Міхаіл Андрэевіч Савіцкі: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вікіфікацыя |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[Image:Savitskij-1.jpg|thumb|КАрціна «Партызанская Мадона»]]{{вызнч|1=Міхаіл Андрэевіч}} {{вызн|1=Савіцкі}} (нар. [[18 лютага|18.02]].[[1922]], в. Звянячы [[Талачынскі раён|Талачынскага раёна]]), [[народны мастак Беларусі]] (1972), [[народны мастак СССР]] (1983), правадзейны член АМ Расіі, акадэмік Нацыянальнай АН Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР ([[1973]]).
Юнацтва Савіцкага супала з гадамі [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]]. Дваццацігадовы юнак, салдат Савецкай Арміі, які ўдзельнічаў у баях за [[Севастопаль]], ён апынуўся амаль у самым пачатку вайны ў канцлагерах [[Дзюсельдорф]]а, [[Бухенвальд]]а, [[Дахаў]], дзе не толькі ў поўнай меры падзяліў трагедыю народаў Еўропы, але і актыўна змагаўся ў складзе Супраціву. Па шчаслівай выпадковасці Савіцкі пазбег смерці — вызваленне лагера саюзнікамі адбылося ў той час, калі ён пасля сямнаццацідзённага знаходжанні пад арыштам за арганізацыю ўцёкаў, знясілены, згасаў у тыфозным бараку.
Пасля вайны вучыўся ў Мінскім мастацкім вучылішчы, затым у Маскоўскім мастацкім інстытуце імя В. І. Сурикова (скончыў у [[1957]]).
Працуе ў галіне станкавага і манументальнага жывапісу. У аснове твораў ваеннай тэматыкі асабістыя ўражанні ад гераічнай барацьбы народа супраць нямецкіх акупантаў, злачынстваў фашыстаў супраць чалавецтва. Значнае месца ў творчасці Савіцкага займаюць партрэты. Галоўнае месца ў творчасці 1990—2001 гадоў займае хрысціянская тэматыка.
Для мастака характэрна публіцыстычнае, эмацыйна-экспрэсіўнае расчыненне гістарычных і сучасных тэм («Песня», [[1957]]; цыклы «Гераічная Беларусь», [[1967]], «Лічбы на сэрца» (у аснову якога пакладзены ўспаміны і ўражанні пра нялюдскую жорсткасць у нямецкіх канцлагерах), [[1976]]; карціны «Партызанская мадона», «Легенда пра бацьку Мінаю», «Дзеці вайны» і інш.). Гэтыя палотны — паніхіда загінулым героям і гімн [[савецкі патрыятызм|патрыятызму]] савецкіх людзей.
Буйны скандал узнік пасля першай жа дэманстрацыі цыклу карцін «Лічбы на сэрца», прысвечаных жахам канцэнтрацыйных лагераў. На палатне «Летні тэатр», дзе бульдозер згортвае ў канаву трупы пакараных, побач з нямецкім карнікам, які смяецца і відаць, толькі што ажыццяўляўшым гэту экзэкуцыю, дагодліва хіхікае над там, што адбылося і чалавек у лагернай форме з характэрнымі яўрэйскімі рысамі і зоркай Давіда на грудзі. Ад мастака запатрабавалі прыбраць зорку, аднак ён адмаўляўся, але ў выніку па асабістай просьбе Машэрава змушаны быў саступіць.
<blockquote>Ад мяне патрабавалі зафарбаваць, прыбраць гэту зорку. Але я стаяў на сваім. Гэта бо была не проста нейкая мастацкая выява, але і гістарычны факт. Бо я прайшоў не адзін канцлагер і бачыў, што ўся ўнутрылагерная эліта там, пачынаючы з блокавага ці капа і канчаючы апошнім санітарам у якой-небудзь канціне, дзе зняволеныя паміралі ад тыфа, дызентэрыі, сухот, як правіла, галоўным чынам складалася з яўрэяў. І ў гэтым не было нічога дзіўнага, даўно бо вядома, што гэты народ найбольш прыстасаваны і жывучы. І калі ад шматлікіх іншых народаў і цывілізацый не засталося ўжо ні следу, ні ўспамінаў, то гэты народ не толькі выжыў, але і святкуе сёння ва ўсім свеце. Толькі ці павінны мы ва ўсім зайздросціць іх жывучасці і вынікаць па іх шляху? Вось пра што я думаў, працуючы над гэтай карцінай… Нават у той, апошняй вайне, яны ўяўляюць сябе толькі ахвярамі. А ўсе астатнія народы накшталт перад імі вінаватыя. У Митэльбаў-Доры, дзе я знаходзіўся, пакуль мог трымацца на нагах, большасць капа былі польскімі габрэямі. І яны былі больш жорсткімі, чым эсэсаўцы. Так, я згодзен, няма роду без выроду. Але нельга ж прыкідвацца, што нічога гэтага не было, і ўвесь час казаць толькі пра сябе, пра свае. </blockquote> ''[http://www.zavtra.ru/cgi/veil/data/zavtra/02/432/71.html Е.Ростиков. «Умей сказать: "Нет!" (К 80-летию Михаила Савицкого)» (Газета ЗАВТРА, №9(432) от 26.02.2002]''
Узнагароджаны ордэнам Францыска Скарыны, у 2006 г. прысвоена званне «[[Герой Беларусі]]». У цяперашні час жыве і працуе ў [[Мінск]]у. Кіраўнік дзяржаўнай установы культуры «Творчыя акадэмічныя майстэрні жывапісу, графікі і скульптуры».
== У Сеціве ==
* [http://www.davno.ru/posters/artists/savitsky/ Пра М. А. Савицкага і яго творчасць]
* [http://www.zavtra.ru/cgi/veil/data/zavtra/02/432/71.html Да 80-годдзя Міхаіла Савіцкага (Газета «Завтра»)]
{{Героі Беларусі}}
{{DEFAULTSORT:Савіцкі Міхаіл}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
| |||