Трыбун: Розніца паміж версіямі

'''Ваенны трыбун''' ({{lang-la | tribunus militum}}) - камандная пасада ў рымскім легіёне. У эпоху [[Рымская рэспубліка|Рэспублікі]] ў кожным рымскім легіёне было некалькі (звычайна шэсць) трыбунаў, якія павінны былі камандаваць [[Легіён,Рымскі Старажытны Рымлегіён|легіёнам]] па чарзе. Як правіла, ваенныя трыбуны адбываліся з шляхетных сем'яў. Аднак, паколькі яны часта не мелі дастатковага вопыту, а распыленне камандных функцый істотна ўскладняла кіраўніцтва легіёнам, ужо ў эпоху, непасрэдна папярэднюю грамадзянскім войнам (у прыватнасці, падчас вайны ў [[Афрыка|Афрыцы]] супраць цара Югурты), вайскаводы перадавяралі кіраўніцтва легіёнам [[Легат, (Старажытны Рым)|легата]], як правіла, дасведчаным ваеначальнікам, сваім сябрам ці сваякам. Трыбунам пры гэтым заставаліся дапаможныя і дарадчыя функцыі, а таксама камандаванне асобнымі вылучанымі падраздзяленнямі ў адну або некалькі [[кагорта]]ў. У эпоху [[Рымская імперыя|Імперыі]] ў кожным легіёне быў адзін ваенны трыбун з ліку [[Сенат, (Старажытны Рым)|сенатараў]] - tribunus laticlavius ​​(другі па старшынстве ў легіёне пасля [[Легат, (Старажытны Рым)|легата]]) і пяць - з саслоўя [[эквіты|вершнікаў]] - tribunus angusticlavius.

'''Плебейскі трыбун''' - ({{lang-la | tribunus plebis}}) - службовая асоба, якая згодна з рымскай традыцыі з 494 г. да н. э. штогод абіраецца з плебеяю на сходах па [[трыба]]х. Пасада народных трыбунаў была ўведзена для абароны правоў [[плебеі|плебеяў]] ад самавольства [[патрыцыі|патрыцыянскіх]] [[Магістратура, (Старажытны Рым)|магістратаў]]. У перыяд позняй рэспублікі штогод выбіралі 10 трыбунаў.

Трыбуны мелі права накладваць вета на распараджэнні або пастановы любога магістрата (акрамя [[дыктатар]]а і [[Цэнзар, Старажытны Рым|цэнзара]]) і [[Сенат, (Старажытны Рым)|сената]], арыштоўваць і прыгаворваць да штрафу магістратаў (акрамя дыктатара) і радавых грамадзян, склікаць сходу плебеяў, пасяджэнні трыбутных каміцый і сената і старшынстваваць на іх, выдаваць эдыкты і прапаноўваць законапраекты. Трыбуны былі адзінай магістратурай, не складаючай свае паўнамоцтвы перад прызначаным дыктатарам.

* [[Легіён,Рымскі Старажытны Рымлегіён|Легіён]]