Паўночная вайна (1655—1660): Розніца паміж версіямі

|частка = [[Шведскі патоп]], [[Паўстанне Хмяльніцкага]], [[Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай (1654—1667)|Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай, 1654—1667]]

Да [[1655]] года Рэч Паспалітая была вельмі саслаблена [[Паўстанне Хмяльніцкага|паўстаннем Хмяльніцкага]] і распачатай [[Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай, (1654—1667)|вайной з Расіяй]]. Швецыя імкнулася, авалодаўшы прыбалтыйскай тэрыторыяй Рэчы Паспалітай, замацаваць сваё панаванне на [[Балтыйскае мора|Балтыцы]].

У пачатку 1656 шведы былі выгнаны з тэрыторыі Рэчы Паспалітай, чаму спрыяла заключэнне ўвесну 1656 перамір'я паміж Расіяй з Рэччу Паспалітай і пачатак [[руска-шведская вайна 1656—58|руска-шведскай вайны 1656—58]]. Аднак улетку 1656 года шведы з дапамогай Брандэнбурга зноў авалодалі Варшавай. Карл X высунуў праект падзелу Рэчы Паспалітай і заручыўся падтрымкай трансільванскага князя [[Дзьёрдзь II Ракацы|Дзьёрдзя II Ракацы]], войскі якога ўварваліся ў Польшчу ў [[1657]] годзе, але былі разбіты. Таксама Карл заручыўся падтрымкай украінскага гетмана [[Багдан Хмяльніцкі|Багдана Хмяльніцкага]], які паслаў дзесяцітысячны корпус на чале з наказным гетманам [[Антон Мікітавіч Ждановіч|Антонам Ждановічам]] на дапамогу шведска-трансільванскім войскам. Рэч Паспалітая атрымала падтрымку Аўстрыі і коштам адмовы ад правоў [[сюзерэнітэт]]у над Усходняй Прусіяй дамаглася пераходу на свой бок Брандэнбурга ([[Вяляўска-Быдгашчцкі трактат 1657]]). Пасля ўступлення ў вайну (чэрвень 1657) Даніі супраць Швецыі шведскія войскі амаль цалкам пакінулі тэрыторыю Рэчы Паспалітай. У 1658 Данія, пацярпеўшы паражэнне, выйшла з вайны, страціўшы паводле [[Роскільскі мір, 1658|Роскільскага міру 1658]] [[Сконэ]] і іншыя тэрыторыі. Але ў тым жа годзе яна аднавіла вайну, атрымаўшы падтрымку не толькі Рэчы Паспалітай, Аўстрыі і Брандэнбурга, але і [[Нідэрланды|Нідэрландаў]].

* [[Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай (1654—1667)|Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай, 1654—1667]]