Саната: Розніца паміж версіямі

'''Сана́та''' ({{lang-it|sonata}} ад лац. ''sonare'' -— гучаць) — музычны твор цыклічнай формы (звычайна 3 або 4 часткі) для аднаго або некалькіх інструментаў.

На пачатакУ 17 ст. ўтварылася 2два тыпутыпы санат: царкоўныяцаркоўная санатысаната (sonata da chiesa) і камерная саната (sonata da camera). Для царкоўных санат характэрныя 4-прыватнаечасткавы поліфанічны цыкл з пэўнай паслядоўнасцю тэмпаў -частак (павольна - хутка - павольна - хутка,павольна—хутка—павольна—хутка альбо хуткахутка—павольна—хутка—хутка) - павольна - хутка - хутка),і сур'ёзнасць музыкі. КамернаяКамерныя санатасанаты -мелі больш кароткіх частак і свабоднаясвабодную пасьлядоўнасьцьпаслядоўнасць танцавальных нумароў. ГраньМяжа паміж гэтымі відамітыпамі санатасанат хутка сціраецца.

УТак раннекласічныу перыяд (сярэдзінаканцы 18 ст.) Інтэнсіўна фармаваўсясфармаваўся тып класічнай санаты (асаблівасастаўной, ўцыклічнай) санатасанаты дляз фартэпіянатрох-чатырох Кчастак. Ф.Ідэал Э.дадзенай Бахаформы і Д. Скарлаці. Ён канчаткова сфарміраваўсябачны ў перыяд венскага класіцызму (канец 18 ст.) У творчасці [[ГайднГайдан|Ё. ГайднаГайдана]], і [[Моцарт|В. А. Моцарта]]. іНайбольшай інш Найбольшайжа вяршыняй у развіцці жанру сталі санаты Л. ван Бетховена (32 для фартэпіяна, 10 для скрыпкі і фартэпіяна, 5 для віяланчэлі і фартэпіяна). ІмАсабліва уласцівагэта глыбінятычыцца зместу,яго шырата32 колафартэпіянных вобразаўсанат, і напружаная канфліктнай вобразаў, часам блізкаяблізкіх да сімфанічных маштабаў. ШэрагСярод санатнайбольш Бетховенапапулярных ўяўляетакія сабойшэдэўры 4-прыватнае цыклсанат, якіяк прайграваеПатэтычная, паслядоўнасць частак сімфоніі іВальдштэйнаўская, квартэтаАппассіяната.

У творчасці кампазітараў-рамантыкаў адбывалася узбагачэннеўзбагачэнне і пераасэнсаванне жанру класічнай санаты (пераважна бетховенскага тыпу). Вялікі ўклад у развіццё санаты ўнеслі Г. Фарэ, Ф. Шапэн, Р. Шуман, Ф. Ліст, Ф. Шуберт, І. Брамс, Э. ГригГрыг і інш. У іх творчасці ўзмацнілася тэндэнцыя да шырокагашырокай сімфанічнагасімфанічнай трактоўкі жанру, паглыбіццапаглыбілася кантрастнасць вобразаў. Імкненне да адзінства цыкла прыводзіць да стварэння одночастныхадначасткавых санатасанат (першы саната-фантазія у«Па 2-йчытанні Саната для фартэпіянаДантэ» Ф. Ліста).

У канцы 19 -— пачатку 20 стст. паўстаюць яркія тэндэнцыі да абнаўлення выступаюць ў санатасанатах французскіх кампазітараў, Г.такіх форы,як П. Дюка, М. Равэль, К. Дэбюсі, рускіх кампазітараў, такіх як А. М. СкрабінаСкрабін, НМ. К. МетнераМетнер. У 20 ст. саната застаецца адным з вядучых музычных жанраў. Новыя вобразы і сродкі выразнасці істотна змяняюць яе аблічча. Да выдатнымвыдатных узорамузораў сучаснай музыкі належаць санаты CCC. ПракофC. Пракоф'ева (10 для фартэпіяна, 2 скрыпічных), Д. Д. Шастаковіча (2 для фартэпіяна, 2 скрыпічных, виолончельныевіяланчэльныя), П. ХіндемітаХіндземіта (каля 30 санатасанат амаль для ўсіх інструментаў), Б. Бартака (6 санатасанат для розных саставаў ). У 50-70-х гг. тэрмін "«саната"», як уі ў далёкім мінулым, часам разумеецца толькі як абазначэнне інструментальнай п'есы (саната для віяланчэлі з аркестрам К. Пэндэрэцкага).