Вікіпедыя

Янка Сіпакоў: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Радок 12:
| Месца смерці =
| Грамадзянства = [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]]<br />[[Беларусь]]
| Род дзейнасці = [[Беларусь|беларускі]] [[Літаратура|літаратар]], грамадскі дзеяч
| Гады актыўнасці = [[1953]]—[[2011]]
| Кірунак = паэзія, пераклады
| Жанр = [[верш]]ы, [[эсэ]]
| Дэбют =
| Прэміі = <small>[[Дзяржаўная прэмія БССР]] (1976)
| Палічка = http://knihi.com/Janka_Sipakou/
| Сайт =
}}
'''Янка (Іван Данілавіч) Сіпакоў''' ({{ДН|15|1|1936}}, [[Зубрэвічы (Аршанскі раён)|в. Зубрэвічы]], {{МН|Аршанскі раён|у Аршанскім раёне|}} [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]] — {{ДС|10|3|2011}}, {{МС|Мінск||}}) — беларускі [[пісьменнікпаэт]], [[Проза|празаік]], [[перакладчык]].
 
== Біяграфія ==
[[Выява:Navumienka-1958.jpg|thumb|На Першамайскай дэманстрацыі. Янка Сіпакоў, [[Іван Якаўлевіч Навуменка|Іван Навуменка]], [[Ніна Маеўская]], [[Барыс Іванавіч Сачанка|Барыс Сачанка]], [[Юрась Свірка]]. 1958 год.]]
Нарадзіўся ў сялянскай сям’і 15 студзеня 1936 года. У час Другой сусветнай вайны яго бацькі, Даніла Іванавіч і Ульяна Пракопаўна, за сувязь з [[Савецкі партызанскі рух у Беларусі (1941—1944)|савецкімі партызанамі]] былі забіты супрацоўнікамі [[гестапа]]. Янка Сіпакоў і яго дзве сястры засталіся сіротамі. Пазней апісаў сваё дзяцінства ў аўтабіяграфіі «Замаразкі на першацвет». Пасля вайны жыў у бацькавай сястры Аляксандры. Вучыўся ў Зубрэвіцкай сярэдняй школе і адначасова працаваў паштальёнам. Праца на пошце дазволіла чытаць газеты і часопісы, пазнаёміцца з беларускай і сусветнай літаратурай. Пачаў пісаць вершы за школьным часам.
Нарадзіўся ў сялянскай сям’і 15 студзеня 1936 года. Падчас [[ВАВ|Вялікай Айчыннай вайны]] бацькоў за сувязь з партызанамі закатавалі фашысты. Вучыўся ў Зубрэвіцкай сярэдняй школе і адначасова працаваў паштальёнам. Пасля дзесяцігодкі некаторы час (1954—1955) быў літаратурным супрацоўнікам шклоўскай раённай газеты «[[Чырвоны барацьбіт (газета)|Чырвоны барацьбіт]]». У 1960 скончыў [[аддзяленне журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта]]. Працаваў у часопісе [[Вожык (1945)|«Вожык»]] (1960—1973). З 1973 — загадчык аддзела мастацтва, крытыкі і бібліяграфіі, з 1989 — адказны сакратар часопіса [[Маладосць (1953)|«Маладосць»]]. 3 1993 загадваў рэдакцыяй літаратуры, мовы, фальклору і этнаграфіі выдавецтва «[[Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі|Беларуская Энцыклапедыя]]». 3 1997 працаваў у часопісе [[Беларусь (1944)|«Беларусь»]].▼
 
