Кіеўская культура: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
шаблон, вікіфікацыя, стыль
Радок 1:
{{Археалагічная культура
'''Кіеўская культура''' — археалагічная культура плямён, якія II—III — сярэдзіне V ст н.э. жылі на сучаснай тэрыторыі [[Кіеўская вобласць|Кіеўскай]] (Поўнач), [[Чарнігаўская вобласць|Чарнігаўскай]] і [[Сумская вобласць|Сумскай]] абласцей [[Украіна|Украіны]], на ўсходзе [[Гомельская вобласць|Гомельскай]] і поўдні [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай]] абласцей [[Беларусь|Беларусі]], поўдзень [[Бранская вобласць|Бранскай]] і захад [[Курская вобласць|Курскай]] абласцей [[Расія|Расіі]]. Вылучыў у [[1953]] г. украінскі археолаг [[Валянцін Мікалаевіч Даніленка|В. М. Даніленка]]. Назва ад помнікаў, выяўленых у [[Кіеў|Кіеве]] і яго наваколлі. Насельніцтва жыло на селішчах плошча 0,5 — 2 га (зрэдку да 6-8 га), займалася пераважна земляробствам і жывёлагадоўляй. Іх жыллё было 2 тыпаў: прамавугольныя ў плане паўзямлянкі, паглыбленыя ў зямлю на 0,4 — 1,2 м, плошча 8 — 24 м², і наземныя слупавой канструкцыі з адкрытымі агнішчамі. Пахавальны абрад — трупаспаленне; перапаленыя косці змяшчаліся ў круглыя ці авальныя ямкі глыбінёй 0,2 — 0,6 м; вядомы і урнавыя пахаванні. Пахавальны інвентар: побытавыя рэчы, прадметы ўпрыгожання, рэшткі трызны. Кераміка (гаршкі, міскі, пасудзінкі малых памераў, дыскі-накрыўкі і іншае) ляпная, зрэдку арнаментаваная насечкамі і пальцавымі ўцісканнямі па краях ці расчосамі грэбеня па тулаве; сустракаецца глянцаваныпосуд. З жалеза і сталі выраблялі нажы, [[Свярдло|свердлы]], [[нажніцы]], сярпы, [[Зброя|зброю]] і іншае; з косці — [[Іголка|іголкі]], [[спіцы]], [[Шыла|шылы]]; з гліны — [[Тыгель|тыглі]], льячкі, [[грузіла|грузілы]], прасліцы; з каменю — тачыльныя брускі, зерняцёркі, [[жорны]]. Тыповыя для плямён Верхняга Падняпроўя — вырабы з выемчатай эмаллю (бронзавыя падвескі, фібулы і іншае). З рымскіх правінцый на тэрыторыі плямён Кіеўскай культуры траплялі чырваналакавая кераміка, бронзавыя пасудзіны, пінцэты, шкляныя пацеркі, манеты. Большасць даследчыкаў лічыць, што Кіеўская культура сфарміраваля на аснове позназарубінецкіх старажытнасцей з уключэннем некаторых традыцый, запазычаных у плямён пшэворскай культуры і штрыхаванай керамікі культуры. Існуе меркаванне, што насельніцтва Кіеўскай культуры — продкі славян, некаторыя лічаць іх усходнімі балтамі. Найбольш вядомыя помнікі кіеўскай культуры на Беларусі — [[Тайманава]], [[Новы Быхаў]].
| Эпоха =[[Жалезны век]]
| Назва = Кіеўская культура
| Культура-папярэдніца = [[Зарубінецкая культура]]
| Культура-наступніца = [[Банцараўская культура]], [[Калочынская культура]], [[Культура полацка-смаленскіх доўгіх курганоў]],
| Геаграфічны рэгіён = [[Усходняя Еўропа]]
| Ілюстраванне = [[Выява:Паселішча каля в. Тайманава. Фібула з белага металу.jpg|250 px]]
| Подпіс да ілюстрацыі = [[Фібула]], знойдзеная каля вёскі [[Тайманава]]
| У складзе =
| Датаванне культуры = [[2 стагоддзе|II стагоддзе]] — [[V стагоддзе|III стагоддзе]]
| Тэрыторыя распаўсюджвання = [[Украіна]], [[Беларусь]], [[Расія]]
| Этнічная прыналежнасць = [[славяне]]
| Тып гаспадаркі = [[сельская гаспадарка]]
| Асноўныя даследчыкі = [[Валянцін Мікалаевіч Даніленка|В. М. Даніленка]]
| Карта рэгіёна = East Europe Archaeological Kievan-Chernyakhov.jpg
| Катэгорыя на Вікіскладзе =
}}
 
'''Кіеўская культура''' — [[археалагічная культура]] плямён, якія [[2 стагоддзе|II]]—[[3 стагоддзе|III]] — сярэдзіне [[5 стагоддзе|V]] стст. н.э. жылі на сучаснай тэрыторыі поўначы [[Кіеўская вобласць|Кіеўскай]] вобласці, [[Чарнігаўская вобласць|Чарнігаўскай]] і [[Сумская вобласць|Сумскай]] абласцей [[Украіна|Украіны]], на ўсходзе [[Гомельская вобласць|Гомельскай]] і поўдні [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай]] абласцей [[Беларусь|Беларусі]], поўдзень [[Бранская вобласць|Бранскай]] і захад [[Курская вобласць|Курскай]] абласцей [[Расія|Расіі]].
 
