Глабальнае пацяпленне: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
SieBot (размовы | уклад)
др робат Дадаем: ht:Rechofman atmosferik
Радок 27:
{{main|Парніковы эфект}}
 
Парніковы эфект быў выяўлены [[Фур'е, Жан Батыст Жозэф|Жозэфам Фур'еФур’е]] у [[1824]] годзе і ўпершыню быў колькасна даследаваны [[Арэніус, Свантэ Аўгуст|Свантэ Арэніусам]] у [[1896]]. Гэта працэс, пры якім паглынанне і выпусканне [[інфрачырвонае выпраменьванне|інфрачырвонага выпраменьвання]] [[атмасферныя газы|атмасфернымі газамі]] выклікае награванне атмасферы і паверхні [[планета|планеты]].
 
На Зямлі асноўнымі парніковымі газамі з'яўляюццаз’яўляюцца: [[вада|вадзяны]] [[пар]] (адказны за прыкладна 36-70  % парніковага эфекту, без уліку хмар), [[дыяксід вугляроду|вуглякіслы газ]] (CO<sub>2</sub>) (9-26  %), [[метан]] (CH<sub>4</sub>) (4-9  %) і [[азон]] (3-7  %). Атмасферныя канцэнтрацыі CO<sub>2</sub> і CH<sub>4</sub> павялічыліся на 31  % і 149  % адпаведна ў параўнанні з пачаткам прамысловай рэвалюцыі ў сярэдзіне [[XVIII]] стагоддзя. Такія ўзроўні канцэнтрацыі дасягнуты ўпершыню за апошнія 650 тысяч гадоў - — перыяд, датычна якога пэўныя дадзеныя былі атрыманы з узораў палярнага лёду.
 
Вугальныя электрастанцыі, аўтамабільныя выхлапы, завадскія трубы і іншыя створаныя чалавецтвам крыніцы забруджвання разам выкідваюць у атмасферу каля 22 мільярдаў тон вуглякіслага газу і іншых парніковых газаў у год. Жывёлагадоўля, ужыванне ўгнаенняў, спальванне вугля і іншыя крыніцы даюць каля 250 мільёнаў тон метану ў год. Каля паловы ўсіх парніковых газаў, выкінутых чалавецтвам, засталося ў атмасферы. Каля трох чвэрцяў усіх антрапагенных выкідаў парніковых газаў за апошнія 20 гадоў выкліканы выкарыстаннем [[нафта|нафты]], [[Прыродны газ|прыроднага газу]] і [[вугаль|вугля]]. Большая частка астатняга выклікана [[Дынаміка ландшафтаў|зменамі ландшафту]], у першую чаргу высечкай лясоў [http://www.grida.no/climate/ipcc_tar/wg1/006.htm].
<!-- The longest continuous instrumental measurement of CO2 mixing ratios began in 1958 at Mauna Loa. Since then, the annually averaged value has increased monotonically from 315 ppmv (see the Keeling Curve). The concentration reached 376 ppmv in 2003. South Pole records show similar growth [9]. The monthly measurements display small seasonal oscillations. -->
 
У карысць дадзенай тэорыі сведчаць і тыя факты, што назіранае пацяпленне больш значна: 1. узімку, чым улетку; 2. уначы, чым днём; 3. у высокіх шыротах, чым у сярэдніх і нізкіх. А таксама з'яўляеццаз’яўляецца фактам тое, што хуткае награванне пластоў [[трапасфера|трапасферы]] адбываецца на фоне не вельмі хуткага астуджэння пластоў [[стратасфера|стратасферы]].
 
=== Іншыя тэорыі ===