▲НарадзіўсяПа ў сялянскай сям’і 15 студзеня 1936 года. Падчас [[ВАВ|Вялікай Айчыннай вайны]] бацькоў за сувязь з партызанамі закатавалі фашысты. Вучыўся ў Зубрэвіцкай сярэдняй школе і адначасова працаваў паштальёнам. Паслязаканчэнні дзесяцігодкі некаторы час (1954—1955) быў літаратурным супрацоўнікам шклоўскай раённай газеты «[[Чырвоны барацьбіт (газета)|Чырвоны барацьбіт]]». У 1960 годзе скончыў [[аддзяленне журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта]]. Працаваў у часопісе «[[Вожык (1945часопіс)|«Вожык»]]» (1960—1973). З 1973 —года загадчыкрэдактар аддзела мастацтва, крытыкі і бібліяграфіі, з 1989 —года адказны сакратар часопіса «[[Маладосць (1953часопіс)|«Маладосць»]]». 3 1993 года загадваў рэдакцыяй літаратуры, мовы, фальклору і этнаграфіі выдавецтва «[[Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі|Беларуская Энцыклапедыя]]». 3 1997 года працаваў у часопісе «[[Беларусь (1944часопіс)|«Беларусь»]]».
Член [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] з 1961.
 
Член [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] з 1961. Абіраўся членам прэзідыума [[Саюз беларускіх пісьменнікаў|Саюза пісьменнікаў Беларусі]].
 
Памёр 10 сакавіка 2011 года ў Мінску.
 
== Узнагароды ==▼
Лаўрэат [[Дзяржаўная прэмія БССР|Дзяржаўнай прэміі БССР]] (1976) за кнігу паэзіі «Веча славянскіх балад». [[Заслужаны дзеяч культуры Рэспублікі Беларусь]] (1997).▼
 
== Творчасць ==
Творчую дзейнасць Янка Сіпакоў пачаў як [[паэт]]. Свой першы верш «Вітай, Беларусь» надрукаваў у 1953 у аршанскай раённай газеце «Ленінскі прызыў», а ў 1960 выйшаў яго першы паэтычны зборнік «Сонечны дождж». УПазней імаўтар шмат святла і сонца, шчырасці і дабрыні, юнацкай усхваляванасці і болю аб незабыўным, перажытым. Потым былі іншыя зборнікізборнікаў: «Лірычны вырай» (1965), «Дзень» (1968), «З вясны ў лета» (1972), «Веча славянскіх балад» (1973), «У поўдзень, да вады» (1976). ЛепшаеНайлепшае з іх склала кнігу выбранай паэзіі «Вочы ў вочы» (1978), у якой паэтпераважнае «вочы ў вочы» гаворыць з Радзімайлюбоўная і часам, з мінулым і сённяшнім днём, з роднай зямлёй і прыродай, з каханай іпатрыятычныя сябрамілірыка. Лірыка Я. Сіпакова вызначаецца душэўнасцю, яна глыбока засяроджана на ўнутраным духоўным свеце чалавека. Адну з самых лірычных форм паэзіі — санет — паэт выкарыстаў для стварэння цыклаЦыкл «Жанчына». Тэмы адказнасці чалавека за будучае планеты, чысціні і прыгажосці чалавечых узаемаадносін знайшлі адлюстраваннествораны ў гэтым вянкуформе санетаў[[Санет|санета]]. Аўтар кнігі паэзіі «Усміхніся мне» (1984). Скіраванасцю да трагедый векутаго часу — [[Спітакскае землетрасенне|землетрасення ў Арменіі]] і [[Чарнобыльская катастрофа|чарнобыльскай катастрофы]] — вызначаецца кніга паэм у прозе «Ахвярны двор» (1991).
Як празаік Янка Сіпакоў пачаў сваю творчасць з нарысаў «Акно, расчыненае ў зіму», «Па зялёную маланку», «Там, дзе Сібір», «Даверлівая зямля». У 1971 годзе яны склалі асобную кнігу «Па зялёную маланку». Пасля былі кнігі прозы «Крыло цішыні», якая мела падзагаловак «Кніга вёскі» (1976), «Жанчына сярод мужчын» (1980), «Усе мы з хат» (1982), «Спадзяванне на радасць» (1983), «Пяць струн» (1984), «Сад людзей» (1985), «Журба ў стылі рэтра» (1990). Склаў кнігу [[Прытча|прытчаў]] «Тыя, што ідуць» (1993). Прытчы Янкі Сіпакова вызначаюцца не дыдактызмам і празмернай павучальнасцю, што звычайна ўласціва гэтаму жанру, а глыбокай філасофскай насычанасцю, сімвалічнасцю паводле сваёй сутнасці.
 
