Данія-Нарвегія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 3:
Дамінавала ў саюзе Данія, каралі якой з дынастыі Ольдэнбургаў кіравалі каралеўствам, афіцыйнымі мовамі былі [[дацкая мова|дацкая]] і [[нямецкая мова|нямецкая]]. Тытулам караля было «Кароль Даніі і Нарвегіі, вендаў і готаў» (тытулы караля готаў і вендаў, у адваротным парадку, насілі таксама шведскія каралі).
 
Унія аказала вялікі ўплыў на развіццё нарвежскай культуры; літаратурнай мовай Нарвегіі была дацкая, затым, у [[19 стагоддзе|19 стагоддзі]], пасля распаду уніі, пачаў развівацца, а ў [[20 стагоддзе|20 стагоддзі]] была кадыфікаваная асноўная сучасная літаратурная мова Нарвегіі [[букмол]] — у аснове дацкая з шэрагам прыўнясеннеўпрыўнясенняў у яе нарвежскіх рысаў.
 
Падчас Напалеонаўскіх войн пасля бамбардзіроўкі [[Капенгаген]]а англічанамі дацка-нарвежскае каралеўства апынулася ўцягнутым у спусташальную [[Англа-дацкая вайна 1807-1814|англа-дацкую вайну 1807-1814]]. Па выніках яе Данія абвясціла сябе банкрутам (1813) і саступіла кантынентальную Нарвегію па Кільскім дагаворы (1814) каралю Швецыі; пры гэтым замежныя ўладанні Нарвегіі — Фарэры, Грэнландыя і Ісландыя — засталіся ў Даніі. Нарвежцы паўсталі супраць гэтага рашэння, прынялі канстытуцыю і абралі сваім каралём дацкага кронпрынца Крысціяна Фрэдэрыка (будучага караля Даніі [[Крысціян VIII|Крысціяна VIII]]), але пасля ўварвання шведскіх войск Крысціян быў скінуў, а каралём Нарвегіі фармальна стаў састарэлы шведскі кароль [[Карл XIII]], якога праз чатыры гады змяніў заснавальнік дома Бернадотаў [[Карл XIV Юхан]]. Так дацка-нарвежскую унію змяніла [[Шведска-нарвежская унія|шведска-нарвежская]] (з захаваннем асобнай нарвежскай канстытуцыі), якая праіснавала да 1905.
 
{{пішу||}}
[[Катэгорыя:Гісторыя Даніі]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Нарвегіі]]