Фінікія: Розніца паміж версіямі

{{вызнч|1=Фінікі{{*}}я}}, паводле [[Біблія|Бібліі]] {{вызн2|1=Ханаанская зямля}}  — старажытная краіна Блізкага Усходу, [[рабаўладальніцкі лад|рабаўладальніцкая]] [[дзяржава]] ў паўночнай і цэнтральнай частцы ўсходняга ўзбярэжжа Міжземнага мора (узбярэжжа сучасных Сірыі і Лівана). Існавала з канца 3-га тыс. да н.э. да 7 ст. да н.э.

Тэрыторыя заселеная з глыбокай старажытнасці. Этнічны склад насельніцтва мяшаны. У канцы 3-га тыс. да н.э.  — пачатку 2-га тыс. да н.э. тут пачало складвацца класавае грамадства, узніклі гарады-дзяржавы: Угарыт (цяпер [[Гас-Шамра]]), Арвід ([[Арад]]), Берута ([[Бейрут]]), Гебал ([[Бібл]]), Сідон ([[Сайда]]), Цір ([[Сур]]), якія вялі паміж сабой барацьбу за гегемонію ў Фінікіі. Асноўныя заняткі насельніцтва: земляробства, рыбалоўства, рамёствы. Вёўся марскі гандаль з Егіптам.

У сяр. 2-га тыс. да н.э. Егіпет заваяваў усё [[Міжземнамор'е#Вобласці|Усходняе Міжземнамор'еМіжземнамор’е]]. За панаванне над Фінікіяй у 14 ст. да н.э. з Егіптам змагалася [[Хецкае царства]], і заняло, у выніку, паўночную частку Фінікіі. У пачатку 12 ст. да н.э. гарады Фінікіі пядвергліся апусташэнню розных блізкаўсходніх плямён. Пасля аслаблення егіпецкай і хецкай дзяржаваў у канцы 2-га тыс. да н.э. фінікійскія гарады атрымалі магчымасць самастойнага развіцця. Былі заснаваныя фінікійскія калоніі на Кіпры, Сіцыліі і Сардзініі, у Іспаніі, на поўдні Францыі, на поўначы Афрыкі ([[Карфаген]], Утыка). Развівалася рабаўладальніцкая гаспадарка, памацнеў марскі гандаль, пашырылася [[ліхвярства]], звязанае з гандлем. Рамяство, гандаль і мараходства Фінікіі дасягнулі высокага развіцця і маюць сусветнае значэнне. У Фінікіі створана першая сістэма алфавітнага пісьма.

У 7 ст. да н.э. захоплена [[Асірыя]]й, пасля падзення той  — пад уладай [[Вавілонія|Вавілоніі]], з 6 ст. да н.э.  — [[Старажытная Персія|Персіі]]. У 332 да н.э. заваяваная [[Аляксандр Македонскі|Аляксандрам Македонскім]]. Нягледзячы на гэта, у эліністычныя і рымскія часы яе гарады захоўвалі самакіраўніцтва, чаканілі манету і захоўвалі сваё гандлёва-эканамічнае значэнне аж да часоў ранняй [[Візантыя|Візантыі]].