Янка Сіпакоў — таксама аўтарАўтар фантастычна-прыгодніцкай аповесці «Блуканне па іншасвеце» (1994), цыклаў мініяцюр, гістарычных апавяданняў, зборнікаў гумарэсак «Лысы юбілей» (1965), «Плюс на мінус» (1973), «Ланцугі для мух» (1980), «Пятніца ў суботу» (1988).▼
Склаў кнігу прытчаў «Тыя, што ідуць» (1993). Прытчы Янкі Сіпакова вызначаюцца не дыдактызмам і празмернай павучальнасцю, што звычайна ўласціва гэтаму жанру, а глыбокай філасофскай насычанасцю. Яны сімвалічны па сваёй сутнасці.
▲Янка Сіпакоў — таксама аўтар фантастычна-прыгодніцкай аповесці «Блуканне па іншасвеце» (1994), цыклаў мініяцюр, гістарычных апавяданняў, зборнікаў гумарэсак «Лысы юбілей» (1965), «Плюс на мінус» (1973), «Ланцугі для мух» (1980), «Пятніца ў суботу» (1988).
 
Выйшлі Выбраныя творы ў 2 тамах (1985).
 
Пераклаў на беларускую мову кнігі паэзіі — «Лісце травы» [[У.Уолт Уітмен|Уолта Уітмена]]а (1978), «Турэмны дзённік» [[ХоХа Шы Мін|Ха Шы Міна]]а (1985), «Санеты бяды» [[Францэ Прашэрн|Ф.Францэ Прэшарна]] (1987), «Боскую камедыю» [[Дантэ Аліг’еры]], паасобныя творы [[А.Адам С.Міцкевіч|Адама ПушкінМіцкевіча]]а, [[А.Тарас МіцкевічРыгоравіч Шаўчэнка|Тараса Шаўчэнкі]]а, [[Т.Аляксандр ШаўчэнкаАляксандравіч Блок|Т.Аляксандра ШаўчэнкіБлока]], [[А.Аляксандр БлокСяргеевіч Пушкін|Аляксандра Пушкіна]]а, А.[[Аванес Тадэвосавіч Туманян|Аванеса Туманяна]], А.[[Акакій Цэрэтэлі|Акакія Цэрэтэлі]], С.[[Сальваторэ КвазімодыКвазімада|Сальваторэ Квазімады]], Д.[[Дэсанка Максімовіч|Дэсанкі Максімовіч]], І.[[Эдуардас Межэлайціс|Эдуардаса Межэлайціса]], І.[[Нафія СарайлічаСарайліч|Нафіі Сарайліч]], Р.[[Расул Гамзатавіч Гамзатаў|Расула Гамзатава]], Д.[[Дзмітрый Васілевіч Паўлычка|Дмытра Паўлычкі]], А.[[Арві Сійг|Арві Сійга]], Ю.[[Юсцінас Марцінкявічус|Юсцінаса Марцінкявічуса]], Г.[[Геворг Эмін|Геворга Эміна]], А.[[Альфонсас Малдоніс|Альфонаса Малдоніса, А. Салакауры]], [[Карней Іванавіч Чукоўскі|К.Карнея Чукоўскага]], урыўкі з «[[Калевала|Калевалы]]» і інш.
 
▲== Узнагароды ==
▲Лаўрэат [[Дзяржаўная прэмія БССР|Дзяржаўнай прэміі БССР]] (1976) за кнігу паэзіі «Веча славянскіх балад». [[Заслужаны дзеяч культуры Рэспублікі Беларусь]] (1997).
 
== Выбраная бібліяграфія ==
Радок 59 ⟶ 54:
* Веча славянскіх балад: Балады. Паэмы ў прозе: Для сярэд. і ст. шк. узросту / Янка Сіпакоў. — Мн.: Бел. навука, 1998. — 302 с. (Школьная бібліятэка).
==Экранізацыі==
*[[2011]] — кароткаметражны фільм «[[Клопат (фільм)|Клопат]]» папаводле аднаіменнамуаднаймменнага апавяданнюапавядання
{{зноскі}}
 
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Янка_Сіпакоў"