Д.І., пакінуўшы сваёй жонку ў Валадара, ён адправіўся шукаць падмогі ў [[Wp/be/Полаўцы|полаўцаў]]. Па дарозе сустрэў [[Wp/be/Баняк (хан палавецкі)|Баняка]] з яго ардой і разам з ім раптоўна напаў на венграў. Не вытрымаўшы націску, тыя пабеглі ўздоўж берага [[Wp/be/Сан (рака)|Сану]], а полаўцы гналіся за імі два дня, забіваючы іх без ліку. Яраслаў Святаполчыч збег у Польшчу, а Д.І. захапіў [[Wp/be/Суцейск|Суцейск]] і Чэрвень, а потым раптоўна з'явіўся пад Уладзімір-Валынскім. Гараджане паспяхова абараняліся ад полаўцаў, але неўзабаве Мсціслаў Святаполчыч загінуў ў баі.

Святаполк адразу жа паслаў супраць Д.І. свайго ваяводу [[Wp/be/Пуцята (ваявода кіеўскі)|Пуцяту]]. Пуцята прыйшоў да [[Wp/be/Луцк|Луцка]] і тут злучыўся са Святаславам[[Wp/be/Святаслаў Давыдавічам,Давыдавіч сынамЧарнігаўскі|Святаславам Давыда СвятаславічаДавыдавічам]]. Яны разам пайшлі да Уладзімір-Валынскага і [[Wp/be/5 жніўня|5 жніўня]] раптоўна напалі на яго, калі ніхто іх не чакаў, а самаго Д.І. не было, і прыняліся секчы ўсіх, хто трапляўся на шляху. Гараджане выскачылі з-за сценаў і таксама пачалі секчы ваяроў Д.І. Святаслаў і Пуцята пасадзілі ва Уладзімір-Валыскім пасадніка [[Wp/be/Васіль (пасаднік уладзімір-валынскі)|Васіля]] і пайшлі кожны ў свой горад. Д.І. зноў пабег у стэп да Баняка, разам з ім і са мноствам полаўцаў вярнуўся на [[Wp/be/Русь|Русь]] і аблажыў Святаслава ў Луцку. Святаслаў, бачачы, што не можа супрацьстаяць такому вялікаму войску, звключыўзаключыў з Д.І. мір і з'ехаў да бацькі ў [[Wp/be/Чарнігаў|Чарнігаў]]. Д.І. заняў Луцк, зараз жа пайшоў на Уладзімір-Валынскі, пасадніка Васіля прагнаў, заняў горад і сеў у ім княжыць.

У [[Wp/be/Жнівень|жніўні]] 1100 уна [[Wp/be/I з'езд ў Віцічаве|з'езде ў Віцічаве]] сустрэліся Святаполк, Уладзімір, Давыд і Алег Святаславічы. Князі дамовіліся паміж сабою, што не прабачаць Д.І. яго падступства. Праз 20 дзён князі сустрэлісязноў [[Wp/be/II з'езд ў тымВіцічаве|з'ехаліся жаў Віцічаве]], і прыйшоў да іх Д.І. Князі стаялі кожны са сваёй дружынай, а Д.І. сядзеў убаку, таму што князі не дапусцілі яго да сабе. Затым, параіўшыся, князі паслалі да Д.І. кожны сваіх баяраў, тыя казалі: ''"Вось, што гавораць табе браты: не жадаем даваць табе Ўладзіміра, таму што ты ўсадзіў нож у нас, чаго не было ў Рускай зямлі. Мы цябе не чапаем і ніякага зла табе не робім - ідзі ў Бужск і сядзі там, а ЎладзімірУладзімір аддасць Святаполк сыну свайму Яраславу"''. Д.І. з'ехаў у [[Wp/be/Бужск|Бужск]] дя якога яму дадалі [[Wp/be/Астрог|Астрог]], Дубен[[Wp/be/Дубна (Валынь)|Дубну]], [[Wp/be/Чартарыйск|Чартарыйск]] і 400 грыўняў срэбра. У [[Wp/be/1111|1111]] удзельнічаў у вялікім паходзе супраць полаўчаў за [[Wp/be/Дон|Дон]]. Святаполк дадаў яму ў воласць яшчэ і Дарагабуж - папярэднюю яго воласць. Па смерці цела Д.І. было пахавана ў Кіеве, у [[Wp/be/Царква Багародзіцы (Кіеў)|царкве св. Багародзіцы]].