Вылучыў у [[1953]] г. украінскі археолаг [[Валянцін Мікалаевіч Даніленка|В. М. Даніленка]]. Назва ад помнікаў, выяўленых у [[Кіеў|Кіеве]] і яго наваколлі.
 
'''Кіеўская культура''' — археалагічная культура плямён, якія II—III — сярэдзіне V ст н.э. жылі на сучаснай тэрыторыі [[Кіеўская вобласць|Кіеўскай]] (Поўнач), [[Чарнігаўская вобласць|Чарнігаўскай]] і [[Сумская вобласць|Сумскай]] абласцей [[Украіна|Украіны]], на ўсходзе [[Гомельская вобласць|Гомельскай]] і поўдні [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай]] абласцей [[Беларусь|Беларусі]], поўдзень [[Бранская вобласць|Бранскай]] і захад [[Курская вобласць|Курскай]] абласцей [[Расія|Расіі]]. Вылучыў у [[1953]] г. украінскі археолаг [[Валянцін Мікалаевіч Даніленка|В. М. Даніленка]]. Назва ад помнікаў, выяўленых у [[Кіеў|Кіеве]] і яго наваколлі. Насельніцтва жыло на селішчах плошча 0,5 — 2 га (зрэдку да 6-8 га), займалася пераважна земляробствам[[земляробства]]м і жывёлагадоўляй[[жывёлагадоўля]]й. Іх жыллё было 2 тыпаў: прамавугольныя ў плане паўзямлянкі, паглыбленыя ў зямлю на 0,4 — 1,2 м, плошча 8 — 24 м², і наземныя слупавой[[слуп]]авой канструкцыі з адкрытымі агнішчамі. Пахавальны абрад — [[Крэмацыя|трупаспаленне]]; перапаленыя [[косць|косці]] змяшчаліся ў круглыя ці авальныя ямкі глыбінёй 0,2 — 0,6 м; вядомы і урнавыя[[урна]]выя пахаванні. Пахавальны інвентар: побытавыя рэчы, прадметы ўпрыгожання, рэшткі трызны. [[Кераміка]] (гаршкі, міскі, пасудзінкі малых памераў, дыскі-накрыўкі і іншае) ляпная, зрэдку арнаментаваная насечкамі і пальцавымі ўцісканнямі па краях ці расчосамі грэбеня па тулаве; сустракаецца глянцаваныпосуд. З [[жалеза]] і [[сталь|сталі]] выраблялі [[нож|нажы]], [[Свярдло|свердлы]], [[нажніцы]], [[серп|сярпы]], [[Зброя|зброю]] і іншае; з косці — [[Іголка|іголкі]], [[спіцы]], [[Шыла|шылы]]; з [[гліна|гліны]] — [[Тыгель|тыглі]], льячкікаўшы для апрацоўкі [[метал]]аў, [[грузіла|грузілы]], [[Прасліца|прасліцы]]; з [[Прыродны камень|каменю]] — тачыльныя брускі, зерняцёркі, [[жорны]]. Тыповыя для плямён Верхняга Падняпроўя — вырабы з выемчатай эмаллю ([[бронза|бронзавыя]] падвескі, [[фібула|фібулы]] і іншае). З [[Рымская імперыя|рымскіх]] правінцый на тэрыторыітэрыторыю плямён Кіеўскай культуры траплялі чырваналакавая кераміка, бронзавыя пасудзіны, пінцэты, шкляныя пацеркі, манеты. Большасць даследчыкаў лічыць, што Кіеўская культура сфарміраваля на аснове позназарубінецкіх старажытнасцей з уключэннем некаторых традыцый, запазычаных у плямён пшэворскай культуры і штрыхаванай керамікі культуры. Існуе меркаванне, што насельніцтва Кіеўскай культуры — продкі славян, некаторыя лічаць іх усходнімі балтамі. Найбольш вядомыя помнікі кіеўскай культуры на Беларусі — [[Тайманавашкло|шкляныя]] пацеркі, [[Новы Быхаўманета|манеты]].
 
Большасць даследчыкаў лічыць, што Кіеўская культура сфарміраваля на аснове позніх [[Зарубінецкая культура|зарубінецкіх]] старажытнасцей з уключэннем некаторых традыцый, запазычаных у плямён [[Пшэворская культура|пшэворскай культуры]] і [[Культура штрыхаванай керамікі|штрыхаванай керамікі культуры]]. Існуе меркаванне, што насельніцтва Кіеўскай культуры — продкі [[славяне|славян]], але некаторыя лічаць іх усходнімі [[балты|балтамі]]. Найбольш вядомыя помнікі кіеўскай культуры на Беларусі — [[Тайманава]], [[Новы Быхаў]].
 
== Літаратура ==