Вестран: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др аўтаматычны перанос катэгорыі
выпраўленне перасылак
Радок 1:
'''Вестрон''' (''Westron''), ці '''Усеагульная мова''' (''Common Speech'') - у творах [[Джон Рональд Руэл Толкін|Дж. Р. Р. Толкіна]] родная мова практычна ўсіх народаў заходняга [[Міжзем'еМіжзем’е|Міжзем'я]].
 
== Паходжанне і развіццё ==
Першапачаткова, мовы [[Людзі, Міжзем'е(Міжзем’е)|людзей]] былі шматлікімі і вельмі разнастайнымі. Частка з іх падверглася ўплыву [[Эльфы, Міжзем'е(Міжзем’е)|эльфійскіх]] моў, іншыя - [[Оркі, Міжзем'е(Міжзем’е)|оркаўскіх]] і [[Гномы, Міжзем'е(Міжзем’е)|гномьіх]] моў. Дзякуючы мудрацам [[Гандалін]]а захаваліся веды аб [[таліска]] — мове народаў [[Беор]]а, [[Халет]] і [[Хадор]]а, — ад якой развілася [[адунаік|адунайская мова]] жыхароў [[Нуменар]]а.
 
Калі нуменорцы пачалі асвойваць заходняе ўзбярэжжа Міжзем'я, стала зразумела, што іх мова цесна звязана з мясцовымі. У выніку іх змяшэння і ўзнікла адзіная мова, пасля названая ''вестран''. Ад нуменорскіх застаў і ўмацаванняў вестран распаўсюдзіўся ў глыбіню мацерыка - [[Эрыядор]] і прылягаючыя землі (у якіх адбываліся падзеі [[Хобіт, альбоабо тудыТуды і назад|Хобіта]] і [[Уладар пярсцёнкаў|уладара пярсцёнкаў]]). Народы [[Раваніён]]а, які знаходзіўся па-за [[Туманныя горы|Туманнымі гарамі]], слаба кантактавалі з нуменорцамі, таму там захаваліся іх уласныя мовы. Таксама вестран амаль не паўплываў на мовы гвайтурым ([[сіндарын|сінд.]] Gwathuirim) (продкаў [[Спіс другасных геаграфічных аб'ектаў Арды#Дунланд|дунладнцаў]] і народа [[Спіс другасных геаграфічных аб'ектаў Арды#Белыя горы|Белых гор]], якія часта змагаліся з Нуменарам.
 
Пасля гібелі вострава, тыя хто выжылі з ліку Верныз заснавалі ў Міжзем'і каралеўствы [[Арнор]] і [[Гондар]]. У адрозненні ад таго, як іх суродзічы некалі змагаліся супраць эльфаў, жыхары каралеўстваў засяродзіліся на вывучэнні і выкарыстанні эльфійскіх моў, што прывяло да пэўнага заняпаду Усеагульнай мовы. Пазней, [[дунадан|дунэдайн]] дапоўнілі і ўзбагацілі вестран эльфійскімі запазычаннямі. Больш развітая мова стала мовай гандлю і дыпламатыі на ўсіх землях і гасцінцах каралеўстваў, закранаючы [[Спіс гарадоў Арды#Дэйл|Дэйл]] і [[Эрэбар]]. Нават оркі [[Саўран]]а ўжывалі скажоную форму вестрана для зносін паміж сабой.