158 471
праўка
(Артыкул азначаны як некатэгарызаваны using AWB) |
(катэгорыя, івікі) |
||
{{арфаграфія}}
'''Даасі́зм''' кіт. 道教, піньінь dàojiào
Даасізм варта адрозніваць ад Вучэнні пра Даа (道学)
== Гісторыя ==
=== Фармаванне даасізму ===
''Даасізм'' у стабільнай рэлігійнай арганізацыі аформіўся толькі ва [[II стагоддзе]]е, але шматлікія сведчанні кажуць, што даасізм паўстаў істотна раней, ва ўсякім разе ў [[IV стагоддзе да н. э.|
V]]
Асноўнымі крыніцамі даасізму паслужылі містычныя і шаманскія культы царства [[Чу (царства)|Чу]] і іншых «варварскіх» дзяржаў на поўдні Кітая, вучэнне аб неўміручасці і магічныя практыкі, якія развіліся ў царстве [[Ці (царства)|Ці]] і філасофская традыцыя паўночнага Кітая.
Філасофскія складанні, якія адносяцца да даасізму, пачынаюцца з эпохі Царстваў якія Змагаюцца ([[Чжаньго]]) у [[V стагоддзе да н. э.]], практычна адначасова з вучэннем [[Канфуцый|Канфуцыя]]. Традыцыя лічыць заснавальнікам даасізму легендарнага Жоўтага Імператара [[Хуандзі]].
Іншым заснавальнікам даасізму лічыцца старажытнакітайскі мудрэц [[Лао-цзы]]. Даоскай традыцыяй яму прыпісваецца аўтарства адной з асноўных кніг даасізму
Іншым знакамітым тэкстам ранняга даасізму
У пачатку 2 тысячагоддзі н. э. постаць Лао-цзы абагаўляецца, распрацоўваецца складаная іерархія бажаствоў і дэманаў, узнікае культ, у якім цэнтральнае месца займаюць варажбу і абрады, «выганяючыя» злых духаў. Пантэон даасізму ўзначаліў Яшмавы ўладар (Шан-дзі), які пачытаўся як бог неба, вышэйшае бажаство і бацька імператараў («сыноў неба»). За ім вынікалі Лаа-цзы і творца міру
=== Першыя даоскія школы ===
Даасізм як рэлігійная арганізацыя
Пазней утвараліся іншыя даоскія школы. Важную ролю ў развіцці даасізму згулялі школы [[Шанцын|Маошань]] (яна жа [[Шанцын]]) і [[Лінбаа]].
Лао-цзы не мог прынесці ў Індыю філасофію, з якой тамака былі знаёмыя не менш за паўтысячагоддзя да яго нараджэння. Можна толькі выказаць здагадку, што сам факт вандраванняў паказвае, што і ў то падалены час яны не былі немагчымымі і што, такім чынам, не толькі з Кітая на захад, але і з захаду (у тым ліку і з Індыі) у Кітай маглі перамяшчацца людзі і іх ідэі.
У сваёй пэўнай практычнай дзейнасці даасізм у Кітаі мала чым нагадваў практыку брахманізму. На кітайскай глебе рацыяналізм асільваў любую містыку, прымушаючы яе сыходзіць у бок, забівацца ў куты, дзе яна толькі і магла захоўвацца. Так здарылася і з даасізмам. Хоць у даоскім трактаце «Чжуан-цзы» (IV—III
Містычныя ідэалы ў гэтым трактаце, выражавшиеся, у прыватнасці, у згадваннях аб фантастычным даўгалецці (800, 1200 гадоў) і неўміручасці, якіх могуць дасягнуць праведныя пустэльнікі, приблизившиеся да Даа, згулялі немалаважную ролю ў трансфармацыі філасофскага даасізму ў даасізм рэлігійны. Тут мы бачым асноўнае разыходжанне з большасцю рэлігій: імкненне да неўміручасці замяняе імкненне да добрага замагільнага жыцця.
=== Развіццё даасізму ===
Даасізм амаль ніколі не быў афіцыйнай рэлігіяй
=== Заняпад даасізму ў Цынскую эпоху ===
Вядома, што імператар [[Кансі]] (
=== Даасізм у цяперашні час ===
На тэрыторыі даоскага храма Чан Чунь (Вечная Вясна) у Ухане
Даасізм мінуў доўгі шлях эвалюцыі і ў XX стагоддзе ўвайшоў як традыцыйная кітайская рэлігія. Пасля прыходу ў Кітаі да ўлады камуністаў у [[1949 год]]у даасізм падвергнуўся значнаму ганенню. Пасля рэформаў [[Дэн Сяопін]]а ў [[1978 год]]у становішча стала паляпшацца. За апошнія гады адкрылася вялікая колькасць даоскіх храмаў і кляштараў. У некаторай ступені адраджэнне даасізму абавязанае росту папулярнасці тэхнікі [[Цыгун|цы гун]], якая непасрэдна ўзыходзіць да даоскай [[унутраная алхімія|унутранай алхіміі]]. Даасізм у сучасным выглядзе ўяўляе сабой рэлігію, з пышным вонкавым пластом (абрады, рытуалы, храмы) і хупавым унутраным, эзатэрычным, улучальным у сябе тэхнікі для ўдасканалення цела, розуму і духу.
== Гл. таксама ==
* [[Лі Бо]]
[[Катэгорыя:Рэлігія]]
[[ru:Даосизм]]
|